Fajsal II – Wikipedia, wolna encyklopedia

Fajsal II
الملك فيصل الثاني

Król Iraku
Okres	od 4 kwietnia 1939 do 14 lipca 1958
Poprzednik	Ghazi I
Dane biograficzne
Dynastia	Haszymici
Data i miejsce urodzenia	2 maja 1935 Bagdad
Data i miejsce śmierci	14 lipca 1958 w Bagdadzie
Ojciec	Ghazi I
Matka	Alija bint Ali
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Fajsal II ibn Ghazi, arab. الملك فيصل الثاني (ur. 2 maja 1935 w Bagdadzie, zm. 14 lipca 1958 tamże) – król Iraku, syn Ghaziego I z dynastii Haszymitów.

Fajsal był jedynym synem króla Iraku Ghaziego i jego małżonki Aliji. Gdy miał trzy lata, jego ojciec zginął w wypadku samochodowym. Chłopiec został wówczas ogłoszony królem, natomiast na regenta wyznaczono jego wuja Abd al-Ilaha ibn Alego^[1]. Wuj zajmował się w kolejnych latach jego wychowaniem i kształceniem^[2].

Fajsal II objął samodzielne rządy po ukończeniu osiemnastego roku życia w maju 1953. Młody wiek i jego dotychczasowe doświadczenia sprawiły, że nie ukształtował się jako samodzielna osobowość polityczna. Jego otoczenie składało się z dotychczasowych doradców regenta, a on sam, chociaż był już tylko doradcą króla i zarazem następcą tronu^[3], nadal podejmował samodzielne inicjatywy polityczne^[2]. Ogromne wpływy zachował również Nuri as-Sa’id^[3].

Irak pod panowaniem Fajsala II pozostawał de facto zależny od Wielkiej Brytanii^[3]. Za jego panowania doszło również do bliższego związania kraju w system antykomunistycznych sojuszy. W dniach 12–25 marca 1954 Fajsal II odbył oficjalną wizytę w Pakistanie, gdzie prowadzone były rozmowy w sprawie przystąpienia Iraku do sojuszu obronnego pakistańsko-tureckiego. W ostatnich dniach wizyty, pakistańskie służby bezpieczeństwa udaremniły zamach na króla^[4]. Głównym negocjatorem ze strony irackiej był Nuri as-Sa’id^[4]. W 1955 Fajsal II oficjalnie wprowadził swój kraj do Paktu Bagdadzkiego^[5]. W roku następnym odbył oficjalną wizytę w Wielkiej Brytanii^[6].

W lutym 1958 utworzona została federacja Iraku z Jordanią (Federacja Arabska), drugim bliskowschodnim państwem rządzonym przez dynastię Haszymitów, a Fajsal II został jej głową^[7].

Król, razem z następcą tronu i pozostałymi członkami rodziny, zginął podczas zamachu stanu przeprowadzonego 14 lipca 1958 przez organizację Wolnych Oficerów pod dowództwem Abd al-Karima Kasima i Abd as-Salama Arifa. Gwardia broniąca pałacu królewskiego stawiła krótki opór uczestnikom puczu, następnie poddała się, a rodzina królewska wyszła przed budynek, gdzie została rozstrzelana. Nie rozstrzygnięto, czy zgładzenie Fajsala było od początku zaplanowane przez organizatorów zamachu, czy też była to decyzja podjęta doraźnie^[8]. Walki w pałacu Rihab i śmierć Haszymitów były najkrwawszym epizodem zamachu stanu, który odniósł sukces, nie napotykając oporu^[9].

• Charles Tripp: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009. ISBN 978-83-05-13567-2.
• Piotr Kwiatkiewicz: Mocarstwa wobec Iraku w latach 1945–1967. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-178-3.