Krasopani poziomkówka – Wikipedia, wolna encyklopedia
Callimorpha dominula | |
Linnaeus, 1758 | |
Motyl z widocznymi tylnymi skrzydłami | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Gromada | |
Podgromada | |
Rząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Rodzaj | Callimorpha |
Gatunek | krasopani poziomkówka |
Krasopani poziomkówka (Callimorpha dominula) – motyl z rodziny mrocznicowatych (Erebidae)[1] i podrodziny niedźwiedziówkowatych. Spotykany lokalnie, w miejscach występowania często liczny.
Wygląd
[edytuj | edytuj kod]- Postać dorosła – imago
Głowa masywna. Tułów krępy w czarnym kolorze. Odwłok czerwony składający się z segmentów, lekko wystający poza obręb skrzydeł z szerokim, czarnym paskiem wzdłuż grzbietu Skrzydła o rozpiętości 45–55 mm, pięknie kolorowo ubarwione. Skrzydła przednie czarne z żółtymi i białawymi, okrągławymi plamkami. Tylne skrzydła purpurowo-czerwone z trzema czarnymi plamami. Czułki średniej wielkości odchylone na boki. Korpus imago pokryty owłosieniem. Aparat gębowy dobrze rozwinięty (w odróżnieniu od większości motyli z tej rodziny), spija nektar z kwiatów kwitnących roślin zielnych.
- Postać gąsienicy i larwy
Gąsienice są polifagami, żywią się głównie liśćmi i pąkami roślin, na których wyrządzają nieraz znaczne szkody. Gąsienice żerują głównie nocą, w ciągu dnia kryją się pod liśćmi.
Korpus gąsienicy jest kolorowy i dekoracyjny, pokryty owłosieniem, początkowo jest prawie czarny, a w miarę wzrostu pojawiają się białe i żółte plamki.
- Okres lotu
- Dorosłe motyle pojawiają się od połowy czerwca do końca lipca. Latają w ciągu dnia, gdy świeci słońce, głównie późnym popołudniem szukając kwiatów, a w nocy przylatują do źródeł światła. Loty godowe samców odbywają się w słoneczne dni przy ciepłej i bezwietrznej pogodzie.
- Rozród
- Samice składają pod koniec lipca żółtozielone jaja w zwartych grupach na liściach roślin pokarmowych gąsienic. Gąsienice zimują w glebie lub w zeschniętej ściółce i listowiu. Przepoczwarczenie następuje w okresie wiosny na ziemi w białoszarym oprzędzie.
- Biotop
- Gatunek preferujący środowiska ciepłe, wilgotne i prześwietlone lasy łęgowe, lasy liściaste i mieszane z obfitym podszytem, rosnące na nizinach, pogórzach i w średnio wysokich górach.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Gatunek występuje w Europie i Azji, od zachodniej Portugalii aż po wschodnie krańce Syberii. W Polsce występuje na całym obszarze kraju. Zagrożeniami dla niej są niekorzystne zmiany w środowisku i wyłapywanie przez kolekcjonerów.
Rośliny żywicielskie
[edytuj | edytuj kod]Podstawowe: pokrzywa, poziomka, jesion, jasnota, wiciokrzew, topola, śliwa, malina, wierzba, wiąz, niezapominajka.
Ochrona
[edytuj | edytuj kod]Gatunek nie podlega ochronie.
Ciekawostka
[edytuj | edytuj kod]Samice krasopani poziomkówki wydzielają ten sam atraktant płciowy jak samice proporzycy marzymłódka. Prawdopodobnie gatunki te posiadają inny mechanizm zabezpieczający je przed hybrydyzacją.
Filatelistyka
[edytuj | edytuj kod]Poczta Polska wyemitowała 16 listopada 1991 r. znaczek pocztowy przedstawiający krasopanią poziomkówkę o nominale 2500 zł, w serii Motyle z kolekcji Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. Autorem projektu znaczka był Ovidiu Oprescu. Wydrukowano 2500000 sztuk. Znaczek pozostawał w obiegu do 15 stycznia 1994 r.[2]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Krzysztof Janko: Motyle Europy. Erebidea Polski. [dostęp 2016-11-09]. (pol.).
- ↑ Marek Jedziniak: Motyle z kolekcji Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Heintze "Motyle Polski. Atlas, część pierwsza", Warszawa 1990, WSiP, ISBN 83-02-03380-4
- Jarosław Buszko "Atlas motyli Polski. Część II. Prządki, zawisaki, niedźwiedzówki, Warszawa 1997, ISBN 83-85461-43-4
- Stanisław Czachorowski "Poziomkowa Krasna Pani z Puszczy Białowieskiej" [1]