Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Pielni – Wikipedia, wolna encyklopedia
A-172 z dn. 03.11.1989[1] | |||||||||||||||
Widok strony od prezbiterium | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Parafia | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Zarszyn | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego | |||||||||||||||
49°32′09,5″N 22°03′12,3″E/49,535972 22,053417 |
Cerkiew św. Jana Ewangelisty w Pielni – parafialna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1805 w miejscowości Pielnia.
Od 1946 użytkowana jako rzymskokatolicki kościół parafialny parafii Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych w Pielni.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Już w 1536 istniała w Pielni parafia greckokatolicka i cerkiew pw. Zmartwychwstania Chrystusowego, która stała na wzgórzu w dolnej części wsi. Cerkiew ta spłonęła. Podobny los spotkał kolejną w 1803. W 1805 zbudowano świątynię murowaną, która przetrwała do dziś[2][3]. Parafia greckokatolicka obejmowała miejscowości: Dudyńce (z drewnianą cerkwią filialną), Jędruszkowce (Andruszkowce), Markowce, Pobiedno (Pobidno), Podgaj, Prusiek i Pisarowce. Remontowana w 1905. Po deportacji ludności ukraińskiej w 1945, cerkiew przejęta przez rzymskokatolików.
Architektura i wyposażenie
[edytuj | edytuj kod]Jest to budowla murowana, otynkowana, dwudzielna. Prezbiterium zwrócone na południe, prostokątne, z prostokątną zakrystią w przedłużeniu. Szersza od prezbiterium, prostokątna nawa, przy której od północy kruchta. Nad nawą kwadratowa wieża. Dachy kryte blachą: nad prezbiterium i zakrystią trójspadowe, nad nawą dwuspadowy[4].
- Elewacja frontowa
- Wnętrze
- Elewacja wschodnia
Wewnątrz prezbiterium sklepione krzyżowo, kruchta kolebkowo. W nawie sufit z fasetą. Na wyposażenie składa się: późnobarokowy ołtarz główny i dwa boczne klasycystyczne przerobione z ikonostasu; ambona rokokowa z drugiej połowy XVIII w. z wielobocznym korpusem z czterema wolutami; kamienna kropielnica w kształcie kielicha z początku XIX w.; dwa epitafia Truskolaskich z 1806 fundacji syna Franciszka; marmurowe inskrypcyjne: Stanisława sędziego sanockiego i jego żony Magdaleny z Ciechanowskich[4].
Otoczenie
[edytuj | edytuj kod]Obok cerkwi znajduje się murowana dzwonnica z początku XIX w.[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2020-11-14] .
- ↑ Stanisław Kryciński: Zabytkowe cerkwie południowo-wschodniej Polski, opis do mapy. Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 2017, s. 2. ISBN 978-83-62460-96-0.
- ↑ a b Zbigniew Muzyk: Cerkwie. Wschodnia część Beskidu Niskiego. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2000, s. 23, 25. ISBN 83-913147-2-3.
- ↑ a b Cerkiew - pw. św. Jana Złotoustego. Pielnia. Strona internetowa www.zabytki-podkarpacie.pl. [dostęp 2020-11-16].