French
DeutschCmentarz wojenny w Kole – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | ul. Poległych |
| Typ cmentarza | wojenny |
| Stan cmentarza | czynny |
| Data otwarcia | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolskiego  | |
Położenie na mapie Koła  | |
 52°12′11″N 18°38′48″E/52,203056 18,646667 | |
Cmentarz wojenny w Kole – cmentarz wojenny w Kole. Położony jest na terenie osiedla Przemieście Warszawskie, pochowani są tam głównie żołnierze radzieccy.
Informacje ogólne
[edytuj | edytuj kod]Na cmentarzu wojennym pochowani zostali polscy lotnicy, którzy zginęli nad Kołem podczas kampanii wrześniowej, a także żołnierze Armii Czerwonej polegli w walkach o miasto w styczniu 1945 roku[1].
Pierwszy to pomnik ku czci nieznanym lotnikom polskim poległym w czasie kampanii wrześniowej. Z nazwiska wymienieni są ppor. Tadeusz Sawicki oraz kapral Brunon Ślebioda, którzy zginęli nad Kołem 5 września 1939 roku. Pomnik ozdobiony jest w krzyż i złamane śmigło na płycie nagrobnej[2].
Drugi pomnik przedstawia symbol Związku Radzieckiego – sierp i młot. Na nim umieszczono napis: ,,Cześć i chwała bohaterom Armii Radzieckiej, poległym o wyzwolenie miasta Koła i okolic w dniach 19-21 stycznia 1945 r.’’. Poniżej wypisane są nazwiska 132 poległych w walkach o miasto[2].
W lutym roku 1997 pochowano na tym cmentarzu także 13 ekshumowanych zwłok żołnierzy radzieckich ze Słupcy[1]. W 2011 roku na terenie cmentarza odnaleziono mogiłę zbiorową, w której pochowano 90 żołnierzy niemieckich poległych podczas walk o Koło w 1945 roku[3].
Na cmentarzu istnieją także nagrobki z XIX wieku, należące prawdopodobnie do prawosławnych mieszkańców miasta[2].
Cmentarz jest często dewastowany, jest także miejscem libacji alkoholowych[4]. Od 2014 roku lokalni działacze społeczni organizują akcje porządkowania cmentarza[5]. W 2020 roku cmentarz odwiedził ambasador Mołdawii w Polsce Iurie Bodrug[6].
Około 2022 roku z pomnika żołnierzy radzieckich usunięto symbol sierpu i młota, w maju 2022 roku został jednak odrestaurowany i ponownie umieszczony na obelisku[7]. 16 maja 2022 roku symbol został skradziony z pomnika[8][9]. 30 czerwca 2024 roku cmentarz został poważnie uszkodzony podczas burzy, która przeszła przez powiat kolski[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Cmentarz Wojenny w Kole od kilku lat jest tak zaniedbany jak nigdy wcześniej! [online], Kurier Kolski, 31 lipca 2017 [dostęp 2023-01-28] (pol.).
- ↑ a b c Cmentarz Wojenny w Kole [online], poznan.uw.gov.pl [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Szczątki 90 niemieckich żołnierzy wydobyto na cmentarzu wojennym w Kole [online], kolo.naszemiasto.pl, 10 czerwca 2011 [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Cmentarz wojenny w Kole wciąż dewastowany [online], kolo.naszemiasto.pl, 10 września 2011 [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Anna Kułakowska, Cmentarz wojenny po raz kolejny został posprzątany. [online], OkrągłeMiasto.pl, 31 sierpnia 2018 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Anna Kułakowska, Ambasador Republiki Mołdawii gościł w Kole [FOTO] [online], OkrągłeMiasto.pl, 15 lutego 2020 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Sierp i młot, który wrócił jak boomerang [online], e-kolo.pl, 9 maja 2022 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Z pomnika zniknął sierp i młot. Sprawą zajęła się policja [online], e-kolo.pl, 16 maja 2022 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Co dalej z sierpem i młotem na pomniku? To nie koniec historii [online], e-kolo.pl, 22 września 2022 [dostęp 2024-01-03] (pol.).
- ↑ Ponad 270 interwencji strażaków i nadal wpływają kolejne. W Grzegorzewie konieczna ewakuacja rodzin [online], e-kolo.pl [dostęp 2024-07-02] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Burszta, 600 lat miasta Koła, Poznań 1963
- Józef Stanisław Mujta: 635 lat miasta Koła. Koło: Muzeum Technik Ceramicznych : Kolskie Towarzystwo Kulturalne, 1997. ISBN 83-86139-34-X.
- Kazimierz Kasperkiewicz: Miejsca i obiekty walki i pamięci z lat wojny i okupacji 1939-1945 w Kole i powiecie kolskim. Koło: Towarzystwo Przyjaciół Miasta Koła, 2004. ISBN 83-909030-9-1.
