Brian De Palma – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brian De Palma
	; Brian De Palma (2011)
Prawdziwe imię i nazwisko	Brian Russell De Palma
Data i miejsce urodzenia	11 września 1940 ; Newark
Zawód	reżyser, scenarzysta, producent filmowy
Współmałżonek	Nancy Allen; (1979-1983; rozwód); Gale Anne Hurd; (1991-1993; rozwód); Darnell Gregorio; (1995-1997; rozwód)
Lata aktywności	od 1960
	Multimedia w Wikimedia Commons

Brian De Palma, właśc. Brian Russell De Palma^[1] (ur. 11 września 1940 w Newark) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy pochodzenia włoskiego^[2].

Życie i twórczość

Absolwent Uniwersytetu Columbia^[3]. Z karierą trwającą ponad 50 lat, jest najbardziej znany ze swojej pracy w gatunkach suspensów, dreszczowców psychologicznych i kryminałów^[4]. Do jego znanych filmów należą popularne hity kasowe, takie jak Carrie (1976), W przebraniu mordercy (1980), Człowiek z blizną (1983), Nietykalni (1987) i Mission: Impossible (1996)^[5]^[6].

De Palma jest często wymieniany jako czołowy członek pokolenia reżyserów filmowych Nowego Hollywood^[7]. Jego styl reżyserski często wykorzystuje cytaty z innych filmów lub stylów kinowych i nosi wpływ twórców filmowych, takich jak Alfred Hitchcock i Jean-Luc Godard^[7]. Jego filmy były krytykowane za ukazaną w nich przemoc i treści seksualne, ale miały też wpływowych zwolenników w osobach takich krytyków jak Roger Ebert i Pauline Kael^[8]^[9].

W 1969 otrzymał nagrodę Srebrnego Niedźwiedzia na 19. MFF w Berlinie za komedię Pozdrowienia (Greetings, 1968)^[10] z udziałem młodego Roberta De Niro. W 1981 za realizację W przebraniu mordercy (1980) zdobył nominację do Saturna jako najlepszy reżyser. W 1988 za Nietykalnych (1987) był nominowany do Césara w kategorii najlepszy film zagraniczny^[10].

Filmografia

Reżyser

Icarus (1960, film krótkometrażowy)
660124: The Story of an IBM Card (1961, film krótkometrażowy)
Woton's Wake (1962, film krótkometrażowy)
Jennifer (1964, film krótkometrażowy)
Bridge That Gap (1965, film krótkometrażowy)
Show Me a Strong Town and I'll Show You a Strong Bank (1966, film krótkometrażowy)
The Responsive Eye (1966, film krótkometrażowy)
Murder à la Mod (1968)
Pozdrowienia (Greetings, 1968)
Przyjęcie weselne (The Wedding Party, 1969)
Dionizos (Dionysus, 1970)
Cześć, Mamo! (Hi, Mom!, 1970)
Spytaj swojego królika (Get to Know Your Rabbit, 1972)
Siostry (Sisters, 1973)
Upiór z raju (Phantom of the Paradise, 1974)
Obsesja (Obsession, 1976)
Carrie (1976)
Furia (The Fury, 1978)
Rodzinka na ekranie (Home Movies, 1980)
W przebraniu mordercy (Ubranie mordercy, Strój zabójcy, Dressed to Kill, 1980)
Wybuch (Blow Out, 1981)
Człowiek z blizną (Scarface, 1983)
Świadek mimo woli (Body Double, 1984)
Ważniaki (Cwaniaki, Wise Guys, 1986)
Nietykalni (The Untouchables, 1987)
Ofiary wojny (Casualties of War, 1989)
Fajerwerki próżności (The Bonfire of the Vanities, 1990)
Mój brat Kain (Raising Cain, 1992)
Życie Carlita (Carlito's Way, 1993)
Mission: Impossible (1996)
Oczy węża (Snake Eyes, 1998)
Misja na Marsa (Mission to Mars, 2000)
Femme fatale (2002)
Czarna Dalia (The Black Dahlia, 2006)
Redacted (2007)
Namiętność (Passion, 2012)

Scenarzysta

Murder à la Mod (1968)
Pozdrowienia (Greetings, 1968)
Przyjęcie weselne (The Wedding Party, 1969)
Cześć, Mamo! (Hi, Mom!, 1970)
Siostry (Sisters, 1973)
Upiór z raju (Phantom of the Paradise, 1974)
W przebraniu mordercy (1980)
Wybuch (Blow Out, 1981)
Świadek mimo woli (Body Double, 1984)
Mój brat Kain (Raising Cain, 1992)
Femme fatale (2002)
Redacted (2007)

Zdjęcia

Dionizos (Dionysus, 1970)

Nagrody

Nagroda na MFF w Berlinie Srebrny Niedźwiedź: 1968:Pozdrowienia
Nagroda na MFF w Wenecji
- Srebrny Lew za najlepszą reżyserię: 2007:Redacted
- Nagroda Festiwalu Przyszłości Kina: 2007:Redacted

Przypisy

↑ Brian De Palma Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Brian De Palma What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Brian de Palma - Director. Film Reference. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Hal Erickson: Brian De Palma Biography. AllMovie. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Brian De Palma. MYmovies.it. [dostęp 2018-01-06]. (wł.).
↑ Brian De Palma (11 de Setembro de 1940). Filmow.com. [dostęp 2018-01-06]. (port.).
↑ ^a ^b Noel Murray, Scott Tobias (2011-03-10): Dive into the virtuosic thrillers of Brian De Palma. The A.V. Club. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Steve Rose (2006-09-08): Steve Rose Talks to Director Brian De Palma. „The Guardian”. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ Pauline Kael (1981-07-27): Blow Out: Portrait of the Artist as a Young Gadgeteer. „The New Yorker”. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).
↑ ^a ^b Brian De Palma Awards. AllMovie. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Brian De Palma w bazie IMDb (ang.)
Brian De Palma w bazie Notable Names Database (ang.)
Brian De Palma w bazie Filmweb
Brian De Palma w bazie Discogs.com (ang.)

[film-1] Brian De Palma Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[ethnicelebs-2] Brian De Palma What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[filmreference-3] Brian de Palma - Director. Film Reference. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[allmovie-4] Hal Erickson: Brian De Palma Biography. AllMovie. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[mymovies-5] Brian De Palma. MYmovies.it. [dostęp 2018-01-06]. (wł.).

[filmow-6] Brian De Palma (11 de Setembro de 1940). Filmow.com. [dostęp 2018-01-06]. (port.).

[avclub-7] Noel Murray, Scott Tobias (2011-03-10): Dive into the virtuosic thrillers of Brian De Palma. The A.V. Club. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[guardian-8] Steve Rose (2006-09-08): Steve Rose Talks to Director Brian De Palma. „The Guardian”. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[criterion-9] Pauline Kael (1981-07-27): Blow Out: Portrait of the Artist as a Young Gadgeteer. „The New Yorker”. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[awards-10] Brian De Palma Awards. AllMovie. [dostęp 2020-11-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

1960-69	Murder à la Mod (1968) Pozdrowienia (1968) Przyjęcie weselne (1969)
1970-79	Cześć, mamo! (1970) Dionizos (1970) Spytaj swojego królika (1972) Siostry (1972) Upiór z raju (1974) Obsesja (1976) Carrie (1976) Furia (1978)
1980-89	W przebraniu mordercy (1980) Rodzinka na ekranie (1980) Wybuch (1981) Człowiek z blizną (1983) Świadek mimo woli (1984) Ważniaki (1986) Nietykalni (1987) Ofiary wojny (1989)
1990-99	Fajerwerki próżności (1990) Mój brat Kain (1992) Życie Carlita (1993) Mission: Impossible (1996) Oczy węża (1998)
2000-09	Misja na Marsa (2000) Femme fatale (2002) Czarna Dalia (2006) Na gorąco (2007)
2010-19	Namiętność (2012)

1990-2010	Martin Scorsese (1990) Emir Kusturica (1998) Zhang Yuan (1999) Buddhadeb Dasgupta (2000) Babak Payami (2001) Lee Chang-dong (2002) Takeshi Kitano (2003) Kim Ki-duk (2004) Philippe Garrel (2005) Alain Resnais (2006) Brian De Palma (2007) Aleksiej German młodszy (2008) Shirin Neshat (2009) Álex de la Iglesia (2010)
2011-2030	Cai Shangjun (2011) Paul Thomas Anderson (2012) Aleksandros Awranas (2013) Andriej Konczałowski (2014) Pablo Trapero (2015) Amat Escalante / Andriej Konczałowski (2016) Xavier Legrand (2017) Jacques Audiard (2018) Roy Andersson (2019) Kiyoshi Kurosawa (2020) Jane Campion (2021) Luca Guadagnino (2022) Matteo Garrone (2023) Brady Corbet (2024)