Gołaczewy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gołaczewy

wieś
Kościół pw. św. Marii Magdaleny
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	olkuski
Gmina	Wolbrom
Liczba ludności (2021)	1452[2]
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	32-340[3]
Tablice rejestracyjne	KOL
SIMC	0223970
Położenie na mapie gminy Wolbrom Gołaczewy
Położenie na mapie Polski Gołaczewy
Położenie na mapie województwa małopolskiego Gołaczewy
Położenie na mapie powiatu olkuskiego Gołaczewy
50°21′17″N 19°42′36″E/50,354722 19,710000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Gołaczewy – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Wolbrom^[4][5].

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gołaczewy, po jej zniesieniu w gromadzie Zarzecze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Marii Magdaleny^[6].

• 1225 – zakończono budowę kościoła w Gołaczewach, powstałego z inicjatywy biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża^[7]
• 1225 – spisy z lat 1225–1227 potwierdzają, że wieś płaciła tzw. świętopietrze na rzecz papiestwa^[8]
• XIV wiek – majątek ziemski Gołaczewy wszedł w skład klucza jangrockiego należącego do biskupa krakowskiego^[9]
• 1430 – we wsi, z inicjatywy proboszcza Pawła z Zatora zbudowano nowy kościół parafialny, ponieważ poprzedni z powodu złego stanu technicznego uległ zawaleniu^[7]
• 1529 – według spisu ze wspomnianego roku, chłopi z Braciejówki płacili dziesięcinę plebanowi w Gołaczewach a chłopi wsi Chełm płacili mu i dziesięcinę i meszne^[8]
• 1540 – po objęciu funkcji proboszcza, we wsi zamieszał Klemens Janicki, razem ze swoją matką^[10], według innych źródeł korzystał jedynie z dochodów wypracowanych przez chłopów gołaczewskiej parafii a mieszkał w Krakowie^[8]
• 1789 – majątek ziemski Gołaczewy został przejęty na rzecz skarbu państwa polskiego^[8]
• 1827 – we wsi mieszkało 545 osób w 67 domach^[11]
• 1842 – konflikt proboszcza Wojciecha Orzechowskiego z parafianami^[12]
• 1850 – śmierć proboszcza Orzechowskiego, w wyniku zabójstwa dokonanego przez nieznanych sprawców^[13]
• 1864 – na mocy ukazu z dnia 2 marca 1864 roku o uwłaszczeniu chłopów wydanego przez cara Aleksandra II Romanowa mieszkańcy (rolnicy) stali się właścicielami ziemi i budynków w Gołaczewach
• 1873 – rozbudowa kościoła
• 1914 – w wyniku ataku 5 Dywizji Piechoty armii austriacko-węgierskiej na oddziały armii rosyjskiej zniszczeniu uległ kościół i szkoła (ostały się tylko ściany i podziurawiony dach) w Gołaczewach^[8]
• 1922 – zakończono odbudowę kościoła (zniszczonego w 70 procentach) ze zniszczeń spowodowanych przez ostrzał armii austriacko-wegierskiej w czasie I wojny światowej^[8]
• 1926 – założenie jednostki straży pożarnej w Gołaczewach^[8]
• 1928 – 3 lutego urodził się w Gołaczewach Eugeniusz Pacia, działacz ruchu ludowego, poseł na Sejm^[14]
• 1940 – 20 lutego urodził się w Gołaczewach Czesław Łaksa, mistrz Polski i wicemistrz Europy w judo
• 1941 – w czasie okupacji niemieckiej tajne nauczanie w zakresie szkoły podstawowej prowadził Stanisław Knapik, mieszkający w Gołaczewach od 1941 roku^[15]
• 1949 – zakończono prace związane z elektryfikacją wsi^[8]
• 1999 – w Gołaczewach powstało gimnazjum im. Władysława Rejmonta
• 2009 – 14 października, w 100 rocznicę powstania szkoła otrzymała sztandar
• 2011 – w kościele w Gołaczewach złożono relikwie błogosławionego Jana Pawła II i Jerzego Popiełuszki. Relikwie przekazał kardynał Stanisław Dziwisz^[16]
• 2016 – 22 września uchwałą Rady Miejskiej w Wolbromiu w Gołaczewach ustanowiono ulice: Stara Wieś, Chełmska, Królewska, Jasna, Konwaliowa, Wierzbowa, Modrzewiowa, Lawendowa, Spokojna, Perłowa, Kamyk, Nadmłynie, Graniczna i Piaski^[17]
• 2019 – likwidacja gimnazjum im. Władysława Rejmonta, działającego w latach 1999–2019 w ramach Zespołu Szkół (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum) w Gołaczewach, kierowanego przez dyrektora Roberta Kozłowskiego
• 2020 – przeprowadzono gruntowny remont remizy OSP w Gołaczewach^[18]
• 2021 – 28 maja miał miejsce pożar stolarni w Gołaczewach, w akcji gaśniczej brała udział między innymi jednostka OSP z Gołaczew^[19]
• 2022 – 20 lipca, w czasie żniw w Gołaczewach miał miejsce pożaru kombajnu i ścierniska^[20]

• Kościół pw. św. Marii Magdaleny w Gołaczewach^[8]
• Kapliczka w Gołaczewach-Piaskach, prawdopodobnie z XVII wieku
• Lipa drobnolistna, wysokość: 26 m., obwód pnia 548 cm. (pomnik przyrody)^[8]

• Daniel Olszewski: Przemiany społeczno-religijne w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku. Wyd. 1. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1984.
• Franciszek Czaykowski: Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2006. ISBN 83-7181-333-3.
• FilipF. Sulimierski FilipF., BronisławB. Chlebowski BronisławB., WładysławW. Walewski WładysławW. (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II, wyd. 1, Warszawa: Nakładem Filipa Sulimierskiego i Władysława Walewskiego, 1881 .
• Feliks Kiryk, Ryszard Kołodziejczyk: Dzieje Olkusza i regionu olkuskiego. Tom 2. Wyd. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
• Jacek Chrobaczyński: Słownik biograficzny nauczycieli w Małopolsce w latach II wojny światowej (1939-1945): ofiary wojny, żołnierze, działacze konspiracyjni, nauczyciele w jawnym i tajnym szkolnictwie. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1995.

• Strona Zespołu Szkół w Golaczewach