Dierama – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dierama
Ilustracja
Dierama igneum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

Dierama

Nazwa systematyczna
Dierama K.H.E. Koch
Index Sem. Horto Bot. Berol. 1854 App.: 10. 1855[3]
Typ nomenklatoryczny

D. ensifolium K. H. E. Koch et Bouché[3]

Dierama pendulum
Dierama latifolium

Dieramarodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 44 gatunki[4][5][4]. Rośliny te występują w naturze głównie w Afryce Południowej, między Półwyspem Przylądkowym a KwaZulu-Natal[4], nieliczne sięgają dalej na północ rosnąc w górach wschodniej Afryki po Etiopię[6][4]. Rosną w różnych siedliskach – od pęknięć w skałach, poprzez formacje trawiaste, wrzosowiskowe i zaroślowe po górskie mokradła[4]. Niektóre gatunki uprawiane są w klimacie ciepłym jako rośliny ozdobne. Są trwałe i niewymagające o ile rosną w miejscach słonecznych[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Pokrój
Byliny z bulwocebulami okrytymi włóknisto poszarpanymi okrywami, czasem tworzące zbite kępy i darnie. Pędy kwiatostanowe osiągają do 2 m wysokości[4].
Liście
Zwykle zimotrwałe, rzadziej zamierające zimą, dwurzędowe, wąskie, płaskie i sztywne, zwykle krótsze od pędów kwiatostanowych[4].
Kwiaty
U niektórych gatunków nieliczne, u innych liczne, zebrane w kłosokształtne, rozgałęzione kwiatostany, zwykle przewisające (kwiaty wzniesione tylko u D. plowesii[7]). Kwiaty wsparte są dwoma przysadkami, czasem srebrzystymi. Okwiat efektowny, bezwonny i barwny (najczęściej różowy, poza tym: czerwony, fioletowy, niebieski, jasnożółty lub biały). Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, u dołu zrastają się w krótką rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z nielicznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy cienkie ramiona[4].
Owoce
Trójkomorowe, kulistawe i zwisające torebki zawierające okazałe nasiona[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[8].

Wykaz gatunków[5]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  3. a b Dierama. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
  5. a b Dierama. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  6. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 294, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. Mark Hyde, Bart Wursten, Petra Ballings, Meg Coates Palgrave: Dierama K. Koch - Wandflowers. [w:] Flora of Zimbabwe [on-line]. 2002. [dostęp 2019-03-03].
  8. Genus: Dierama K. Koch. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].