Pochwikowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Pochwikowate
	Coleophoridae
	Hübner(inne języki), [1825]
	; Samica Coleophora anatipennella
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	sześcionogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	motyle
Nadrodzina	Gelechioidea(inne języki)
Rodzina	pochwikowate
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pochwikowate (Coleophoridae) – rodzina motyli z nadrodziny Gelechioidea(inne języki), obejmująca ponad 1300 gatunków w 43 rodzajach, przedstawiciele rodziny występują na całym świecie, w tym w Polsce.

Taksonomia

Rodzinę opisał naukowo Jacob Hübner(inne języki) w 1825 roku^[2]. Opisano co najmniej 1418 gatunków^[3] (lub według innego wyliczenia 1342 gatunki w 2013 roku^[4]) i 43 rodzaje należące do pochwikowatych^[3]. Według klasyfikacji Ronalda W. Hodgesa(inne języki)^[5] oraz Integrated Taxonomic Information System^[6] rodzina obejmuje cztery podrodziny^[3]:

Blastobasinae(inne języki) (bywają zaliczane do osobnej rodziny Blastobasidae(inne języki)^[7])
Coleophorinae
Momphinae(inne języki) (bywają zaliczane do osobnej rodziny Momphidae(inne języki)^[8])
Pterolonchinae(inne języki) (bywają zaliczane do osobnej rodziny Pterolonchidae(inne języki))

Badania filogenetyczne sprzed 2014 roku wykazały monofiletyzm powyższych podrodzin, wobec czego można je traktować jako odrębne rodziny siostrzane do skośnikowatych i Cosmopterigidae(inne języki)^[4], a te cztery rodziny również tworzą monofiletyczny klad^[4]. Pochwikowate są bliżej spokrewnione z Momphidae niż z Blastobasidae^[4].

Morfologia

Cechy charakterystyczne rodziny obejmują: określone użyłkowanie tylnych skrzydeł^[3], obecność grzebienia (ang. pecten) na czułkach^[3] oraz specyficzną budowę walw u samców^[3]. Osobniki dorosłe są zazwyczaj smukłej budowy ciała^[9], ubarwione przeważnie żółto, brązowo, biało lub szaro^[9].

Występowanie

Pochwikowate występują na całym świecie^[3], większość zamieszkuje półkulę północną^[9]; różnorodność Coleophorinae i Momphinae jest największa w państwie holarktycznym^[3], zwłaszcza w zachodniej Palearktyce i Azji Środkowej^[3]. Najwięcej gatunków Blastobasinae stwierdzono w Nowym Świecie^[3]. Pterolonchinae występują w rejonie Morza Śródziemnego i w południowej Afryce oraz w Ameryce Północnej, gdzie zostały introdukowane^[3]. W Polsce występuje około 150 gatunków^[10]^[11].

Zachowanie

Przedstawiciele rodziny z rodzaju Coleophora(inne języki) są postrzegani jako szkodniki m.in. modrzewi, drzew owocowych i orzechowych^[12], gdyż gąsienice w pierwszym stadium larwalnym to owady minujące, tzn. przebywające we wnętrzu liści^[12]. Późniejsze stadia żerują na powierzchni liści przebywając w koszyczkach^[12] (zob. koszówkowate), które wytworzyły z kawałków liści i frassu(inne języki) złączonych oprzędem^[12]. Kształty koszyczków różnią się w obrębie rodziny i mogą ułatwiać identyfikację^[12]. Gąsienice należące do innych rodzajów są roślinożerne^[12], padlinożerne^[12] bądź drapieżne – żywią się owadami^[12].