Falda – Wikipedia, wolna encyklopedia

Falda, fimbria (hiszp. falda – spódnica) – szata liturgiczna używana niegdyś w liturgii papieskiej. Do użycia weszła najprawdopodobniej za pontyfikatu Juliusza II, poprzedzając sutannę z trenem, której wówczas jeszcze nie znano^[1].

Używać jej może także patriarcha Lizbony wraz z innymi pontyfikaliami przynależącymi do godności papieskiej na mocy specjalnego przywileju nadanego przez papieża Benedykta XIV na skutek zabiegów korony portugalskiej, pochłoniętej w tamtym czasie rywalizacją z dworem hiszpańskim. Pozwolenie na używanie papieskich westymentów miało podnieść prestiż utworzonego w 1716 roku patriarchatu^[2].

Falda ma postać bardzo szerokiej i długiej spódnicy uszytej z białego jedwabiu. Papież nakłada ją bezpośrednio na sutannę z białej jedwabnej mory, przed wszystkimi innymi paramentami (nawet albą). Mistrz papieskich ceremonii nakłada ją biskupowi Rzymu przez głowę i zawiązuje wokół bioder podwójnym jedwabnym sznurem ze srebrnymi ozdobnikami na końcu. Gdy papież idzie, falda ze względu na swoją długość i szerokość musi być podtrzymywana przez cztery osoby – dwóch mistrzów ceremonii (z przodu) i dwóch tajnych szambelanów papieskich (z tyłu).

Długość i rozłożystość faldy ma symbolizować bezgraniczną miłość namiestnika Chrystusowego do wiernych^[3].

Falda używana była nie tylko podczas czynności liturgicznych (odprawiania uroczystych nabożeństw, tzw. kaplic papieskich, na które składały się m.in. msze solenne czy poszczególne części oficjum), ale także podczas tajnych i publicznych konsystorzy^[4], podczas których papież przywdziewał jedynie strój chórowy i skróconą wersję faldy (fimbria minori).

Używanie faldy zarzucono na krótko przed soborem watykańskim II – ostatni raz założył ją papież Jan XXIII podczas swojej koronacji^[5].

• Fanon
• Subcinctorium
• Tiara

• p
• d
• e

Liturgia rzymska Kościoła katolickiego

Obrzędy liturgiczne	chrzest bierzmowanie msza Novus Ordo Missae klasyczny ryt rzymski sakrament pokuty i pojednania namaszczenie chorych sakrament święceń sakrament małżeństwa liturgia godzin sakramentalia
Paramenty liturgiczne	kielich patena puszka (cyborium) kustodia melchizedek monstrancja konopeum naczynie na krzyżmo waskulum ampułki trybularz (kadzielnica) łódka aspersorium kropidło dzwonki mszalne tintinnabulum baldachim umbraculum sztandar procesyjny feretron relikwiarz krzyż procesyjny
Księgi liturgiczne	mszał rytuał pontyfikał brewiarz ewangeliarz lekcjonarz kolektarz graduał antyfonarz martyrologium psałterz sakramentarz agenda liturgiczna rubrycela
Bielizna kielichowa	korporał palka puryfikaterz ręczniczek welon kielichowy bursa
Szaty liturgiczne	humerał alba cingulum manipularz (sudarium) tunika (tunicella) stuła dalmatyka ornat kapa (pluwiał) pierścień pektorał pastorał mitra paliusz welon naramienny (tuwalnia)
Strój chórowy	sutanna koloratka biret komża rokieta mucet piuska habit coculla
Szaty papieskie	Pierścień Rybaka camauro subcinctorium falda fanon mantum tiara
Zobacz też	ogólne wprowadzenie do mszału rzymskiego rok liturgiczny kolory liturgiczne nabożeństwa