Józef Tunguz-Zawiślak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Józef Tunguz-Zawiślak

Józef Zawiślak

Tunguz

pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	18 października 1890 Łowicz
Data i miejsce śmierci	30 czerwca 1961 Chicago
Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego
Stanowiska	komendant główny Związku Strzeleckiego
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Tunguz-Zawiślak vel Józef Zawiślak^[a], ps. Tunguz (ur. 18 października 1890 w Łowiczu, zm. 30 czerwca 1961 w Chicago^[2]) – pułkownik piechoty Wojska Polskiego, inwalida wojenny, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 18 października 1890 w Łowiczu, w rodzinie Józefa i Katarzyny ze Stelmaciaków^[3]. W 1912 wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich. W czasie I wojny światowej walczył w Legionach Polskich. Był oficerem 5 pułku piechoty. W lipcu 1916 został ranny w bitwie pod Kostiuchnówką i dostał się do rosyjskiej niewoli. Po powrocie z niewoli, od kwietnia 1917 przebywał jako inwalida w szpitalu Czerwonego Krzyża w Pradze. W czasie wojny z bolszewikami sprawował funkcję szefa sztabu i równocześnie pełnił obowiązki dowódcy ochotniczych oddziałów białoruskich (od maja 1920 do maja 1921 w Słonimiu, Baranowiczach i w Łodzi). Od maja do września 1921 kierował Podkomisją Mińsko-Nieświeską Mieszanej Komisji Granicznej na Wschodzie^[4].

W latach 20. XX wieku pełnił służbę w 28 pułku piechoty w Łodzi na stanowiskach kwatermistrza, dowódcy batalionu i oficera przysposobienia wojskowego. 23 grudnia 1926 został przesunięty na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[5]. 21 stycznia 1930 został przeniesiony do 84 pułku strzelców poleskich w Pińsku na stanowisko dowódcy pułku^[6]. Od 7 lipca 1938 pełnił służbę w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Warszawie na stanowisku komendanta głównego Związku Strzeleckiego^[7][8][9].

Od 1943 służył jako oficer w KG AK. 9 września 1944, w czasie powstania warszawskiego, objął dowództwo Zgrupowania „Kuba-Sosna” po ciężko rannym mjr. Gustawie Billewiczu ps. „Sosna”. Trafił do niewoli niemieckiej. Przebywał m.in. w obozie w Bad Schwartau k. Lubeki. Obóz wyzwoliły wojska amerykańskie. Płk. Tunguz-Zawiślak zgodnie z zasadą starszeństwa objął komendę w obozie od płk. Edwarda Pfeiffera „Radwana”. Po zakończeniu wojny pozostał na Zachodzie. Przez kilka lat mieszkał w Lubece, aby ostatecznie od 1956 osiedlić się w USA. Przez kilka lat pełnił funkcję Prezesa Związku Legionistów i Piłsudczyków w USA.

• porucznik – 2 VII 1915
• kapitan – ?
• major – zweryfikowany 3 V 1922 ze starszeństwem z dniem 1 VI 1919
• podpułkownik – 3 V 1926 ze starszeństwem z dniem 1 VII 1925 i 7 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
• pułkownik – 10 XII 1931 ze starszeństwem z dniem 1 I 1932 i 13 lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6672
• Krzyż Niepodległości – 20 stycznia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[10]
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1928 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej”^[11][12]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie
• Złoty Krzyż Zasługi – 16 marca 1928 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”^[13]
• Odznaka „Za wierną służbę”

• Białoruska Komisja Wojskowa

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
• Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917, s. 8.
• Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 192, 345.
• Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 44, 166.
• Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 19, 612.
• Elżbieta Młynarska-Kondrat, Zespół akt Związku Strzeleckiego 1919–1939, Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej nr 17, Warszawa 1994.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.