Gassed – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gassed

Autor	John Singer Sargent
Data powstania	1919
Medium	Olej na płótnie
Wymiary	231 × 611 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Londyn
Lokalizacja	Imperial War Museum
Multimedia w Wikimedia Commons

Gassed – obraz olejny namalowany przez amerykańskiego malarza Johna Singera Sargenta^[1][2] w 1919. Dzieło znajdujące się w zbiorach Imperial War Museum w Londynie, w 2017 było eksponowane w różnych instytucjach kultury w Ameryce Północnej – do stolicy Wielkiej Brytanii ma powrócić pod koniec 2018. Scena przedstawiona na obrazie jest następstwem ataku z użyciem gazu musztardowego na froncie zachodnim I wojny światowej w sierpniu 1918, czego naocznym świadkiem był autor obrazu^[3].

Na monumentalnym obrazie Sargenta (231 × 611 cm) widać dziesięciu żołnierzy Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego oślepionych gazem musztardowym. Ślepcy z zabandażowanymi oczami, ustawieni jeden za drugim z ręką na ramieniu kolegi, idą po deskach ułożonych na mokrej ziemi prowadzeni przez sanitariusza do szpitala polowego. Jeden z piechurów prawą nogę ma podniesioną przesadnie wysoko, jakby wchodził po schodach, a inny odwrócony jest tyłem do widza. W tle po prawej jest kolejna grupa oślepionych gazem żołnierzy, w tym jeden pochylony i wymiotujący. Na pierwszym planie bliżej widza leży jeszcze jedna grupa oślepionych gazem – jeden z nich pije z manierki. Za grupą stojących piechurów leży tłum rannych żołnierzy, po prawej stronie widoczne są liny namiotów szpitala polowego. W tle rozgrywa się mecz piłkarski, oświetlony wieczornym słońcem^[3].

Dzięki obrazowi widz może zwrócić uwagę na kierowanie ofiarami, brak odzieży ochronnej, wpływ ataku gazowego na ludzi oraz zwykłe wydarzenia z nim związane – mecz piłki nożnej trwa w najlepsze. Sargent w bardzo umiejętny sposób zwraca uwagę widza na dotykowe związki między ślepymi ludźmi; jest szansa że żołnierze odzyskają wkrótce wzrok, ale z ich zachowania i wyglądu bije ogólne wrażenie cierpienia. Ledwo dostrzegalni na obrazie piłkarze wyglądają fizycznie i wizualnie bardzo dobrze, czym stanowią kontrast do ślepców^[3].

Obraz Johna Singera Sargenta nawiązuje do dzieła Ślepcy autorstwa Pietera Bruegla^[4].

John Singer Sargent: Gassed (1919)

• 
  Śpiący żołnierz
• 
  Sanitariusze prowadzą rannych
• 
  Żołnierze z karabinami
• 
  Ranni żołnierze
• 
  Żołnierz z torbą
• 
  Szkice żołnierza pijącego wodę pitną
• 
  Pięć par nóg
• 
  Leżący żołnierze
• 
  Leżący żołnierz
• 
  Sześć szkiców
• 
  Żołnierze w kolejce
• 
  Dwie grupy żołnierzy