Erzsébet Galgóczi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Erzsébet Galgóczi
Data i miejsce urodzenia

27 sierpnia 1930
Ménfőcsanak

Data i miejsce śmierci

20 maja 1989
Ménfőcsanak

Zawód, zajęcie

pisarka, reporterka, scenarzystka

Erzsébet Galgóczi (ur. 27 sierpnia 1930 w Ménfőcsanak k. Győr, zm. 20 maja 1989 tamże)[1] – węgierska pisarka, reporterka i scenarzystka filmowa

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w rodzinie chłopskiej. Studiowała w Wyższej Szkole Teatralnej w Budapeszcie[2]. Zatrudniona była w Budapesztańskim Studiu Filmowym[3]. Jej debiut literacki miał miejsce w 1950 roku[2]. Od 1959 Erzsébet Galgóczi oddała się wyłącznie działalności pisarskiej[4]. W jej utworach dominuje tematyka wiejska[5]. Literatura zawiera obrazy przemian społeczno-obyczajowych i moralnych na węgierskiej wsi[1]. Wydała 4 tomy opowiadań. W 1953 wydrukowano „Egy ​kosár hazai” („Kosz domowego jedzenia”). W 1961 ukazał się zbiór „Ott is esak hó van” („Tam też jest tylko śnieg”). W 1968 wydana została książka „Fiú ​a kastélyból” („Chłopiec z pałacu”). W 1971 pisarka opublikowała tom opowiadań „Kinek ​a törvénye?” („Czyje prawo?”). Poza małymi formami epickimi E. Galgóczi tworzyła także powieści. W 1961 wydała „Félúton” („W połowie drogi”), w 1972 „Pókháló” („Pajęczyna”)[4]. W 1976 roku ukazała się powieść „Wspólna wina” (polski przekład w 1987)[1], zawierająca wątki kryminalne na wsi na tle powstania węgierskiego[5][6]. Dorobek literacki węgierskiej pisarki obejmuje także wydaną w 1969 sztukę „A ​főügyész felesége” („Żona prokuratora”). W 1970 wydrukowane zostało zestawienie reportaży Galgóczi, publikowanych wcześniej w periodykach literackich, zatytułowane „Nádtetős ​szocializmus” („Socjalizm pod strzechą”). Reportaże stanowią dokumentację przobrażeń wsi węgierskiej ostatnich dwóch dekad[4]. Przekładaniem literatury Erzsébet Galgóczi zajmowali się Krystyna Pisarska, Magdalena Roguska, Krzysztof Wołosiuk[7]. Węgierską literatkę trzykrotnie wyróżniono nagrodą literacką im. Attili Józsefa (1962, 1969, 1976). W 1978 Erzsébet Galgóczi została laureatką najwyższej nagrody państwowej im. Kossutha (1978)[5].

Scenografia

[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie źródła[8]

  • Egymásra nézve (1982)
  • Bolondnagysága (1980)
  • Kinek a törvénye? (1979)
  • A Közös bün (1978)
  • Pókháló (1974)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Galgóczi Erzsébet, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-03-28].
  2. a b Galgóczi Erzsébet, [w:] Bożena Chicińska (red.), Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 48.
  3. Galgóczi Erzsébet, [w:] Bożena Chicińska (red.), Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 48-49.
  4. a b c Galgóczi Erzsébet, [w:] Bożena Chicińska (red.), Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 49.
  5. a b c Galgóczi Erzsébet (Galgóczy Erzsébet) Wspólna wina [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2023-03-28].
  6. To Przeczytałam, To przeczytałam: Erzsébet Galgóczi - Wspólna wina [online], To przeczytałam, 26 maja 2014 [dostęp 2023-03-28].
  7. Erzsébet Galgóczi, [w:] Katalogi Biblioteki Narodowej [online].
  8. Erzsébet Galgóczi [online], Filmweb [dostęp 2023-03-28] (pol.).