Grzybówka nadwodna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Grzybówka nadwodna

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	grzybówkowate
Rodzaj	grzybówka
Gatunek	grzybówka nadwodna
Nazwa systematyczna
Mycena tubarioides (Maire) Kühner Encyclop. Mycol. (Paris) 10: 256 (1938)
Multimedia w Wikimedia Commons

Grzybówka nadwodna (Mycena tubarioides (Maire) Kühner) – gatunek grzybów z rodziny grzybówkowatych (Mycenaceae)^[1].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Mycena, Mycenaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Takson ten opisał w 1830 r. René Charles Maire, nadając mu nazwę Omphalia tubarioide. Obecną, uznaną przez Index Fungorum, nazwę nadał mu Robert Kühner w 1838 r.^[1]

Polską nazwę nadała Maria Lisiewska w 1987 r.^[2]

Kapelusz

Średnica 2–8 mm, początkowo półkulisty, potem paraboliczny, szeroko dzwonkowaty, w końcu prawie płaski, a nawet nieco wklęsły lub z małym garbkiem. Brzeg początkowo podwinięty, półprzeźroczyście-prążkowany. Nie jest higrofaniczny. Powierzchnia oprószona lub delikatnie owłosiona, błyszcząca, różowa do lilioworóżowej, ciemniejsza w środku, z wiekiem brązowawo-beżowa bez śladów różu^[3].

Blaszki

W liczbie 7–11 dochodzących do trzonu, bardzo szerokie, łukowate do wklęsłych, szeroko przyrośnięte lub nieco zbiegające, o barwie od blado różowej do białawej. Ostrza z galaretowatą warstewką i białawo oprószone^[3].

Trzon

Wysokość 7–18 mm, grubość 6–7 mm, u młodych owocników amyloidalny, chrzęstny, walcowaty, równy lub nieco poszerzony przy podstawie. Powierzchnia całkowicie oprószona, w większej części błyszcząca, blado różowa lub biaława z różowym odcieniem, pokryta nielicznymi białawymi, promienistymi włókienkami^[3].

Miąższ

Cienki, w kolorze powierzchni, bez wyraźnego zapachu i smaku^[3].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 24–32 × 7–12 µm, maczugowate, 4-zarodnikowe, ze sterygmami o długości 3–6 µm. Zarodniki (9–) 9,8–14 × 4–5 (–5,5) µm, Q = 2,3–3,1, Qav ≈ 2,8, wydłużone, pipetowate, gładkie, amyloidalne. Cheilocystydy 13-30 × 5-13 µm, tworzące sterylne pasma, zatopione w galaretowatej substancji i trudne do wykrycia, maczugowate, pokryte raczej nielicznymi lub dość licznymi, mniej lub bardziej równomiernie rozmieszczonymi, prostymi, sporadycznie rozgałęzionymi, cylindrycznymi wybrzuszeniami 1,5–10 × 1–2 µm. Pleurocystyd brak. Trama blaszek dekstrynoidalna, w odczynniku Melzera winna. Strzępki włosków w skórce kapelusza o szerokości 2,5-4 µm, zatopione w galaretowatej materii, gładkie, z prostymi lub rozgałęzionymi wypukłościami 0,5–8 × 0,5–1 µm. Strzępki warstwy korowej trzonu o szerokości 3–4,5 µm, uchyłkowate, z prostymi lub rozgałęzionymi wybrzuszeniami 1–6 × 1–2 µm, komórki końcowe o szerokości 5–9 µm, maczugowate, uchyłkowe. Sprzążki występują w strzępkach wszystkich części grzyba^[3].

W Polsce do 2003 r. podano jedyne stanowisko Mycena tubarioides w Puszczy Niepołomickiej. Władysław Wojewoda zaznacza, że rozprzestrzenienie tego gatunku i stopień zagrożenia w Polsce nie są znane^[2].

Grzyb saprotroficzny^[2]. Owocniki pojedynczo lub w małych grupach na zbutwiałych osłonkach liści situ (Juncus), pałki (Typha), turzycy (Carex) i łodygach sitowia (Scirpus) w wilgotnych miejscach^[3].

Na takich samych siedliskach jak grzybówka nadwodna występują Mycena culmigena, Mycena juncicola i Mycena riparia. Są one również podobne morfologicznie. Grzybówka nadwodna różni się jednak od nich mikroskopowo. Ma galaretowatą warstewkę w kapeluszu i galaretowatą krawędź blaszek, sprzążki w strzępkach oraz inaczej zbudowane cheilocystydy^[3]. Z gatunków tych w Polsce występuje tylko grzybówka nadwodna^[2].