Ciśnienie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ciśnienie – wielkość skalarna określona jako wartość siły działającej prostopadle do powierzchni, podzielona przez powierzchnię, na jaką ona działa^[1], co przedstawia zależność:

${\displaystyle p={\frac {F_{n}}{S}},}$

gdzie:

${\displaystyle p}$ – ciśnienie [Pa],

${\displaystyle F_{n}}$ – składowa siły prostopadła do powierzchni [N],

${\displaystyle S}$ – powierzchnia [m²].

W przypadku gazów w stanie ustalonym w spoczynku, ciśnienie jakie gaz wywiera na ścianki naczynia jest funkcją objętości, masy i temperatury i dlatego w termodynamice traktowane jest jako parametr stanu.

Uogólnieniem pojęcia ciśnienia jest naprężenie.

Do pomiaru ciśnienia służy manometr i barometr.

Ciśnienie może być określone względem próżni – jako ciśnienie bezwzględne, czyli absolutne, lub względem ciśnienia w otoczeniu – nadciśnienie/podciśnienie, albo jako ciśnienie względne, jednak ten termin jest dwuznaczny.

W technice powszechnie mierzy się i podaje ciśnienie płynów względem ciśnienia atmosferycznego; nadciśnienie w tym znaczeniu określa się jako ciśnienie manometryczne.

Przykładowo, jeśli ciśnienie w pojemniku jest równe 0,3 MPa (nadciśnienie), to ciśnienie bezwzględne wynosi 0,3 MPa + 0,1 MPa = 0,4 MPa (0,1 MPa to ciśnienie atmosferyczne).

Przed upowszechnieniem układu SI ciśnienie manometryczne zaznaczano przez dodanie litery n po symbolu wymiaru ciśnienia. Dla odróżnienia, ciśnienie absolutne zaznaczało się przez dodanie litery a, tzn. w przytoczonym przykładzie ciśnienie byłoby podane jako 3 atn lub 4 ata (stosując przybliżenie 0,1 MPa = 1 at).

Spotykana w technice jednostka barg, bar(g) oznacza bar ciśnienia względnego.

Zobacz hasło ciśnienie w Wikisłowniku

• ciśnienie aerostatyczne
• ciśnienie akustyczne
• ciśnienie atmosferyczne
• ciśnienie bezwzględne
• ciśnienie całkowite
• ciśnienie hydrostatyczne
• ciśnienie krytyczne
• ciśnienie promieniowania
• ciśnienie sprężania
• ciśnienie tętnicze
• podciśnienie
• ujemne ciśnienie