Chruściele (ptaki) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Chruściele
	Rallidae
	Rafinesque, 1815
	; Łyska zwyczajna (Fulica atra)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Rodzina	chruściele
	Typ nomenklatoryczny
	Rallus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Himantornithinae Bonaparte, 1856; Rallinae Rafinesque, 1815;
	Himantornithinae Bonaparte, 1856; Rallinae Rafinesque, 1815;
Podrodziny
	2 podrodziny – zobacz opis w tekście
	2 podrodziny – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Chruściele^[2], chruścielowate, wodniki (Rallidae) – rodzina ptaków z rzędu żurawiowych (Gruiformes).

Zasięg występowania

Obejmuje gatunki zazwyczaj związane z wodą i terenami podmokłymi (w obu przypadkach gęsto zarośniętymi), podszytem wilgotnych lasów tropikalnych. Zamieszkują cały świat poza najwyższymi szerokościami geograficznymi^[3].

Charakterystyka

Ptaki te charakteryzują się następującymi cechami:

długość ciała 14–50 cm
masa ciała 40–1200 g
boczne spłaszczenie ciała stanowi przystosowanie do przeciskania się w gęstej roślinności
skrzydła krótkie, o zaokrąglonym obrysie, co czyni z nich słabych lotników
krótki ogon, zazwyczaj złożony z miękkich piór
nogi długie
palce długie
jedynie łyski (Fulica) mają płatkowate błony pławne
wiele gatunków ma płaską, nagą, rogową narośl lub płytkę na czole
zazwyczaj brak wyraźnego dymorfizmu płciowego
prowadzą skryty, niektóre nocny tryb życia^[4]
żywią się pokarmem mieszanym
pokarm zdobywają zarówno na lądzie, jak i w wodzie oraz pod wodą
gnieżdżą się na ziemi, na wodzie, na roślinach lub w norach
gniazdo zazwyczaj otwarte, rzadziej zamknięte w formie sfery z wejściem z boku
w czasie pierzenia tracą lotki i przez 2 tygodnie są niezdolne do lotu
wyprowadzają od 1 do 4 lęgów w roku
składają od 2 do 16 jaj
czasem w karmieniu późniejszych lęgów pomaga starsze rodzeństwo
młode są zagniazdownikami, pokryte czarnym puchem.

Systematyka

Do rodziny należą następujące podrodziny^[2]:

Rallinae Rafinesque, 1815^[a] – wodniki
Fulicinae Nitzsch, 1820 – łyski

Uwagi

↑ ^a ^b Na Kompletnej liście ptaków świata w cytacie podawany jest „Leach, 1820”.

Przypisy

↑ Rallidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Rallidae Leach, 1820 - chruściele - Rails and Coots (wersja: 2024-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-02].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-03-16]. (ang.).
↑ chruściele, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-04-18] .

[uwaga1-2] Na Kompletnej liście ptaków świata w cytacie podawany jest „Leach, 1820”.

[itis-1] Rallidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-3] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Rallidae Leach, 1820 - chruściele - Rails and Coots (wersja: 2024-01-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2025-01-02].

[Gill&inni-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Flufftails, finfoots, rails, trumpeters, cranes, limpkin. IOC World Bird List: Version 10.1. [dostęp 2020-03-16]. (ang.).

[5] chruściele, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-04-18] .

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]