Krasopani poziomkówka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Krasopani poziomkówka
Callimorpha dominula
Linnaeus, 1758
Ilustracja
Motyl z widocznymi tylnymi skrzydłami
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

owady uskrzydlone

Rząd

motyle

Rodzina

mrocznicowate

Podrodzina

niedźwiedziówkowate

Rodzaj

Callimorpha

Gatunek

krasopani poziomkówka

Krasopani poziomkówka (Callimorpha dominula) – motyl z rodziny mrocznicowatych (Erebidae)[1] i podrodziny niedźwiedziówkowatych. Spotykany lokalnie, w miejscach występowania często liczny.

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]
Postać dorosła – imago

Głowa masywna. Tułów krępy w czarnym kolorze. Odwłok czerwony składający się z segmentów, lekko wystający poza obręb skrzydeł z szerokim, czarnym paskiem wzdłuż grzbietu Skrzydła o rozpiętości 45–55 mm, pięknie kolorowo ubarwione. Skrzydła przednie czarne z żółtymi i białawymi, okrągławymi plamkami. Tylne skrzydła purpurowo-czerwone z trzema czarnymi plamami. Czułki średniej wielkości odchylone na boki. Korpus imago pokryty owłosieniem. Aparat gębowy dobrze rozwinięty (w odróżnieniu od większości motyli z tej rodziny), spija nektar z kwiatów kwitnących roślin zielnych.

Postać gąsienicy i larwy

Gąsienice są polifagami, żywią się głównie liśćmi i pąkami roślin, na których wyrządzają nieraz znaczne szkody. Gąsienice żerują głównie nocą, w ciągu dnia kryją się pod liśćmi.

Gąsienica krasopani poziomkówki

Korpus gąsienicy jest kolorowy i dekoracyjny, pokryty owłosieniem, początkowo jest prawie czarny, a w miarę wzrostu pojawiają się białe i żółte plamki.

Krasopani poziomkówka
Okres lotu
Dorosłe motyle pojawiają się od połowy czerwca do końca lipca. Latają w ciągu dnia, gdy świeci słońce, głównie późnym popołudniem szukając kwiatów, a w nocy przylatują do źródeł światła. Loty godowe samców odbywają się w słoneczne dni przy ciepłej i bezwietrznej pogodzie.
Rozród
Samice składają pod koniec lipca żółtozielone jaja w zwartych grupach na liściach roślin pokarmowych gąsienic. Gąsienice zimują w glebie lub w zeschniętej ściółce i listowiu. Przepoczwarczenie następuje w okresie wiosny na ziemi w białoszarym oprzędzie.
Biotop
Gatunek preferujący środowiska ciepłe, wilgotne i prześwietlone lasy łęgowe, lasy liściaste i mieszane z obfitym podszytem, rosnące na nizinach, pogórzach i w średnio wysokich górach.

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek występuje w Europie i Azji, od zachodniej Portugalii aż po wschodnie krańce Syberii. W Polsce występuje na całym obszarze kraju. Zagrożeniami dla niej są niekorzystne zmiany w środowisku i wyłapywanie przez kolekcjonerów.

Rośliny żywicielskie

[edytuj | edytuj kod]

Podstawowe: pokrzywa, poziomka, jesion, jasnota, wiciokrzew, topola, śliwa, malina, wierzba, wiąz, niezapominajka.

Ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek nie podlega ochronie.

Ciekawostka

[edytuj | edytuj kod]

Samice krasopani poziomkówki wydzielają ten sam atraktant płciowy jak samice proporzycy marzymłódka. Prawdopodobnie gatunki te posiadają inny mechanizm zabezpieczający je przed hybrydyzacją.

Filatelistyka

[edytuj | edytuj kod]

Poczta Polska wyemitowała 16 listopada 1991 r. znaczek pocztowy przedstawiający krasopanią poziomkówkę o nominale 2500 , w serii Motyle z kolekcji Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. Autorem projektu znaczka był Ovidiu Oprescu. Wydrukowano 2500000 sztuk. Znaczek pozostawał w obiegu do 15 stycznia 1994 r.[2]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Krzysztof Janko: Motyle Europy. Erebidea Polski. [dostęp 2016-11-09]. (pol.).
  2. Marek Jedziniak: Motyle z kolekcji Instytutu Zoologii PAN w Warszawie. www.kzp.pl. [dostęp 2018-06-03]. (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Jerzy Heintze "Motyle Polski. Atlas, część pierwsza", Warszawa 1990, WSiP, ISBN 83-02-03380-4
  • Jarosław Buszko "Atlas motyli Polski. Część II. Prządki, zawisaki, niedźwiedzówki, Warszawa 1997, ISBN 83-85461-43-4
  • Stanisław Czachorowski "Poziomkowa Krasna Pani z Puszczy Białowieskiej" [1]