Gromadka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Gromadka

wieś
Plac przed budynkiem odlewni żeliwa
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	bolesławiecki
Gmina	Gromadka
Liczba ludności (III 2011)	2029[2]
Strefa numeracyjna	075
Kod pocztowy	59-706[3]
Tablice rejestracyjne	DBL
SIMC	0364140
Położenie na mapie gminy Gromadka Gromadka
Położenie na mapie Polski Gromadka
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Gromadka
Położenie na mapie powiatu bolesławieckiego Gromadka
51°21′29″N 15°45′44″E/51,358056 15,762222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Gromadka (niem. Gremsdorf^[4]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie bolesławieckim, w gminie Gromadka^[5][6].

Siedziba gminy Gromadka i największa wieś gminy. Liczy 2029 mieszkańców, z czego 51% stanowią kobiety, a 49% mężczyźni. Według danych archiwalnych pochodzących z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań w 2002 roku we wsi Gromadka było 701 gospodarstw domowych. Wśród nich dominowały gospodarstwa zamieszkałe przez dwie osoby – takich gospodarstw były 164.^[7]

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gromadka. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa legnickiego.

W 1988 roku do Gromadki przyłączono sąsiednią wieś Grodzanowice (do 1945 Greulich^[4]).

Pierwsza źródłowa wzmianka na temat miejscowości Gremsdorf została wymieniona w dokumencie rady miejskiej Bolesławca z 1554 r. Przez pierwsze wieki swojego istnienia leżała w dobrach lenna zamkowego w Bolesławcu. Powstanie osady wiąże się z eksploatacją rudy darniowej oraz pierwszymi okolicznymi kuźnicami i hutami. W 1845 r. wieś posiadała 1 młyn, 1 wiatrak, 1 tartak, 1 cegielnię, 6 karczm oraz 15 zakładów rzemieślniczych. Liczba ludności wsi w ówczesnym okresie kształtowała się na poziomie 490 osób.

W 1859 roku Johann Gottlieb Wiedermann zakupił stary zakład hutniczy w Grodzanowicach i na jego podwalinach zbudował hutę z wielkim piecem. Odlewnia żelaza, a po wojnie żeliwa, pracowała jako przedsiębiorstwo państwowe, praktycznie nieprzerwanie do 2002 r. Obecnie teren należy do prywatnego właściciela.

W 1913 wieś otrzymała połączenie kolejowe, w latach 30. XX wieku Gromadka i Grodzanowice liczyły łącznie 2200 mieszkańców^[8].

Na listę zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa wpisany jest kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Matki Bożej Częstochowskiej^[9].

Jest to neogotycki kościół zbudowany w latach 90. XIX w. Do 1945 r. służył ewangelikom. Na wieży kościoła warto przyjrzeć się dwóm dzwonom wykonanym ze spiżu w latach 1902 i 1911 – jeden z tych dzwonów został przywieziony przez reemigrantów z Jugosławii, natomiast drugi dzwon, po wojnie, został zabrany z kościoła w Wierzbowej i do dziś nie został zwrócony (podobnie jak, służące za ozdoby, piszczałki organowe)^{[potrzebny przypis]}.