Chłopczyca (styl) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chłopczyca – określenie młodych kobiet z Zachodu, przeciwstawiających się panującym w latach 20. XX wieku kanonom kobiecości. Prowadziły niezależny, ostentacyjny i prowokujący, jak na tamte czasy, styl życia, podkreślany również za pomocą ubioru, maskującego kobiece cechy fizyczne (biust, wcięcie w talii) i nadającego figurze wysmukłą, chłopięcą sylwetkę, a także fryzury (krótkie włosy).

Styl mody garçonne (fr. garçon – chłopiec) wprowadziła francuska projektantka, Coco Chanel^[1]. Jej wizerunek „chłopczycy” przyjął się szybko w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, gdzie został nazwany flapper (ang. podlotek, podfruwajka). Słowo flapper było używane jeszcze przed pojawieniem się stylu „chłopczyca”^[2].

Kontrkultura „chłopczyc” powstała w okresie liberalizmu, społecznych i politycznych zawirowań, i zwiększonej transatlantyckiej wymiany kulturalnej, które nastąpiły po zakończeniu I wojny światowej, w tym również eksportu amerykańskiej kultury jazzu do Europy. Była oderwaniem się od moralności i konwencji epoki wiktoriańskiej^[1].

Wydana w 1922 roku bestsellerowa powieść Chłopczyca (La Garçonne) francuskiego pisarza Victora Margueritte wywołała skandal obyczajowy.

Do jednych z pierwszych znanych „flapperek” zalicza się amerykańską pisarkę Zeldę Sayre Fitzgerald. Jej mąż, pisarz Francis Scott Fitzgerald, pisarka Anita Loos, a także ilustratorzy tacy jak John Held Jr., Ethel Hays i Faith Burrows spopularyzowali wizerunek i styl życia „flapperek” w swojej twórczości. Ich „chłopczyce” były atrakcyjne, brawurowe i niezależne. Fitzgerald opisywał idealne „flapperki” jako „urocze, kosztowne i mające około dziewiętnastu lat”^[3]. Held przedstawiał je na swoich rysunkach jako młode dziewczęta noszące rozpięte kalosze, które wydawały odgłosy „trzepotania” (ang. flap) podczas chodzenia^[4][5].

Określenie flapper w połączeniu ze związanym z nim wizerunkiem „chłopczycy” pojawiło się po raz pierwszy w amerykańskiej kinematografii wraz z filmem The Flapper z 1920 roku^[6]. Była to popularna wówczas produkcja w reżyserii Alana Croslanda, zrealizowana według scenariusza Frances Marion, z Olive Thomas w roli tytułowej^[6]. Główna bohaterka sprzeciwia się konwencjom epoki wiktoriańskiej^[6]. W 1917 Olive Thomas wystąpiła w podobnej roli, jednak nie użyto tam jeszcze terminu flapper. W swoich ostatnich filmach (zmarła we wrześniu 1920), aktorka ta była widziana już jako uosobienie tego stylu^[7]. Pozostałe gwiazdy kina niemego, takie jak Clara Bow, Louise Brooks i Joan Crawford, wkrótce zbudowały swoje kariery w oparciu o ten sam wizerunek^[6]. „Chłopczyca” stała się symbolem dla nowej generacji kobiet^[6].

Do krytyków mody na „flapperki” zaliczała się amerykańska poetka i pisarka, Dorothy Parker. Napisała ona m.in. utwór The Flapper^[8], w którym wyśmiewała ten trend. Sekretarz Pracy Stanów Zjednoczonych z kolei potępił „nonszalancję palącej papierosy, popijającej koktajle flapperki”^[9]. Harwardzki psycholog stwierdził natomiast, że „flapperki” miały „najniższy poziom inteligencji” i stanowiły „beznadziejny problem dla nauczycieli”^[9].

Idealna „chłopczyca” była przeciwieństwem tzw. Gibson Girl^[1]. Stosowała mocny makijaż^[1], do tej pory zarezerwowany dla aktorek i kobiet lekkich obyczajów. Pudrowała twarz (początkowo dosyć jasno, później popularne stały się bardziej opalone twarze, o zdrowym wyglądzie), malowała usta szminką w kolorze nasyconej, głębokiej czerwieni, oczy w ciemnej oprawie podkreślała czarną kredką, a na policzki nanosiła ruchem kołowym róż. Zamiast długich włosów upiętych w kok miała krótką fryzurę bob, później zastąpioną przez shingle bob i eton crop^[1]. Do tego pasowały kapelusze bez ronda zwane cloche^[1] i czapki newsboy (przypominające kaszkiety). Nie nosiła gorsetu ani innych zbędnych warstw odzienia krępujących swobodę ruchów^[1]. Ubierała się w spódniczki lub sukienki z przedłużanym stanem, niepodkreślające biustu, talii ani bioder, często odkrywające ramiona, przyozdobione frędzlami. Ich długość stopniowo się zmniejszała od roku 1920, sięgając między 1925 a 1927 kolan^[1]. Na nogach miała pończochy ze sztucznego jedwabiu (od 1923 roku), które czasem podwijała^[1]. Jej buty miały płaskie^[1] obcasy lub wysokie, osiągające 5-8 centymetrów wysokości^[10]. Ubierała się także m.in. w bluzki z kołnierzami typu Piotruś Pan (małe, płaskie kołnierze o zaokrąglonych krawędziach)^[1]. W celu uzyskania chłopięcej figury, dziewczyny ciasno owijały swoje piersi pasami materiału^[1].

Idealna „chłopczyca” otwarcie piła alkohol, nosząc przy sobie piersiówkę, mimo panującej w Stanach Zjednoczonych prohibicji w latach 1919–1933^[1]. Paliła papierosy^[1] przez długie lufki. Uwielbiała tańczyć^[1] i chodziła wieczorami do klubów jazzowych. Popularne były wówczas dynamiczne tańce, takie jak Charleston, Black Bottom oraz Shimmy^[1]. Idealna „flapperka” kierowała automobilem i miała swobodne podejście do seksu^[1]. „Chłopczyce” zaczęły chodzić na randki i uprawiały petting^[1]. Tzw. petting parties^[11], czyli prywatki, na których pary całowały się i przytulały, czasem przechodząc do „prawdziwego” pettingu, stały się bardzo popularne w latach 20. „Flapperki” posługiwały się również własnym slangiem, np. pieniądze nazywały cukrem (ang. sugar), a ładną, lecz głupią dziewczynę określały mianem pomidora (ang. tomato)^[11].

• 
  Okładka magazynu The Flapper (listopad 1922) z Billie Dove w kostiumie do futbolu.
• 
  Dziewczyna-turystka z rowerem (Bermudy, 1929).
• 
  Dziewczyna z podwiniętymi pończochami (Moscow, Idaho, 1922).
• 
  Kobieta demonstrująca piersiówkę ukrytą pod podwiązką (USA, styczeń 1926).
• 
  Kobieta z piersiówką w kozaku (Waszyngton, D.C., styczeń 1922).
• 
  Josephine Baker w tańcu Charleston, w charakterystycznej dla niej fryzurze eton crop (1926).
• 
  Evelyn Brent z ustami umalowanymi w kształt tzw. Łuku Kupidyna (Cupid’s Bow).
• 
  Louise Brooks (1930).
• 
  Norma Shearer w krótkiej spódniczce (1927).
• 
  Joan Crawford (kwiecień 1927).

Zobacz hasło chłopczyca w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: chłopczyce

• chłopczyca (dziewczyna)
• antykonformizm