Gruta – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy wsi w Polsce. Zobacz też: wieś na Litwie oraz dawna gromada.

Gruta

wieś
Urząd Gminy Gruta
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Powiat	grudziądzki
Gmina	Gruta
Liczba ludności (III 2011)	1290[2]
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	86-330[3]
Tablice rejestracyjne	CGR
SIMC	0844554
Położenie na mapie Polski Gruta
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Gruta
Położenie na mapie powiatu grudziądzkiego Gruta
Położenie na mapie gminy Gruta Gruta
53°27′35″N 18°57′57″E/53,459722 18,965833[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Gruta

Gruta – wieś w Polsce, położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie grudziądzkim, w gminie Gruta.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gruta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Gruta.

Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 1290 mieszkańców^[2]. Jest największą miejscowością gminy Gruta.

Przez wieś przechodzi droga wojewódzka nr 538.

We wsi znajduje się Ochotnicza Straż Pożarna, Urząd Gminy, Urząd Pocztowy, stacja paliw, kilka obiektów handlowych, ośrodek zdrowia, apteka i przystanek autobusowy. Ponadto kiedyś istniało kółko rolnicze.

W Grucie znajduje się Zespół Szkół w Grucie, w której w skład wchodzą:

• Szkoła Podstawowa im. Floriana Laskowskiego
• Gimnazjum w Grucie

Według rejestru zabytków NID^[6] na listę zabytków wpisane są:

• kościół pw. Wniebowzięcia NMP, XIV w., 1670, nr rej.: A/359 z 13.07.1936
• park dworski, k. XIX w., nr rej.: 516 z 16.02.1987

Kościół ceglany z około 1270 r. w stylu gotyckim, wielokrotnie odbudowywany, m.in. po 1747 r. i po 1846 r.; jednonawowy. Wieża frontowa powstała w 1670 r.

Między jeziorami Księże i Dużym położone jest grodzisko z XIII-XIV wieku.

• 20 marca 1865 urodził się tu Wiktor Kulerski (zm. 1935), polski działacz społeczno-polityczny, dziennikarz i wydawca. W Grucie znajduje się biblioteka jego imienia.
• 2 września 1939 w pobliżu miejscowości Gruta zmarł kpt. pil. Florian Laskowski, dowódca III/4 dywizjonu myśliwskiego w 4 Pułku Lotniczym, gdy jego samolot PZL P.11c został zestrzelony przez obronę przeciwlotniczą. Żołnierze niemieccy nie pozwolili cywilom zbliżyć się do wraku i udzielić pomocy, ciężko ranny pilot zmarł po kilku godzinach z upływu krwi w kabinie swojego samolotu. Absurdalny rozkaz dowódcy lotnictwa Armii "Pomorze" ataku lekko uzbrojonych samolotów myśliwskich PZL P.11c na niemieckie kolumny pancerne okazał się tragiczny w skutkach - prowadzona przez kpt. pil. Floriana Laskowskiego 141 Eskadra Myśliwska straciła 4 samoloty zestrzelone przez obronę przeciwlotniczą i 3 zabitych pilotów, oprócz dowódcy dywizjonu zginęli ppor. pil. Władysław Urban oraz kpr. pil. Benedykt Mielczyński^[7]. Kpt. pil. Florian Laskowski spoczywa na cmentarzu parafialnym w Grucie, jest patronem tamtejszej Szkoły Podstawowej, został pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika.

• Parafia Wniebowzięcia NMP w Grucie
• Niemieckie represje wobec ludności Łasina (1939)

• Paweł Grochowski, Niedoceniona perełka architektury, "Kalendarz Grudziądzki", ISSN 1427-700X, 7, 2003

• Gruta w Toruńskim Serwisie Turystycznym
• Gruta, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 879 .