Garajowa Strażnica – Wikipedia, wolna encyklopedia

Garajowa Strażnica
Ilustracja
Widok z Zaworów
Państwo

 Słowacja

Pasmo

Tatry, Karpaty

Wysokość

2233 m n.p.m.

Wybitność

15 m

Pierwsze wejście

4 sierpnia 1906 r.
J. Bajer, S. Konarski, I. Król

Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry nieco na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Garajowa Strażnica”
Położenie na mapie Tatr
Mapa konturowa Tatr, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Garajowa Strażnica”
Ziemia49°10′46,1″N 20°00′19,8″E/49,179472 20,005500

Garajowa Strażnica (niem. Breite Kuppe, słow. Hrubá kopa, węg. Nyugati-Hrubo-csúcs[1]) – ostatnie, najbardziej wysunięte na północny zachód wzniesienie w Grani Hrubego w słowackiej części Tatr Wysokich. Wysokość Garajowej Strażnicy wynosi 2233 m n.p.m.[2], wcześniejsze pomiary określały jej wysokość na 2227 lub 2238 m[3]. Od Skrajnej Garajowej Turni oddziela ją siodło Skrajnej Garajowej Ławki[4].

Garajowa Strażnica to wielki masyw wznoszący się nad trzema dolinami: Niewcyrka, główna część Doliny Koprowej i Dolina Hlińska (jej odnoga). W wierzchołku Garajowej Strażnicy kończy się właściwa Grań Hrubego. Do Niewcyrki opada z niej stok, częściowo trawiasty, częściowo porośnięty kosodrzewiną, niżej lasem. Zachodni, opadający do Doliny Koprowej stok jest bezleśny tylko w najwyższej części. Są w nim liczne turniczki. W zachodnich, północnych i północno-wschodnich stokach są liczne żebra (w tym cztery wybitne), oraz wcięte pomiędzy nie żleby. Po północnej stronie najwybitniejszą z turni jest Trójkątna Turnia, a najwybitniejszą ścianą podstawa północno-zachodniej grzędy. Na stoku opadającym do Niewcyrki dawniej wyróżniono turnię o nazwie Kwoka, nie wiadomo jednak o którą turnię chodzi, większych turni jest tutaj bowiem kilka. Władysław Cywiński, autor szczegółowej topografii Garajowej Strażnicy w jej masywie wyróżnił następujące formacje skalne (kolejność zgodna z ruchem wskazówek zegara)[3]:

  • Zachodnia grzęda będąca przedłużeniem Grani Hrubego. W jej górnej części jest kilka turniczek, w tym Kwoka;
  • Zachodni żleb uchodzący do Doliny Koprowej na wysokości około 1300 m;
  • Orograficznie prawe ramię zachodniej grzędy. Na wysokości około 1800–1950 m są w nim skaliste uskoki, poniżej nich dwa skalne zęby;
  • Północno-zachodni żleb dochodzący górą do Garajowej Obwodnicy. Zimą schodzą nim wielkie lawiny;
  • Północno-zachodnia grzęda. Poniżej Garajowej Obwodnicy jest w niej najbardziej urwista ściana całej Garajowej Strażnicy;
  • Prawy żleb północnej ściany. Zanika na wysokości Garajowej Obwodnicy;
  • Północna grzęda sięgająca do Garajowej Obwodnicy;
  • Lewy żleb północnej ściany;
  • Północno-wschodnie żebro o deniwelacji około 700 m. Jego lewe (patrząc od dołu) ograniczenie tworzy żleb spadający ze Skrajnej Garajowej Ławki. Żebro to, oraz północno-zachodnia grzęda są jedynymi w masywie Garajowej Strażnicy obiektami o taternickim charakterze. Jego najwyższa część do wysokości około 2000 m to skaliste ostrze. Niżej jest Trójkątna Turnia oddzielona od ostrza bardzo płytką przełączką. Najniższa część żebra tworzy ścianę o wysokości około 200 m. Są w niej trzy żebra oddzielone żlebami lub kominami[3].

Pierwszego wejścia turystycznego na wierzchołek Garajowej Strażnicy dokonali Józef Bajer, Stanisław Konarski i Ignacy Król, a miało to miejsce 4 sierpnia 1906 r. Wcześniej bywali na jej wierzchołku kartografowie, którzy obrali sobie ją jako dogodny punkt pomiarowy[4]. Nazwa Garajowej Strażnicy – podobnie jak nazwy sąsiednich Garajowych Turni i Ławek – pochodzą od niedalekiej Dolinki Garajowej, a tej z kolei, jak i wielu innych obiektów w tym rejonie Tatr, od nazwiska niejakiego Garaja, wspólnika Juraja Jánošíka[5]. Nazwy utworzył Witold Henryk Paryski w 8. tomie przewodnika wspinaczkowego[3].

Garajowa Strażnica jest dobrym punktem widokowym. Zimą najprostsze wejście prowadzi na nią z doliny Niewcyrki przez Przełęcz nad Kwoką[4].

Taternictwo

[edytuj | edytuj kod]

Autorami pierwszego wejścia na siodło Skrajnej Garajowej Ławki byli Józef Bajer, Stanisław Konarski i Ignacy Król, którzy dokonali tego 4 sierpnia 1906 r. podczas przechodzenia Grani Hrubego na odcinku od Teriańskiej Przełęczy Niżniej do Garajowej Strażnicy[4]. Obecnie dozwolone jest taternikom przejście granią i wspinaczka od strony Doliny Hlińskiej. Niewcyrka jest obszarem ochrony ścisłej TANAP-u z zakazem wstępu[3].

Drogi wspinaczkowe
  1. Przez prawe żebro dolnej części ściany i prawy filar Trójkątnej Turni; II, krótki odcinek III w skali tatrzańskiej, czas przejścia 3 godz.
  2. Przez środkowe żebro dolnej części ściany i prawy filar Trójkątnej Turni; II-III, 2 miejsca IV, 4 godz.
  3. Północno-wschodnim żebrem; IV, 3 godz.
  4. Kamzikov žľab; IV, 7 godz.
  5. Tour de Garajowa Strażnica; 0+, miejsce II, z Doliny Hlińskiej do Niewcyrki 2 godz.[3].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2021-02-11] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
  2. ↑ Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
  3. ↑ a b c d e f Władysław Cywiński, Grań Hrubego. Przewodnik szczegółowy, tom 14, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2008, ISBN 978-83-7104-039-9.
  4. ↑ a b c d Witold Henryk Paryski. Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki. Część VIII. Młynicka Przełęcz – Krywań. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956
  5. ↑ Grzegorz Barczyk, Ryszard Jakubowski (red.), Adam Piechowski, Grażyna Żurawska, Bedeker tatrzański, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, ISBN 83-01-13184-5
Grań Hrubego
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Garajowa_Strażnica&oldid=74866163”