Flossenbürg (KL) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Flossenbürg
KL Flossenbürg
ilustracja
Typ

obóz koncentracyjny

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

4 maja 1938

Zakończenie działalności

20 kwietnia 1945

Terytorium

III Rzesza

Miejsce

Weiden in der Oberpfalz

Liczba więźniów

96 tysięcy

Narodowość więźniów

Rosjanie, Polacy, Francuzi, Czesi, Żydzi, Niemcy

Liczba ofiar

30–77 tysięcy

Wyzwolony przez

US Army

 

1945-04-23 23 kwietnia 1945(dts)

Upamiętnienie

miejsce pamięci

Położenie na mapie Rzeszy Niemieckiej
Mapa konturowa Rzeszy Niemieckiej, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Flossenbürg”
49°44′08″N 12°21′21″E/49,735556 12,355833
Strona internetowa
Odręcznie narysowany plan obozu koncentracyjnego we Flossenbürgu autorstwa Stefana Kryszaka – byłego więźnia obozu

Konzentrationslager Flossenbürgniemiecki nazistowski obóz koncentracyjny założony w maju 1938, w pobliżu miasta Weiden, w Górnym Palatynacie, w Bawarii, w Niemczech. Funkcjonował do kwietnia 1945.

Historia obozu

[edytuj | edytuj kod]

Obóz powstał w chwili, w której planowano już ekspansję III Rzeszy w kierunku Austrii, Kraju Sudetów i Czech. Został założony obok kamieniołomów granitu (Deutsche Erd- und Steinwerke), w których niewolniczo wykorzystywano więźniów.

Komendantami obozu byli kolejno:

Obóz początkowo składał się z szesnastu drewnianych baraków więźniarskich, kuchni, rewiru itd. Obóz posiadał swoje własne krematorium, tuż koło placu egzekucji.

Począwszy od lat 1943/1944, w związku z wzmożeniem wysiłków wojennych, wiele firm – zwłaszcza o znaczeniu wojskowym przeniosło się w okolice Bawarii i Kraju Sudetów. Wówczas Flossenbürg stał się „obozem macierzystym” dla wielu komand zewnętrznych i podobozów (ok. 60 w samej Bawarii, 43 w Saksonii, 32 w granicach dzisiejszych Czech i jeden na terenie dzisiejszej Polski). Podobozy te odegrały wielką rolę w niemieckim przemyśle wojennym. Więźniowie pracowali dla większości wielkich niemieckich koncernów wspierających wysiłek wojenny III Rzeszy.

9 kwietnia 1945 roku, na dwa tygodnie przed wyzwoleniem zamordowano w obozie członków niemieckiej opozycji antyhitlerowskiej, związanych z zamachem na A. Hitlera z dnia 20 lipca 1944: stracono m.in. Wilhelma Canarisa, Hansa Ostera i Dietricha Bonhoeffera.

20 kwietnia SS zarządziło ewakuację obozu „Marszami Śmierci”. 22 tys. więźniów wymaszerowało w kierunku KL Dachau. Przynajmniej 7 tys. zginęło przed dotarciem do tego obozu. Flossenbürg został wyzwolony 23 kwietnia 1945 przez wojsko amerykańskie. Wówczas w obozie przebywało ok. 1600 najbardziej wycieńczonych więźniów.

Więźniowie i ofiary

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Więźniowie KL Flossenbürg.

Pierwszymi więźniami byli niemieccy prześladowani wówczas homoseksualiści oraz kryminaliści. Następnie przeniesiono tu ok. tysiąca więźniów z KL Dachau oraz wielu Polaków, członków ruchu oporu. Regularnie urządzano masowe egzekucje w pobliskiej strzelnicy. Egzekucje dotyczyły także wielu sowieckich jeńców wojennych. Większość więźniów pochodziła z Europy Środkowo-Wschodniej.

Radzieccy jeńcy wojenni zorganizowali powstanie w jednym z podobozów Flossenbürga: Mülsen Saint Micheln. Żadnemu więźniowi nie udało się wówczas zbiec.

96 tys. więźniów przeszło przez Flossenbürg, z czego ok. 6 tys. w obozie macierzystym. Około 30 tys. w nim zginęło. Spotyka się i ponad dwukrotnie większe szacunki. Według naocznego świadka, więźnia obozu Pawła Wosia mogło zginąć 77 tys. ludzi, w tym[1]:

  • 28 tys. jeńców sowieckich
  • 17 tys. Polaków
  • 3200 Francuzów
  • 3200 Czechów
  • 3100 Żydów
  • 2 Amerykanów – pilotów zestrzelonych podczas powstania warszawskiego
  • nieznana liczba Serbów
  • nieznana liczba Estończyków
  • nieznana liczba Chorwatów
  • nieznana liczba Włochów
  • nieznana liczba Niemców (w tym przeciwnicy Hitlera, np. Wilhelm Canaris czy Dietrich Bonhoeffer)

Dzieje powojenne

[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie, przez prawie rok zabudowania obozu służyły Amerykanom za miejsce internowania więźniów nazistowskich. Następnie również jako obóz przejściowy dla osób wracających w swoje strony. W XXI w. funkcjonuje jako miejsce pamięci.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Paweł Woś: Fragmenty wspomnień 1943-1945. [w:] nr 2/3 [on-line]. Glaukopis, 2005. s. 85. [dostęp 2012-07-14].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]