Dziekanka (Gniezno) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Dziekanka
	Osiedle Gniezna
	; Osiedle Dziekanka
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	gnieźnieński
Miasto	Gniezno
Data założenia	XX wiek
W granicach Gniezna	1951
SIMC	0970661
	Położenie na mapie Polski Dziekanka
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Dziekanka
	Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego Dziekanka
	Położenie na mapie Gniezna Dziekanka
	52°31′47″N 17°34′42″E/52,529722 17,578333
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dziekanka – część miasta, osiedle w zachodniej części Gniezna, dawna wieś włączona w 1951 do miasta. Tereny rekreacyjne i sportowe. W dzielnicy mieszka ok. 500 osób. Przy ulicy Kostrzewskiego mieszczą się: Muzeum Początków Państwa Polskiego, I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego w Gnieźnie i Instytut Kultury Europejskiej w Gnieźnie. Od zachodu osiedle graniczy z dzielnicą Skiereszewo, od wschodu z dzielnicą Stare Miasto, od południa z dzielnicą Dalki i od północy z dzielnicą Piekary.

Na osiedlu istnieje Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych o zabudowie eklektycznej z 1891–1894. W skład kompleksu szpitalnego wchodzą izba przyjęć, oddziały szpitalne, willa dyrektorska, neogotycka kaplica szpitalna (obecnie kościół filialny pw. bł. Michała Kozala i jednocześnie kaplica filialna parafii ewangelicko-augsburskiej w Poznaniu) z 1894–1895, obieralnia ziemniaków, kuchnia, budynki mieszkalne, gospodarcze.

W czasie okupacji niemieckiej w Polsce, w latach 1939–1941, hitlerowcy wymordowali w Szpitalu Psychiatrycznym w Dziekance ok. 1200^[1] pacjentów. Osoby te mordowane były w okresie od 7 grudnia 1939 do 12 stycznia 1940 przez oddział specjalny SS-Sonderkommando Lange. Przeznaczonych do uśmiercania pacjentów wskazywał najczęściej dyrektor tego zakładu Wiktor Ratka^[1] oraz pielęgniarz Otto Reich, który tuż przed umieszczeniem pacjentów w komorze gazowej samochodu podawał im zastrzyki ze środkami uspokajającymi^[1]. Dla upamiętnienia ofiar umieszczono na zewnętrznej ścianie kaplicy Szpitala Psychiatrycznego pamiątkową tablicę.

Ulice

Kostrzewskiego
Orzeszkowej
- Kościół parafialny pw. Matki Bożej Fatimskiej i św. Jana Pawła II
- Zakład Opiekuńczo-Leczniczy
Piotrowskiego
- Cmentarz szpitala Dziekanka z mauzoleum założyciela placówki Aleksandra Piotrowskiego
Poznańska
- Kościół bł. Michała Kozala w Gnieźnie
- Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych "Dziekanka" im. Aleksandra Piotrowskiego w Gnieźnie
Strumykowa
- Stadion piłkarski Mieszko Gniezno
- Zabudowania dawnego folwarku Dziekanka

Literatura

Enno Schwanke: Die psychiatrische Anstalt Tiegenhof. Die nationalsozialistische „Euthanasie“ in regionaler Perspektive,Berlin 2013 (Master-Thesis FU Berlin).

Linki zewnętrzne

Dziekanka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 272 .

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Agata Gut: Eutanazja – ukryte ludobójstwo pacjentów szpitali psychiatrycznych w Kraju Warty i na Pomorzu w latach 1939-1945. Poznań: Instytut Pamięci Narodowej, 2005.

[Eutanazja_–_ukryte_ludobójstwo_pacjentów_szpitali_psychiatrycznych_w_Kraju_Warty_i_na_Pomorzu_w_latach_1939-1945-1] Agata Gut: Eutanazja – ukryte ludobójstwo pacjentów szpitali psychiatrycznych w Kraju Warty i na Pomorzu w latach 1939-1945. Poznań: Instytut Pamięci Narodowej, 2005.

[1]

Osiedla administracyjne	I Stare Miasto II Tysiąclecie III Winiary IV Arkuszewo V Kawiary-Osiniec VI Grunwaldzkie VII Pustachowa-Kokoszki VIII Dalki IX Piekary X Skiereszewo XI Konikowo XII Róża
Części miasta wg TERYT	Arkuszewo Dalki Dziekanka Gniezno-Pola Kawiary Kleryka Kokoszki Konikowo Kustodia Nowaszki Osiniec Piaski Piekary Pławnik Pustachowa Róża Skiereszewo Winiary