Depressaria libanotidella – Wikipedia, wolna encyklopedia

Depressaria libanotidella
Schläger, 1849
Ilustracja
Imago, rycina
Ilustracja
Gąsienica, rycina
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

motyle

Podrząd

Glossata

Infrarząd

motyle różnoskrzydłe

Nadrodzina

Gelechioidea

Rodzina

Elachistidae

Podrodzina

Depressariinae

Plemię

Depressariini

Rodzaj

Depressaria

Gatunek

Depressaria libanotidella

Synonimy
  • Depressaria laserpitii Nickerl, 1864
  • Depressaria libanotidella var. laserpitii Nickerl, 1864
  • Schistodepressaria bantiella Rocci, 1934
  • Schistodepressaria nigrella Rocci, 1934

Depressaria libanotidellagatunek motyli z rodziny Elachistidae i podrodziny Depressariinae. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję. Gąsienice żerują na selerowatych.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1849 roku przez Friedricha Schlägera. Jako lokalizację typową wskazano okolice Jeny w Niemczech[1].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Owad dorosły

[edytuj | edytuj kod]

Motyl osiągający od 21 do 26,5 mm rozpiętości skrzydeł. Głaszczki wargowe są silnie wygięte dogrzbietowo, szaroróżowe z ciemniejszym członem szczytowym, a czasem także ze słabo zaznaczoną czarniawą obrączką. Tułów i pole przy przedniej krawędzi skrzydła przedniego są czerwonawe, niekiedy z ciemniejszym odcieniem na tułowiu. Wewnętrzna krawędź wspomnianego pola jest zatarta. Pole u tylnej krawędzi przedniego skrzydła cechuje się ciemnym przyprószeniem. Poza tym przednie skrzydło cechuje się czarną barwą plamki na żyłce poprzecznej, ciemnymi plamkami wzdłuż krawędzi zewnętrznej i czarno oprószonymi, ostro od tła odciętymi żyłkami w polu zewnętrznym. Skrzydło tylne ma strzępinę nieco jaśniejszą od tła i bez różowego nalotu[2].

Genitalia samca mają pozbawiony żłobka czy wyrostka grzbietowy brzeg walwy, wąski, dłuższy niż u D. ultimella sakulus, słabiej niż u wspomnianego gatunku rozwinięte kolce na klawusie, nagi klasper o formię tępego zęba, silnie wydłużony gnatos oraz krótki i zagięty edeagus z cierniami w liczbie od 6 do 10 sztuk. Genitalia samicy odznaczają się kielichowatą, po bokach usztywnioną pochwą i niewielkim, prawie kwadratowym znamieniem torebki kopulacyjnej[2]

Gąsienica ma czarną głowę i stosunkowo ciemne, zielonkawoszare ciało opatrzone czarnymi, biało obrzeżonymi brodawkami[2].

Ekologia i występowanie

[edytuj | edytuj kod]

Owady dorosłe latają w czerwcu[3]. Gąsienice żerują w lipcu i sierpniu[2]. Są oligofagicznymi fitofagami selerowatych[4]. Najczęściej podawanymi roślinami pokarmowymi są oleśnik górski[2][5][3] i okrzyn łąkowy[3][5], ale wymienia się też żebrzycę pogiętą, Laserpitium halleri, Bunium ferulaceum i Pimpinella tragium[4]. Niepewne doniesienia dotyczą ich żerowania na atamancie kreteńskiej, Endressia pyrenaica, okrzynie szerokolistnym i goryszu sinym[6]. Bywa, że początkowo odżywiają się oplecionymi przędzą liśćmi[2], jednak ich głównym pokarmem są kwiatostany[4][7]. Oplatają one mocno osie boczne i baldaszki, ostatecznie prowadząc do zniekształcenia się baldachu i wypełniając go odchodami. Potrafią żerować gromadnie, po kilka sztuk na kwiatostan[7].

Gatunek palearktyczny, znany z Hiszpanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Słowenii, Szwecji, Finlandii, Estonii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Ukrainy, Rumunii, Macedonii Północnej, Grecji, anatolijskiej części Turcji oraz europejskiej i syberyjskiej części Rosji[3][6]. W Polsce podawany jest tylko z Pienin[5][7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. F. Schläger. Ueber verschienene Microlepidoptern. „Bericht des lepidopterologischen Tauschvereines über das Jahr 1849”, s. 38-48, 1849. 
  2. a b c d e f Sergiusz Toll: Klucze do oznaczania owadów Polski, Część XXVII Motyle – Lepidoptera z. 35, Oecophoridae. Wrocław: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1964.
  3. a b c d Krzysztof Jonko: Depressaria (Depressaria) libanotidella Schläger, 1849. [w:] Lepidoptera Mundi [on-line]. [dostęp 2024-07-14].
  4. a b c W.N. Ellis: Depressaria libanotidella Schläger, 1849. [w:] Plant Parasites of Europe [on-line]. [dostęp 2024-07-15].
  5. a b c Roman Wąsala, Depressaria libanotidella (SCHLÄGER, 1849) - first record from Poland (Lepidoptera: Depressariidae), „Polish Journal of Entomology”, 78, 2009, s. 337-339 [dostęp 2024-07-15].
  6. a b Erwin Rennwald: Depressaria libanotidella Schläger, 1849 Heilwurz-Plattleibfalter. [w:] Lepiforum [on-line]. [dostęp 2024-07-15].
  7. a b c Tomasz Blaik i inni, Badania nad Depressariidae (Lepidoptera) Polski. I. Nowe dane o rozmieszczeniu i bionomii. Uwagi o hodowli Semioscopis strigulana (Denis & Schiffermüller, 1775), „Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu”, 25, 2019, s. 1-28 [dostęp 2024-07-15].