French
DeutschJan Boroń – Wikipedia, wolna encyklopedia
 | |
 podpułkownik lekarz | |
| Data i miejsce urodzenia | 8 czerwca 1889 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1914–1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   | |
Jan Boroń (ur. 8 czerwca 1889 w Woli Orzechowskiej, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – lekarz internista, podpułkownik lekarz Wojska Polskiego[1][2], ofiara zbrodni katyńskiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 8 czerwca 1889 w Woli Orzechowskiej, w ówczesnym powiecie brzozowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa i Anny z Balawajderów[1]. Wraz z rodzeństwem został wcześnie osierocone po śmierci rodziców. Ukończył szkołę w pobliskiej Orzechówce. Następnie uczęszczał do gimnazjum w Przemyślu.
W 1915 ukończył studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego[1]. Podczas I wojny światowej od 1915 do 1918 służył w c. i k. armii[1].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. Został przydzielony do szpitala okręgowego w Tarnowie. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej pracując w szpitalu polowym. Służąc w szeregach 1 pułku piechoty Legionów został ranny na początku stycznia 1919[3]. Został awansowany do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1919. Ukończył Oficerską Szkołę Sanitarną. W 1926 został starszym ordynatorem w Szpitalu Okręgowym Nr X w Przemyślu. W 1928 w stopniu kapitana był zweryfikowany w korpusie oficerów sanitarnych lekarzy z lokatą 3. Wówczas był przynależny do kadry oficerów służby zdrowia. Pracował jako internista (specjalista chorób wewnętrznych) w Przemyślu; w latach 30. zamieszkiwał przy ulicy Juliusza Słowackiego 67[4]. 2 grudnia 1930 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 23. lokatą w korpusie oficerów sanitarnych, grupa lekarzy[5][6]. W marcu 1939 pozostawał w rezerwie personalnej 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu[7].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku[8]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w masowej mogile w Piatichatkach[1], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9].
5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON[10] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[2][11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12][13].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, zostały zasadzone Dęby Pamięci honorujący Jana Boronia: 24 września 2009 przy Zespole Szkół w Orzechówce oraz przy Zespole Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w Słubicach.
W 2014 ukazała się książka pt. Młyny czasu. Jan Boroń od Orzechówki do Starobielska autorstwa Ewa Kowalskiej[14].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[15][16]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (od 1939 roku)
- obozy NKWD dla jeńców polskich
- ofiary zbrodni katyńskiej – zamordowani w Charkowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 40.
- ↑ a b Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 4 [dostęp 2024-09-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Lista ofiar walk za czas od 3 do 10 stycznia 1919 r.. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 21 z 26 stycznia 1919.
- ↑ Lekarze. „Informator Polski”, s. 26, Styczeń 1935. Stronnictwo Narodowe w Przemyślu.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 331.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 369, w marcu 1939 zajmował 12. lokatę.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 896.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 291. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ Młyny czasu. Jan Boroń od Orzechówki do Starobielska. granice.pl. [dostęp 2015-03-01].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 17.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 259, poz. 612
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (1). niedziela.pl. [dostęp 2015-03-01].