Edward Smith (1850–1912) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Edward Smith

Data i miejsce urodzenia	27 stycznia 1850 Hanley
Data i miejsce śmierci	15 kwietnia 1912 północny Atlantyk
Zawód, zajęcie	kapitan
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Edward John Smith (ur. 27 stycznia 1850 w Hanley, zm. 15 kwietnia 1912 na północnym Atlantyku) – angielski marynarz, najbardziej znany jako kapitan transatlantyku RMS „Titanic”, w którego katastrofie zginął^[a].

Po ukończeniu, w wieku 13 lat, szkoły podstawowej Etruria British School rozpoczął karierę na morzu jako chłopiec pokładowy. W 1867 roku zaciągnął się na statek „Senator Weber”, którym dowodził jego przyrodni brat Joseph Hancock.

W 1880 roku został zatrudniony przez White Star Line i rozpoczął pracę jako czwarty oficer na SS „Celtic”. W 1887 roku został kapitanem SS „Republic”. Jednocześnie zaczął starać się o uzyskanie patentu kapitańskiego wydawanego przez państwową komisję, ale nie zdał egzaminu z powodu „niedostatecznej wiedzy z zakresu nawigacji” i musiał powtarzać egzamin w 1888 roku^[2].

Dowodził statkami handlowymi na linii do Australii i pasażerskimi na linii do Stanów Zjednoczonych. Wkrótce wyrobił sobie renomę znakomitego kapitana i zaczął dowodzić największymi i najnowocześniejszymi statkami White Star Line, m.in. „Majestic”, „Baltic”, „Adriatic” i „Olympic”. W 1887 roku ożenił się z Sarą Eleanor Pennington. Wśród pasażerów zyskał przydomek „Kapitana milionerów”^[3]. Został odznaczony Medalem Transportów, a po udziale w transportowaniu wojska w czasie wojny burskiej mianowano go honorowym komandorem Royal Naval Reserve. W 1904 roku został mianowany komodorem floty White Star Line.

Wraz z żoną Eleonorą i córką Heleną mieszkał w okazałym domu w Southampton. Zarabiał 1250 funtów rocznie i dodatkowo 200 dolarów premii za każdy bezwypadkowy rejs statku pod jego komendą (dla porównania Frederick Fleet, obserwator na „Titanicu”, zarabiał ok. 60 funtów rocznie)^{[potrzebny przypis]}.

Przez lata służby kapitan Smith wyrobił sobie opinię „bezpiecznego kapitana”. Niektórzy pasażerowie decydowali się na rejs przez Atlantyk tylko na statkach pod jego komendą. Mimo takiej opinii, miał w swojej karierze kilka niebezpiecznych sytuacji. W lipcu 1911 roku dowodzony przez niego „Olympic”, podczas manewrowania w porcie nowojorskim, uszkodził holownik, a we wrześniu tego samego roku, doszło do jego kolizji z krążownikiem HMS „Hawke”.

W wieku 62 lat został kapitanem „Titanica”, w owym czasie największego i najbardziej luksusowego statku pasażerskiego na świecie. Miało to być ukoronowanie jego marynarskiej kariery, gdyż po ukończeniu dziewiczego rejsu statku miał zamiar przejść na emeryturę^[4]. Na pokład wszedł 10 kwietnia 1912 roku o 7.00 rano. O 12.00 „Titanic” wyruszył w swój pierwszy, a zarazem ostatni, rejs do Nowego Jorku.

Wieczorem, 14 kwietnia, Smith brał udział w uroczystym przyjęciu wydanym na jego cześć przez George’a Widenera i jego rodzinę. W związku z napływającymi meldunkami o napotykanych w okolicy górach lodowych, wyszedł wcześnie z przyjęcia. Udał się na mostek kapitański i poprosił pełniącego wachtę drugiego oficera Charlesa Lightollera, by ten informował go w razie niebezpieczeństwa, a następnie poszedł spać. Około 23.40 „Titanic” zderzył się z górą lodową. Smith pośpieszył na mostek, odebrał raport o wypadku od pierwszego oficera Williama Murdocha, polecił drugiemu oficerowi przygotowanie łodzi ratunkowych i udał się, razem z Thomasem Andrewsem, na inspekcję statku.

Niewiele wiadomo, co działo się ze Smithem bezpośrednio przed zatonięciem statku. Po odpłynięciu szalup ratunkowych miał powiedzieć przez tubę do załogi: Spełniliście swój obowiązek, zwalniam was, ratujcie się w imię Boże^[5]. Sam nie próbował się ratować. Ostatni raz widziano go na mostku kapitańskim^[6][7][8]. Jego ciało nigdy nie zostało znalezione.

29 lipca 1914 roku w Lichfield odsłonięto, ufundowany przez córkę, pomnik kapitana Edwarda Johna Smitha.

• Eleonora Sara Smith – żona (zginęła potrącona przez samochód 28 kwietnia 1931)
• Helena Melville Smith – córka (1898–1973)

• Aleksander Grobicki, Niezwykłe katastrofy, ISBN 83-7001-256-6, Wydawnictwo „Alfa”, Warszawa 1990.