Jan Kubin (podpułkownik) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jan Kubin
Turowic, Jasiek, Światowid
Ilustracja
ppłk Jan Kubin (przed 1934)
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1888
Zakopane

Data i miejsce śmierci

3 lutego 1945
Dachau

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

2 Pułk Strzelców Podhalańskich
3 Pułk Strzelców Podhalańskich
77 Pułk Piechoty
PKU Czortków
PKU Kamionka Strumiłowa

Stanowiska

dowódca batalionu
zastępca dowódcy pułku
komendant PKU
komendant Armii Podziemnej „MiP”

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Odznaka 77 Pułku Piechoty

Jan Kubin[1], ps. „Turowicz”, „Jasiek”, „Światowid” (ur. 26 czerwca 1888 w Zakopanem, zm. 3 lutego 1945 w KL Dachau) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz konspiracji podczas II wojny światowej w ramach Ruchu „Miecz i Pług”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w 26 czerwca 1888 w Zakopanem jako syn Jana[2][3] (1885–1931) i Agnieszki z domu Brzeźniak (ur. 1868)[4]. Podczas I wojny światowej służył w szeregach c. i k. armii. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 3 kwietnia 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1915[5]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty[6]. Brał udział w wojnie z Ukraińcami i bolszewikami w stopniu kapitana w szeregach 2 pułku strzelców podhalańskich.

3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 389. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był nadal 2 pspodh[7]. W latach 1923–1925 pełnił służbę w 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku na stanowisku dowódcy III batalionu detaszowanego w Cieszynie[8][9][10]. 3 maja 1926 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 roku i 35. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W październiku tego roku został przeniesiony do 1 pułku strzelców podhalańskich w Nowym Sączu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[12]. W kwietniu 1928 roku został przeniesiony do 77 pułku piechoty w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[13][14]. Z dniem 31 grudnia 1931 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Czortków na stanowisko komendanta[15]. W marcu 1932 roku został przeniesiony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Kamionka Strumiłowa na stanowisko komendanta[16][17].

Latem 1939, w obliczu zagrożenia wybuchem konfliktu zbrojnego, brał udział w przygotowywaniu umocnień w gminie Jeleśnia[18][19]. Po wybuchu II wojny światowej i klęsce w kampanii wrześniowej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Podczas trwającej okupacji niemieckiej był członkiem Organizacji Wojskowej – Zbrojne Pogotowie Narodu Ruchu „Miecz i Pług[20]. Od lutego 1944 pełnił funkcję komendanta Armii Podziemnej Ruchu „Miecz i Pług” (funkcjonował pod pseudonimami „Turowicz”, „Jasiek”, „Światowid”)[21]. W połowie 1944 występując w stopniu pułkownika czasu wojny ze strony „MiP” podpisał dokument potwierdzający scalenie połączone Narodowe Siły Zbrojne i „Miecz i Pług” z Armią Krajową[22]. Jacek Wilamowski wskazał fakt współpracy szefów Ruchu „Miecz i Pług” z Gestapo, podając, iż Jan Kubin (kierownik organizacji wojskowej w Krakowie) i Tadeusz Fedorowicz ps. „Ran”, zostali aresztowani przez Niemców, a następnie zwolnieni z równoczesnym poinformowaniem, że wychodzą na wolność wskutek uzgodnień pomiędzy Gestapo i centralnymi władzami „MiP”[23]. Jan Kubin uczestniczył w powstaniu warszawskim. Aresztowany w Warszawie przez Niemców, został wywieziony do obozu koncentracyjnego Dachau (numer więźnia 106442), gdzie zmarł 3 lutego 1945[24].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1689. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jan II Kubin” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie Jana I Kubina.
  2. a b c d Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20.
  3. Jan Kubin. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-10].
  4. Jan Kubin M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2022-08-24].
  5. 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 992, Nr 41 z 12 kwietnia 1919. 
  6. 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 1001, Nr 41 z 12 kwietnia 1919. 
  7. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 33.
  8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 382, 403.
  9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 330, 346.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 55 z 22 maja 1925 roku, s. 277.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 124.
  12. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 11 października 1926 roku, s. 335.
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 140.
  14. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 91, 166.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 259.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 247.
  17. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 20, 514.
  18. Bardziej dostępne forty.. jelesnia.pl, 2011-11-16. [dostęp 2015-06-27].
  19. Echa wybuchu II wojny światowej w gminie Jeleśnia. nsik.com.pl. [dostęp 2015-06-27].
  20. Jan Kubin. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2015-06-27].
  21. Miecz Pług. Pion wojskowy „MiP”. Instytut Pamięci Narodowej. s. 3. [dostęp 2015-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)].
  22. Miecz Pług. Pion wojskowy „MiP”. Instytut Pamięci Narodowej. s. 5. [dostęp 2015-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-18)].
  23. Honor, zdrada, kaźń... Afery Polski Podziemnej 1939-1945. www.niniwa22.esy.es, 1999. [dostęp 2015-06-27].
  24. Powstańcze Biogramy - Jan Kubin [online], www.1944.pl [dostęp 2022-08-24] (pol.).
  25. Migdał 1929 ↓, s. 32.
  26. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  27. M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  28. a b c Na podstawie fotografii [1].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]