Brighton – Wikipedia, wolna encyklopedia

Brighton
	; Nabrzeże w Brighton
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Region	South East
Hrabstwo ceremonialne	East Sussex
Unitary authority	Brighton and Hove
Populacja (2011); • liczba ludności	; 229 700 (wraz z Hove)
Nr kierunkowy	01273
Kod pocztowy	BN1, BN2
	Położenie na mapie East Sussex Brighton
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii Brighton
	Położenie na mapie Anglii Brighton
	50°50′N 0°07′W/50,833333 -0,116667
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Brighton – miasto w południowej Anglii, w hrabstwie ceremonialnym East Sussex, w dystrykcie (unitary authority) Brighton and Hove, położone nad kanałem La Manche. Tworzy zwarty organizm miejski z sąsiednim Hove; łączna liczba mieszkańców obu miast wynosi 229 700 (2011)^[1]. Zespół miejski, obejmujący także sąsiednie miasta Shoreham-by-Sea, Worthing i Littlehampton, liczy 474 485 mieszkańców (2011)^[2].

Od przełomu XIX/XX wieku jest to ośrodek niezwykle popularny wśród turystów (zarówno z Anglii, jak i z innych krajów). Linia kolejowa łącząca Londyn z Brighton pozwala na odbycie chociażby jednodniowej wycieczki i spędzenie paru chwil na plaży. Brighton jest też dobrą bazą wypadową dla osób pragnących zwiedzić pozostałe miejsca w hrabstwie Sussex.

Brighton jest znaczącym ośrodkiem kultury LGBT, określane jest mianem brytyjskiej „stolicy społeczności LGBT”^[3]^[4]^[5].

W XXI wieku miasto zmaga się z problemem bezdomności. Według danych z 2016 roku 4095 osób w Brighton było bezdomnych, tj. jeden bezdomny przypadał na 69 mieszkańców, co jest najwyższym wskaźnikiem w Anglii poza Londynem^[6].

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, elektroniczny oraz farmaceutyczny^[7].

Historia

Brighton pojawia się w Domesday Book jako wieś rybacka Bristelmestune. W 1514 Brightelmstone zostało spalone przez Francuzów. W XVIII w. wieś rozrosła się w uzdrowisko morskie. Miejscowość zaczęła rozkwitać, gdy książę regent, przyszły król Jerzy IV Hanowerski, przybył do Brighton, aby tu odpoczywać. W 1815 roku polecił zbudować dla siebie pałac dokładnie w sercu miasta. Pod koniec XIX i na początku XX wieku zaczął się prawdziwy rozkwit Brighton jako letniej stolicy Anglii.

W 2000 roku Brighton oraz sąsiednie Hove, tworzące od 1997 roku dystrykt Brighton and Hove, wspólnie otrzymały od królowej Elżbiety II status city.

Sport

Brighton & Hove Albion F.C. – klub piłkarski

W mieście odbywa się doroczny Maraton w Brighton.

Obiekty turystyczne

Brighton

Royal Pavilion (Królewski Pawilon) z XVIII–XIX wieku, przebudowany w stylu hindi w latach 1815–1823 przez Johna Nasha, zbudowany na polecenie Jerzego IV Hanowerskiego, przykład egzotyzmu w sztuce europejskiej, z ogromnymi kopułami w kształcie cebuli, minaretami, wielkimi smokami zamontowanymi na suficie, żyrandolami w kształcie drzewa
molo Palace Pier – zbudowane w 1899, znane jako miejsce rozrywek
Sea Life Centre – oceanarium położone tuż nad morzem, w niewielkiej odległości od mola, znajduje się w nim najdłuższy w Europie podwodny tunel, gdzie z bliska można zobaczyć rekiny i inne zwierzęta morskie
Kemp Town – eleganckie miasteczko i jedno z najlepszych założeń budowlanych w stylu regencji, zaprojektował je Thomas Read Kemp (1782-1840)
Volk's Electric Railway (VER) – kolejka elektryczna z 1883 roku, jej trasa przebiega wzdłuż wybrzeża, od stacji Aquarium w pobliżu mola w Brighton do stacji Marina
Fontanna Królowej Victorii
Kolejka wąskotorowa – Od koła do Brighton Marina
Brighton Marina – przystań łodzi, wypływy kutrem na ryby na La Manche, molo dla wędkarzy (za darmo)
i360 – najwyższa na świecie wieża obserwacyjna
Wieża Zegarowa

Klimat

Średnia temperatura morza (°C)^[8]
Sty	Lut	Mar	Kwi	Maj	Cze	Lip	Sie	Wrz	Paź	Lis	Gru	Rok
9.2	8.7	8.2	9.6	11.4	13.6	15.4	16.9	17.3	16.3	14.7	12.0	12.8

Edukacja

Znajdujący się tutaj University of Sussex jest w czołówce najlepszych uniwersytetów Wielkiej Brytanii. Ponadto w Brighton znajduje się jeszcze jedna uczelnia wyższa i politechnika.

Znane osoby

Dora Bryan – aktorka
Nick Cave – muzyk
Tasie Dhanraj - aktorka i piosenkarka
Lewis Dunk – piłkarz Brighton & Hove Albion
Peter James – pisarz,twórca thrillerów i powieści kryminalnych
Fatboy Slim – muzyk, DJ
Wilbur Soot - muzyk i streamer

Przypisy

↑ Brighton and Hove Built-up area sub division. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
↑ Brighton and Hove Built-up area. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
↑ LGBTQI+ guide to Brighton. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
↑ Amy Holtz: Why is Brighton the LGBTQ Capital of the UK?. Culture Trip, 2021-05-21. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
↑ LGBTQIA+. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).
↑ One in 69 people in Brighton and Hove is homeless. The Argus. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).
↑ Brighton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-16] .
↑ Brighton average sea temperature – seatemperature.org.

[1] Brighton and Hove Built-up area sub division. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).

[2] Brighton and Hove Built-up area. Nomis - Official labour market statistics. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).

[3] LGBTQI+ guide to Brighton. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).

[4] Amy Holtz: Why is Brighton the LGBTQ Capital of the UK?. Culture Trip, 2021-05-21. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).

[5] LGBTQIA+. Visit Britain. [dostęp 2022-06-18]. (ang.).

[6] One in 69 people in Brighton and Hove is homeless. The Argus. [dostęp 2020-10-05]. (ang.).

[PWN-7] Brighton, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-16] .

[8] Brighton average sea temperature – seatemperature.org.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]