Hoxha Tahsin – Wikipedia, wolna encyklopedia

Hoxha Tahsin

Data i miejsce urodzenia	7 kwietnia 1811 Ninat
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1881 Konstantynopol
Zawód, zajęcie	polityk, astronom

Hoxha Tahsin, właśc. Hasan Osman Rushiti (ur. 7 kwietnia 1811 we wsi Ninat k. Konispolu, zm. 4 lipca 1881 w Konstantynopolu) – albański astronom, polityk i działacz niepodległościowy.

Pochodził z rodziny muzułmańskiej. Był synem Osmana, nauczyciela w medresie. W latach 1822–1830 uczył się w medresie w Szkodrze. Naukę kontynuował w Janinie i w Stambule. W 1857 należał do grupy studentów osmańskich, którym Porta sfinansowała studia na paryskiej Sorbonie^[1]. W Paryżu studiował filozofię i matematykę, pracował także w ambasadzie osmańskiej.

W 1869 wrócił do Stambułu, a rok później otrzymał godność rektora pierwszego osmańskiego uniwersytetu w Stambule, w tym czasie prowadził wykłady z astronomii i fizyki^[2]. W nauce osmańskiej zasłynął przede wszystkim jako astronom, ale także filozof i pionier badań psychologicznych. Z jego inicjatywy w 1879 powstało czasopismo naukowe Mecmuai-Ulum. Należał do czołowych działaczy albańskiego odrodzenia narodowego (alb. Rilindja Kombëtare), pracując nad ujednoliceniem alfabetu albańskiego^[1]. W 1879 był jednym z założycieli Albańskiego Towarzystwa Kulturalnego w Stambule (alb. Shoqëria Kulturore Shqiptare të Stambollit).

Imię Hoxhy Tahsina nosi jedna z ulic w północnej części Tirany.

• 1867: Tabela astronomike
• 1883: Bazat e kozmografise
• 1894: Njohuri mbi psilokogjine

• Nathalie Clayer: Aux origines du nationalisme albanais: la naissance d’une nation majoritairement musulmane en Europe. KARTHALA Editions: 2007, s. 225. ISBN 978-2-84586-816-8.
• Ahmet Mehmeti, Hasan Tahsini, iluministi qe i priu zbatimit te idese kombetare