Historia Marii Medycejskiej (cykl obrazów) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Historia Marii Medycejskiej – cykl obrazów autorstwa flamandzkiego malarza Petera Paula Rubensa.

Obrazy zostały zamówione w 1622 roku przez królową Francji Marię Medycejską do Pałacu Luksemburskiego w Paryżu. Rubens przyjął zamówienie i 26 lutego 1622 roku podpisał umowę na ozdobienie dwóch galerii obrazami pokazującymi sceny z życia Marii Medycejskiej i Henryka IV^[a]. W kontrakcie precyzyjnie określono tematykę pierwszych 19 obrazów a tematykę pięciu pozostałych ustalono drogą listowną 26 sierpnia 1622 roku. Tematyka cyklu została opracowana przez królową oraz jej nadwornych doradców, Armanda Richelieu (ówczesnego biskupa Lucon) i Cauda Maugis (skarbnika królewskiego). W pracach uczestniczył również uczony i kolekcjoner francuski Nicolas-Claude Fabri de Peiresc.

Rubens pracował nad dziełami przez trzy kolejne lata. W tym czasie namalował 24 obrazy przedstawiające życie Marii Medycejskiej. Pierwsze dziesięć zostały ukończone w maju 1623 roku a następne w lutym 1625 roku. W międzyczasie tematyka ulegała zmianom lub niewielkim korektom. W jednym przypadku obraz już ukończonych – Ucieczka królowej z Francji nie został zaakceptowany i zastąpiony nowym Szczęśliwymi rządami Marii Medici^[b]. Obrazy umieszczono w galerii w przeddzień zaślubin księżniczki Henrietty Marii z późniejszym królem Karolem I (8–11 maja).

W tworzeniu obrazów i ich interpretowaniu Rubens otrzymał pełną swobodę. Uważa się, iż jego pomysłem są sceny przedstawione na obrazach Przeznaczenie Marii Medycejskiej i Triumf Prawdy a także w Pojednanie matki z synem^[c].

Cykl obrazów z życia Henryka IV nigdy nie powstał. Te które zostały ukończone pierwotnie ozdabiały Galerię Medycejską Pałacu Luksemburskiego. W 1799 roku, po przekazaniu gmachu na siedzibę senatu, została zbudowana przez Jeana Prancoisa Chalgrina reprezentacyjna klatka schodowa, gdzie zawisły dzieła. W 1802 roku wszystkie obrazy Rubensa zostały przeniesione do Luwru i obecnie są eksponowane w osobnej sali (zgodnie z pierwotną kolejnością, z jaką prezentowane były w Pałacu Luksemburskim).

W skład cyklu medycejskiego wchodzi 21 obrazów tematycznych i 3 portrety.

1. Portret Marii Medycejskiej
2. Portret Franciszka I
3. Portret Joanny Austriackiej
4. Przeznaczenie Marii Medycejskiej
5. Narodziny Marii
6. Nauczanie Marii
7. Prezentacja portretu Marii Henrykowi IV
8. Zaślubiny per procura
9. Przyjazd do Marsylii
10. Spotkanie w Lyonie
11. Narodziny Ludwika XIII
12. Objęcie regencji
13. Koronacja
14. Apoteoza Henryka IV
15. Rządy Marii (Rada bogów)
16. Wyjazd do Pont-de-Ce
17. Wymiana księżniczek na granicy hiszpańskiej (Hiszpańskie zaślubiny)
18. Szczęśliwe rządy Marii Medycejskiej
19. Pełnoletniość Ludwika XIII
20. Ucieczka królowej z Francji (Ucieczka z Blois)
21. Pojednanie w Angouleme
22. Podpisanie traktatu pokojowego
23. Pojednanie matki z synem
24. Triumf prawdy

Zanim Rubens wykonał obrazy, sporządzał do każdego szkice lub wykonywał prace przygotowawcze. Do dnia dzisiejszego zachowało się pięć szkiców olejnych w galerii Ermitaż w Petersburgu oraz szesnaście w Starej Pinotece w Monachium.

Podstawowym źródłem informacji na temat powstania i przebiegu prac nad cyklem obrazów, jest korespondencja Peiresca, pośrednika pomiędzy francuskim dworem królewskim a Rubensem pracującym w Antwerpii. Listy malarza do Peiresca się nie zachowały. Najwcześniejszy opis galerii obrazów pochodzi z 1626 roku a jego autorem był Mathieu de Morgues, spowiednik Marii Medycejskiej i jej doradca^[d]. Opis obrazów znajduje się również w poemacie Porticus Medicea z 1626 roku autorstwa Claude Barthelemy Morisot (1592-1661). Na temat poematu wypowiadał się w liście sam Rubens 29 października 1626 roku, krytykując interpretacje obrazów oraz w kolejnej korespondencji pomiędzy malarzem a poetą. Inne najstarsze ślady opisu cyklu medycejskiego znaleźć można w Dialogach Andre Felibiena (XVII wiek) i w książce F. B. Moreau de Mautour z 1970 roku Description de la galerie du palais du Luxembourg 1704.

• 
  Parki przędzące nić losu Marii
• 
  Narodziny księżniczki, Florencja 26 kwietnia 1573
• 
  Nauczanie księżniczki
• 
  Prezentacja portretu Marii Henrykowi IV
• 
  Ślub per procura Marii Medycejskiej z królem Henrykiem IV
• 
  Przyjazd do Marsylii
• 
  Spotkanie Marii Medycejskiej i Henryka IV w Lyonie
• 
  Narodziny delfina w Fountainbleau
• 
  Objęcie regencji
• 
  Koronacja w Saint-Denis
• 
  Apoteoza Henryka IV i ogłoszenie regencji
• 
  Zwycięstwo pod Jülich
• 
  Szczęśliwe rządy Marii Medycejskiej
• 
  Rada bogów
• 
  Wymiana księżniczek
• 
  Pełnoletniość Ludwika XIII
• 
  Ucieczka z Blois
• 
  Układ w Angoulême
• 
  Pokój w Angers
• 
  Pojednanie: królowa i jej syn
• 
  Tryumf prawdy
• 
  Maria Medycejska jako Bellona
• 
  Franciszek I Medyceusz, wielki książę Toskanii
• 
  Joanna Habsburg, wielka księżna Toskanii
• 
  Pojednanie króla Henryka III i Henryka z Nawarry
• 
  Bitwa pod Ivry

Zobacz multimedia związane z tematem: Historia Marii Medycejskiej (cykl obrazów)

• M. Warszawska: Peter Paul Rubens. Warszawa: Firma Księgarska Jacek i Krzysztof Olesiuk, 2006. ISBN 83-7423-385-0. Brak numerów stron w książce