Giemzów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Giemzów
wieś
Ilustracja
Widok dworu w Giemzowie wraz z otaczającym parkiem
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

łódzki wschodni

Gmina

Brójce

Wysokość

209[2] m n.p.m.

Liczba ludności (2006)

188[2]

Strefa numeracyjna

42

Kod pocztowy

95-006[3]

Tablice rejestracyjne

ELW

SIMC

0413216

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Giemzów”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Giemzów”
Położenie na mapie powiatu łódzkiego wschodniego
Mapa konturowa powiatu łódzkiego wschodniego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Giemzów”
Położenie na mapie gminy Brójce
Mapa konturowa gminy Brójce, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Giemzów”
Ziemia51°41′39″N 19°35′21″E/51,694167 19,589167[1]

Giemzówwieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łódzkim wschodnim, w gminie Brójce[2]. Położona nad rzeką Ner, która stanowi naturalną granicę z wsią Wandalin.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wieś założył Stanisław Trzaska z Woli Rakowej w 1530 roku pod początkową nazwą „Struża”. Od 1534 roku Giemzów należy do parafii w Rzgowie[2]. Prywatna wieś duchowna Giemzów czyli Stróża położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie piotrkowskim województwa sieradzkiego[4], własność krakowskiej kapituły katedralnej[5].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest jako wieś i folwark leżące w powiecie łódzkim w gminie Wiskitno i parafii Rzgów. W 1827 w miejscowości znajdowało się 16 domów zamieszkiwanych przez 130 mieszkańców. W 1870 miejscowy folwark zmienił właściciela zostając zakupiony za 31138 rubli srebrnych. Liczył on w sumie 595 mórg powierzchni w tym 522 gruntów ornych i ogrodów. Stało w nim 6 murowanych budynków oraz 8 drewnianych. Folwark oddzielono od dóbr Wiskitno w 1872[6].

Właściciel Giemzowa, Stanisław Żychliński w 1928 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za „zasługi w pracy społecznej”[7].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa łódzkiego.

Giemzów jest w odległości około 500 m od planowanego zjazdu z autostrady A1 – wschodniej obwodnicy Łodzi – węzła Romanów.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[8] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • zespół dworski, XVII-XIX w.:
    • dwór, nr rej.: 131-VII-9 z 23.08.1946 oraz A/148/135 z 28.08.1967
    • park, nr rej.: A/205 z 17.03.1977

Dwór w Giemzowie jest datowany na przełom XVIII i XIX wieku. Został zbudowany na planie prostokąta z dwoma kwadratowymi alkierzami od strony ogrodu. Jest budynkiem parterowym z mieszkalnym poddaszem i dwutraktowym układem wnętrza z sienią i salonem na osi. W trakcie frontowym znajdują się dwa duże pokoje, od strony ogrodu – mniejsze. W fasadzie uwagę zwraca obudowany ganek z trójkątnym szczytem i wejściem między kolumnami. Naroża alkierzy ujęte są palami pilastrów. Dwór ma dach czterospadowy. Pod koniec XX wieku dwór został gruntownie odrestaurowany przez obecnego właściciela.

W dworze mieści się hotel z restauracją.

Park rozciąga się na powierzchni 2,5 ha, w tym 1,3 ha stanowi powierzchnia leśna, a 0,3 ha staw. Całość składa się z części użytkowej, w południowo-zachodniej stronie, oraz części o charakterze wypoczynkowo-spacerowym w części północnej. W parku zachowały się planowo sadzone dwustuletnie lipy otaczające podjazd. żywopłoty grabowe osiągają wiek 150–200 lat, a pojedyncze graby są jeszcze starsze. W parku są także klony, jesion, akacja, topola i orzech jadalny.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32496
  2. a b c d Adam Świć: Gmina Brójce: mapa turystyczno-krajoznawcza. Starowa Góra: Wydawnictwo Eko-Dent Anna Świć, 2006. ISBN 83-923424-1-0.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 298 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  5. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 68.
  6. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich t. II, hasło "Giemzów". nakł. Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1881. s. 557. [dostęp 2019-10-18].
  7. Monitor Polski, t. 34, 10 lutego 1928, s. 1.
  8. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]