Jelgavas akadēmiskā ģimnāzija – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jelgavas akadēmiskā ģimnāzija
Ilustracja
Budynek gimnazjum (Academia Petrina)
Państwo

 Łotwa

Miejscowość

Jełgawa

Data założenia

1772

Data zamknięcia

1945

Położenie na mapie Łotwy
Mapa konturowa Łotwy, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Jelgavas akadēmiskā ģimnāzija”
56°39′00″N 23°43′45″E/56,650000 23,729167

Jelgavas akadēmiskā ģimnāzija – najstarsza i najbardziej prestiżowa szkoła średnia na terenie obecnej Łotwy działająca w latach 1772–1945 w Jełgawie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Szkoła powstała w 1772 r. z inicjatywy Piotra Birona (stąd dawa nazwa "Academia Petrina") jako pierwsza szkoła wyższa na terenie obecnej Łotwy. Budynek, w którym odbywały się zajęcia, zaprojektował duński architekt S. Jensen. 29 maja 1775 r. odbyły się tu pierwsze wykłady. Po włączeniu Kurlandii do Rosji w 1795 r. car Paweł I przekształcił szkołę w uniwersytet, jednak po kilku latach Aleksander I obniżył jej rangę do gimnazjum oświeconego (Gimnasium Illustre). Od 1838 r. szkoła była głównym gimnazjum guberni kurlandzkiej, w jej murach mieściło się m.in. muzeum Kurlandii i Semigalii.

Po likwidacji podobnych placówek na ziemiach zabranych Rzeczypospolitej przez Rosję Mitawa stała się główną placówką (poza szkołami w Krożach i Szawlach), w której kształcili się polscy i litewscy gimnazjaliści z terenów byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego.

Po wybuchu I wojny światowej szkołę przeniesiono w 1915 r. do Taganrogu. Po uzyskaniu przez Łotwę niepodległości w 1918 r. gimnazjum ponownie rozpoczęło działalność, tym razem jako Mitawskie (Jełgawskie) Gimnazjum Realne, a od 1922 r. pod nazwą Państwowego Gimnazjum Klasycznego. W 1934 r. patronem szkoły został książę Piotr Biron.

Wychowankowie

[edytuj | edytuj kod]

Wśród postaci znaczących w życiu kulturalnym i politycznym Litwy, Łotwy i Polski uczęszczających do gimnazjum znaleźli się m.in. Jānis Čakste, Antanas Smetona, Vladas Mironas, Ernestas Galvanauskas, Mykolas Sleževičius.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]