Chrobotek cienki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chrobotek cienki

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	miseczniaki
Rząd	misecznicowce
Rodzina	chrobotkowate
Rodzaj	chrobotek
Gatunek	chrobotek cienki
Nazwa systematyczna
Cladonia macilenta Hoffm. Deutschl. Fl., Zweiter Theil (Erlangen): 126 (1796)
Multimedia w Wikimedia Commons

Chrobotek cienki (Cladonia macilenta Hoffm.) – gatunek grzybów należący do rodziny chrobotkowatych (Cladoniaceae)^[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów^[2].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cladonia, Cladoniaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[3]:

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski^[2].

Dawniej gatunek ten na podstawie obecności lub braku kwasu tamnoliowego dzielono na dwie odmiany: Cladonia macilenta var. macilenta Hoffm. oraz Cladonia macilenta var. bacillaris (Ach.) Schaer. Według Index Fungorum ta druga odmiana podniesiona została do rangi odrębnego rodzaju Cladonia bacillaris (Ach.) Genth 1835^[1].

Plecha pierwotna trwała, lub zanikająca, złożona z drobnych, wcinanych lub karbowanych łusek. Mają długość 1–6 mm i szerokość 2–5 mm. Z plechy tej wyrastają podecja o wysokości 20–30 mm i grubości 1–4 mm. Są wałeczkowate, pojedyncze lub słabo rozgałęzione, zakończone spiczasto lub okrągławo, bez kieliszków. Powierzchnia jest barwy białawej, szarawej lub zielonej. Podecja są bez łusek, ewentualnie posiadają łuski tylko w dolnej części, natomiast na całej długości gęsto pokryte są urwistkami^[4][5].

Plecha zawiera glony protokokkoidalne. Na szczytach podecjów często występują czerwone apotecja lecideowe o średnicy 0,5–1,5 mm. W jednym worku powstaje po 8 bezbarwnych, jednokomórkowych askospor o rozmiarach 8–14 × 2,5–3,5 μm^[5]. Na szczytach podecjów i na łuskach licznie występują czerwone pyknidia o jajowatym lub wałeczkowatym kształcie. Powstają w nich pykniospory o rozmiarach 3–8 × 0,5–1 μm^[4].

Reakcje barwne: K + żółte, trwałe lub K-, C + i KC + żółto-kanarkowe lub C- i KC-, P + pomarańczowe lub P-^[4].

Występuje na wszystkich kontynentach świata z wyjątkiem Antarktydy, ale spotykany jest na niektórych należących do Antarktyki wyspach. Występuje także na wielu wyspach. Na półkuli północnej północna granica zasięgu sięga po północne wybrzeże Grenlandii i Półwyspu Skandynawskiego^[6]. W Polsce występuje pospolicie na terenie całego kraju^[5].

Rośnie najczęściej na próchnicznej lub piaszczystej glebie, na próchniejącym drewnie oraz u podstawy pni drzew. Szczególnie często spotykany jest w lasach iglastych, zwłaszcza na obrzeżach dróg leśnych, a także na wrzosowiskach i torfowiskach^[5].

Jest kilka podobnych chrobotków. Najbardziej podobny jest chrobotek Floerkego (Cladonia floerkeana), na dokładkę występuje on na tych samych siedliskach, co chrobotek cienki i również jest pospolity. Odróżnia się większymi apotecjami i reakcjami barwnymi^[5]. Morfologiczne odróżnienie tych gatunków jest trudne.