Cikowice – Wikipedia, wolna encyklopedia

Cikowice

wieś
Kościół w Cikowicach
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	bocheński
Gmina	Bochnia
Liczba ludności (2022)	884[2]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	32-700[3]
Tablice rejestracyjne	KBC, KBA[4]
SIMC	0812057
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia Cikowice
Położenie na mapie Polski Cikowice
Położenie na mapie województwa małopolskiego Cikowice
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego Cikowice
49°58′59″N 20°22′34″E/49,983056 20,376111[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cikowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia^[5].

Wieś królewska w tenucie niepołomickiej w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego w końcu XVI wieku^[6].

W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cikowice, po jej zniesieniu w gromadzie Bochnia-Zachód. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Od 1919 roku w miejscowości ma swoją siedzibę parafia. W Cikowicach znajduje się przystanek kolejowy, przez który przebiega linia kolejowa 91 Kraków Główny – Medyka. Występują tu duże pokłady wód geotermalnych.

Cikowice po raz pierwszy pojawiają się w zapiskach w roku 1356, ale wioska z pewnością została założona znacznie wcześniej. Nazwa wsi jest patronimiczna, a jak twierdzi prof. Stanisław Arnold, wsie o takich nazwach nie powstały później niż około połowy XIII wieku.

Pierwszymi znanymi właścicielami Cikowic byli: Wojciech z Bęszyna, Michał i Czcik z Paszkowic oraz Jarosław. Od początku swego istnienia była w rękach szlacheckich i dość często zmieniała właścicieli. Na początku XV wieku właścicielem części Cikowic był podsędek ziemi krakowskiej Piotr Cikowski herbu Radwan, posługujący się najstarszą znaną pieczęcią z wizerunkiem tego herbu pochodzącą z 1443 i 1446 roku^[10]. Był bardzo lubiany przez okoliczną szlachtę. Piotr sprzedał swoją część Cikowic w 1418 roku Janowi z Tarnowa. W rękach królewskich wioska znalazła się w 1489 roku. Jan Amor Tarnowski sprzedał je królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi wraz ze Stanisławicami, o czym poświadcza kopia dokumentu z 8 stycznia 1489 znajdująca się w Tekach Naruszewicza Biblioteki Czartoryskich. Włączono je do dóbr niepołomickich. W czasie lustracji dóbr królewskich w roku 1564 Cikowice należały do folwarku w Stanisławicach. Zamieszkiwało je 4 kmieci na półłankach, którzy oprócz czynszu oddawali do folwarku m.in. po 2 sery, 30 jajek i 2 koguty. Po 2 kapłony i 24 grosze czynszu musiało płacić 6 cikowskich zagrodników. Mieszkało w wiosce też dwóch sołtysów osadzonych na niewielkich rolach. W osadzie była też karczma.

Po rozbiorach Cikowice znalazły się w dominium niepołomickim, pozostając pod bezpośrednim zarządem władz kameralnych. Władze austriackie założyły w wiosce 1-klasową szkołę trywialną, w której później umieszczono również wypożyczalnię^[11].

Urodził się tu Józef Rybka – porucznik Legionów Polskich, kawaler Orderu Virtuti Militari^[12].

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[13]

• Kościół parafialny pw. św. Antoniego Padewskiego z lat 1913–1918.

• Bogusław Polak (red.)1991: Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie. ISBN 83-900510-0-1.