Elsa Beskow – Wikipedia, wolna encyklopedia

Elsa Beskow
Ilustracja
Imię i nazwisko

Elsa Maartman

Data i miejsce urodzenia

11 lutego 1874
Sztokholm

Data i miejsce śmierci

30 czerwca 1953
Sztokholm

Język

szwedzki

Dziedzina sztuki

literatura dziecięca

Strona internetowa

Elsa Beskow (ur. 11 lutego 1874 w Sztokholmie jako Elsa Maartman, zm. 30 czerwca 1953 tamże) – szwedzka pisarka i ilustratorka książek dla dzieci. Od 1958 co roku przyznawana jest nagroda jej imienia (szw. Elsa-Beskow-Plakette) dla najlepszych szwedzkich ilustratorów powieści obrazkowych[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się 11 lutego 1874 w Sztokholmie[2]. Jej ojcem był przedsiębiorca Bernt Maartman, a matką Augusta Fahlstedt. Miała cztery siostry i brata Hansa[3]. Gdy miała 15 lat, zmarł jej ojciec. Studiowała Edukację Artystyczną na Konstfack w Sztokholmie[4]. W 1897 wyszła za mąż za Natanaela Beskowa, byłego ministra i doktora teologii. Poznała go w szkole w Djursholm, gdzie pracowała jako nauczycielka, a on pełnił funkcję dyrektora. Miała z nim sześciu synów, w tym artystę Bo Beskowa oraz geologa Gunnara Beskowa[3].

W 1894 Beskow rozpoczęła współtworzyć czasopismo dla dzieci „Jultomten”. W swoich książkach często łączyła rzeczywistość z elementami baśniowymi. Dzieci spotykają się z elfami, a zwierzęta potrafią mówić. Głównym tematem jej książek były relacje między dziećmi i dorosłymi.

Elsa Beskow stała się jedną z najbardziej znanych szwedzkich pisarek. Wiele jej książek stało się klasykami i są stale przedrukowywane[5]. Ilustrowała również elementarze i śpiewniki dla szwedzkich szkół. Strony swoich książek często zdobiła ramkami w stylu secesyjnym[6].

Na język polski utwory Elsy Beskow (Zimowa wyprawa Ollego, Słoneczne jajo) tłumaczyła Katarzyna Skalska[7][8].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]

Opracowano na podstawie materiału źródłowego[9].

  • 1897: Sagan om den lilla, lilla gumman
  • 1898: Barnen på Solbacka
  • 1898-1934: Vill du måla?
  • 1901: Puttes äfventyr i blåbärsskogen: ritade och berättade
  • 1905: Sagan om Gnällmåns: alla skrikhalsar till varning och deras mammor till hjälp berättad
  • 1907: Olles skidfärd (Zimowa wyprawa Ollego, przeł. Katarzyna Skalska, Poznań 2012)
  • 1910: Tomtebobarnen
  • 1912: Pelles nya kläder
  • 1914: Blomsterfesten i täppan
  • 1915: Sagobok
  • 1916: Görans bok
  • 1918: Tant Grön, tant Brun och tant Gredelin
  • 1919: Muntergök
  • 1920: Lasse-Liten i trädgården
  • 1921: Bubbelemuck och andra sagor
  • 1921: Lillebrors segelfärd (z muzyką Alice Tegnér)
  • 1922: Farmors lapptäcke
  • 1923: Resan till landet Längesen
  • 1924: Sagan om den lilla hinden
  • 1925: Tant Bruns födelsedag
  • 1926: Kistan på herrgårdsvinden
  • 1927: Årets saga
  • 1928: Jan och alla hans vänner
  • 1929: Petter och Lotta på äventyr
  • 1930: Hattstugan
  • 1930: Farmor och Fjunlätt och andra sagor
  • 1932: Solägget (Słoneczne jajo, przeł. K. Skalska, Poznań 2010)
  • 1932: Landet Långthärifrån
  • 1933: Sagan om den nyfikna abborren
  • 1934: Sessalätts äventyr
  • 1935-1937: Vill du läsa? (razem z Hermanem Siegvaldem)
  • 1939: Ocke, Nutta och Pillerill
  • 1941: Duktiga Annika
  • 1942: Farbror Blås nya båt
  • 1944: Det hände en gång
  • 1945: ABC-resan
  • 1947: Petters och Lottas jul
  • 1949: Herr Peter
  • 1949: Herr Peters hus
  • 1950: Tomten i leksaksfönstret och andra sagor
  • 1952: Röda bussen och gröna bilen

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Anita Silvey, Children's Books and Their Creators, Houghton Mifflin Harcourt, 1995, ISBN 0-395-65380-0 [dostęp 2018-05-23] (ang.).
  2. Biography. elsabeskow.se. [dostęp 2018-05-27]. (ang.).
  3. a b Elsa Beskows liv [online], Bonnier Carlsen, 29 lipca 2012 [dostęp 2018-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-18] (szw.).
  4. Ivar Björkman, Djursholm – staden på landet, 1982, ISBN 91-85549-00-2 (szw.).
  5. Stig Ahlgren, Insnöad: Läsning i blandade ämnen, Ystad: Rabén & Sjögren, 1977, s. 138, ISBN 978-91-29-47919-5 (szw.).
  6. Elsa Beskow [online], Books and Writers, 27 lipca 2010 [dostęp 2018-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2010-07-27] (ang.).
  7. Słoneczne jajo [online], Wydawnictwo Zakamarki [dostęp 2018-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-10].
  8. Zimowa wyprawa Ollego [online], Wydawnictwo Zakamarki [dostęp 2018-06-01] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-18].
  9. Beskow, Elsa, 1874-1953 [online], Libris [dostęp 2018-06-01] (szw.).