Czepiec warmiński – Wikipedia, wolna encyklopedia
Czepiec warmiński – nakrycie głowy zamężnej Warmianki, część stroju warmińskiego zwana też „twardą mycką” lub „gelonkiem”.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Czepiec warmiński składał się z trzech części: denka, otoku i wstążek. Wewnątrz czepiec był podszyty płótnem, na zewnątrz denko pokrywał jedwab, aksamit lub adamaszek w różnych kolorach. Otok był obłożony dwiema złotymi koronkami, na nich biała tiulowa koronka, marszczona w tzw. rurki. Czepiec był wiązany pod brodą. Do otoka po obu stronach były przyszyte wstążki z atłasu, suto marszczone w rurki, podszyte pasem z płótna. Z tyłu czepiec przyozdobiony był białą lub kolorową kokardą z jedwabnych wstążek, których końce opadały na plecy. Denko było bogato wyszywane, pokrywał je złoty i srebrny haft w kształtach kłosów, kwiatów, listków lub serduszek[1].
W niektórych czepcach kwiaty haftowano kolorowymi nićmi w motyw wianka lub bukietu. Wkładanie czepca na głowę, tylko co zaślubionej mężatki następowało o północy, podczas uroczystości weselnych. Wówczas zdejmowano z głowy panny młodej wianek z mirty, a nakładano czepiec, czyli „twardą myckę”. Warmianki zakładały czepce tylko na wielkie uroczystości, najczęściej kościelne. Częściej nosiły tańsze, tzw. „miękkie mycki” z białego muślinu lub tiulu. Dziewczęta przed zamążpójściem w ogóle nie mogły nosić czepców. Ustawa biskupa Jana Stanisława Zbąskiego z roku 1694 zabraniała pannom noszenia czepców. Czepce warmińskie były dziełami sztuki hafciarskiej. Stare kobiety warmińskie przekazywały siostrom zakonnym złote nici z denek swoich czepców do wyszywania ornatów kościelnych.
Umiejętność wytwarzania czepców warmińskich została w 2021 roku wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Haft denka czepca warmińskiego na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego? [online], Olsztyn24 [dostęp 2023-09-28] (pol.).
- ↑ Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego [online], NID [dostęp 2022-07-11] (pol.).