Impieratrica Marija (1913) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Impieratrica Marija

Historia
Położenie stępki	17 października 1911
Wodowanie	6 października 1913
Rosyjska Carska MW
Wejście do służby	28 maja 1915
Zatonął	7 października 1916 w Sewastopolu
Los okrętu	złomowany 1927
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 22 600 t pełna: 24 000 t
Długość	168 m
Szerokość	27,3 m
Zanurzenie	8,3 m
Napęd
siłownia parowa o mocy 26 000 KM
Prędkość	21 węzłów
Uzbrojenie
12 dział 305 mm 20 dział 130 mm 8 dział 76 mm 4 wyrzutnie torped kaliber 450 mm
Załoga	1286
Multimedia w Wikimedia Commons

Impieratrica Marija (Cesarzowa Maria) – rosyjski pancernik typu Impieratrica Marija z okresu I wojny światowej, nazwany imieniem Cesarzowej Marii Fiodorownej. Zatonął w październiku 1916 po wybuchu dziobowego magazynu amunicji.

W 1911 złożono zamówienie na dwa pancerniki typu Impieratrica Marija w znajdującej się w budowie stoczni „Russud”. Jednym z powodów przyznania nowo budowanej stoczni tak dużego zamówienia był fakt, że wśród jej właścicieli byli członkowie rodziny carskiej. Uroczyste rozpoczęcie budowy nastąpiło 11 czerwca 1911 w Mikołajowie. Położenie stępki miało miejsce 17 października 1911 na pochylni, będącej jeszcze w budowie. Zakładano, że „Impieratrica Marija” będzie okrętem flagowym Floty Czarnomorskiej. Przy budowie korzystano z pomocy technicznej brytyjskiej stoczni John Brown & Company z Clydebank. Zgodnie z postanowieniami kontraktu okręt miał być zwodowany do lipca 1913. Zastrzeżono zastosowane rosyjskich materiałów, z wyjątkiem tych, które w Rosji nie były wytwarzane. W związku z tym w Wielkiej Brytanii zamówiono m.in. turbiny parowe i śruby napędowe. Wodowanie „Impieratrica Marija” nastąpiło 6 października 1913. Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 podjęto decyzję o przyśpieszeniu jego budowy.

Okręt wszedł do służby w czerwcu 1915. Jego głównym przeciwnikiem w rejonie Morza Czarnego były okręty tureckie. Pierwszym dowódcą (jeszcze w trakcie budowy), do 29 marca 1916, był Polak Kazimierz Porębski^[1]. 30 września 1915 okręt wyszedł w swój pierwszy rejs bojowy, którego celem był ostrzał zagłębia węglowego leżącego na tureckim wybrzeżu. Przez kolejne miesiące okręt uczestniczył w eskortowaniu jednostek transportowych. Planowano także wykorzystać go w akcji przeciwko tureckim krążownikom. 9 lipca 1916 dzięki informacjom wywiadu udało się przygotować atak na turecki krążownik „Midilli” (eks niemiecki SMS „Breslau”). „Midili” uniknął zatopienia i zdołał odpłynąć jedynie dzięki nagłemu pogorszeniu się pogody.

7 października 1916 doszło do pożaru, a następnie dwóch eksplozji dziobowych składów amunicji. W wyniku wybuchów okręt doznał poważnych uszkodzeń, odwrócił się do góry dnem i zatonął. Zginęło 398 osób. W maju 1919 kadłub okrętu podniesiono z dna i wprowadzono do suchego doku. Złomowanie zakończyło się w 1927.

Zdemontowane podczas złomowania pancernika działa zostały ustawione na platformach kolejowych i były używane jako działa kolejowe TM-3-12.

• Władimir Zabłocki. Drednoty Morza Czarnego. „Morza Statki i Okręty”. 1999. nr 3. s. 47–54.