Islamizm – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2013-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Islamizm – ideologia polityczna wywiedziona z fundamentalizmu islamskiego. W islamizmie islam jest traktowany nie tylko jako religia, ale i jako całościowy system polityczny, który regulować powinien prawne, gospodarcze i społeczne aspekty funkcjonowania państwa w oparciu o literalną interpretację Koranu i hadisów. Celem islamizmu jest wprowadzenie państwa wyznaniowego, rządzonego zgodnie z zasadami prawa religijnego – szariatu.

Powszechna bieda i wiążące się z nią konflikty społeczne w krajach muzułmańskich w XX wieku spowodowały rozpowszechnienie w nich ruchów socjalistycznych. Jednak wraz z upadkiem Związku Radzieckiego wpływ lewicowych ideologii został znacznie ograniczony. Islamizm pozostał główną ideologią rewolucyjną w społeczeństwach muzułmańskich, a do jego umocnienia przyczynia się konflikt ze światem zachodnim, którego przejawem mają być między innymi okupacja Zachodniego Brzegu Jordanu przez Izrael, a także wojna z terroryzmem, między innymi w Strefie Gazy, Iraku czy Syrii.

Zróżnicowanie islamizmu

Ruchy islamistyczne są ogromnie zróżnicowane zarówno pod względem celów, jak i środków. Część islamistów neguje wszelkie bariery narodowe, chcąc zjednoczenia całej społeczności muzułmańskiej (umma) pod w obrębie jednego globalnego kalifatu, podczas gdy inni uznają istnienie państwa narodowego^[1]. Ideał ustrojowy islamistów może mieć zarówno charakter teokratyczny (Hizb ut-Tahrir)^[2] jak demokratyczny (Bracia Muzułmańscy)^[3]; w sferze gospodarczej większość islamistów opowiada się za ustrojem opartym na własności prywatnej, ale pojawiały się też koncepcje „islamskiego socjalizmu” (Ludowi Mudżahedini)^[4]. Pod względem metod działania zaobserwować można trzy alternatywne strategie: udział w wyborach, oddolną islamizację społeczeństwa (dawa) i walkę zbrojną (dżihad)^[5].

Czołowym teoretykiem islamizmu ekstremistycznego był Sajjid Kutb^[6] podczas gdy islamizm modernistyczny reprezentuje Tariq Ramadan^[7]; najwyższym autorytetem szyickim był Ruhollah Chomejni^[8]. Do najważniejszych ugrupowań islamistycznych należą reprezentujące różne nurty: umiarkowana Partia Wolności i Sprawiedliwości i radykalna (salaficka) Partia Światła w Egipcie, Hamas w Palestynie, Hezbollah w Libanie, Front na rzecz Sprawiedliwości i Rozwoju w Algierii, Partia Odrodzenia w Tunezji, Partia Sprawiedliwości i Rozwoju w Turcji, sunnicka Islamska Partia Iraku i szyicka Najwyższa Rada Islamska w Iraku (dawniej: Najwyższa Rada Rewolucji Islamskiej w Iraku), Zgromadzenie Islamskie w Pakistanie.

Islam a islamizm

Niektóre z zamieszczonych tu informacji wymagają weryfikacji.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tej sekcji.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Według amerykańskiego politologa Daniela Pipesa islamizm stanowi jedną z trzech odpowiedzi świata islamskiego na wyzwania współczesności i dominację kultury zachodniej, obok sekularyzmu i reformizmu.

W odczuciu islamistów muzułmanie zostali zdominowani przez Zachód, ponieważ nie są dobrymi muzułmanami. Stąd wniosek, że można odzyskać utraconą w przeszłości chwałę jedynie przez powrót na drogę tradycji, a można to osiągnąć tylko poprzez życie w pełni podporządkowane prawu Szariatu. Czyniąc starania w celu budowy drogi życia na czystym fundamencie praw Szariatu, islamiści usiłują odrzucić wszelkie aspekty wpływów Zachodu: obyczaje, filozofię, instytucje polityczne i wartości. „Lecz mimo tych wysiłków, dalej przyswajają sobie z Zachodu bardzo wiele, na nieskończenie liczne sposoby. Bo przecież potrzebują nowoczesnej technologii, szczególnie jej zastosowań militarnych i medycznych. Z drugiej strony, sami skłaniają się do nowoczesnego życia i przez to głębiej tkwią” – zauważa Pipes.

Zobacz też

Przypisy

↑ Emmanuel Sivan, Radykalny islam, Libron, Kraków 2005, s. 45–67.
↑ Wojciech Grabowski, Hizb ut-Tahrir – between violence and politics /w:/ Marek J. Malinowski, Rafał Ożarowski, Wojciech Grabowski (red.): Ewolucja terroryzmu na przełomie XX i XXI wieku. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009. ISBN 978-83-7326-579-0.
↑ Jarosław Tomasiewicz, Al-Islam huwa al-hall? Egipskie Bractwo Muzułmańskie – zagrożenie czy szansa demokracji? /w:/ Andrzej Kapiszewski (red.): Świat arabski w procesie przemian. Zmiany społeczne i kulturowe oraz reformy polityczne. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2008, s. 245–256. ISBN 978-83-7188-081-0.
↑ Od rewolucjonistów do kondotierów. Wzlot i upadek Mudżahedinów Ludowych.
↑ Gilles Kepel, Święta wojna. Ekspansja i upadek fundamentalizmu muzułmańskiego, Warszawa 2003, s. 171–187, 339–372; Johannes J. G. Jansen, Podwójna natura fundamentalizmu islamskiego, Kraków 2005, s. 99–120.
↑ Emmanuel Sivan, Radykalny islam, Libron, Kraków 2005, s. 32–44.
↑ Gilles Kepel, Fitna. Wojna w sercu islamu, Warszawa 2006, s. 244–249.
↑ Małgorzata Stolarczyk, Iran – państwo i religia, Warszawa 1997, s. 93–102.

Linki zewnętrzne

Przewodnik po Bliskim Wschodzie

[1] Emmanuel Sivan, Radykalny islam, Libron, Kraków 2005, s. 45–67.

[2] Wojciech Grabowski, Hizb ut-Tahrir – between violence and politics /w:/ Marek J. Malinowski, Rafał Ożarowski, Wojciech Grabowski (red.): Ewolucja terroryzmu na przełomie XX i XXI wieku. Wyd. Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009. ISBN 978-83-7326-579-0.

[3] Jarosław Tomasiewicz, Al-Islam huwa al-hall? Egipskie Bractwo Muzułmańskie – zagrożenie czy szansa demokracji? /w:/ Andrzej Kapiszewski (red.): Świat arabski w procesie przemian. Zmiany społeczne i kulturowe oraz reformy polityczne. Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2008, s. 245–256. ISBN 978-83-7188-081-0.

[4] Od rewolucjonistów do kondotierów. Wzlot i upadek Mudżahedinów Ludowych.

[5] Gilles Kepel, Święta wojna. Ekspansja i upadek fundamentalizmu muzułmańskiego, Warszawa 2003, s. 171–187, 339–372; Johannes J. G. Jansen, Podwójna natura fundamentalizmu islamskiego, Kraków 2005, s. 99–120.

[6] Emmanuel Sivan, Radykalny islam, Libron, Kraków 2005, s. 32–44.

[7] Gilles Kepel, Fitna. Wojna w sercu islamu, Warszawa 2006, s. 244–249.

[8] Małgorzata Stolarczyk, Iran – państwo i religia, Warszawa 1997, s. 93–102.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]