Janowiczki (województwo małopolskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Pomnik Bartosza Głowackiego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) | 198[2] |
Strefa numeracyjna | 41 |
Kod pocztowy | 32-222[3] |
Tablice rejestracyjne | KMI |
SIMC | 0264058 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu miechowskiego | |
Położenie na mapie gminy Racławice | |
50°18′47″N 20°14′14″E/50,313056 20,237222[1] |
Janowiczki – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie miechowskim, w gminie Racławice.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
4 kwietnia 1794 roku w Janowiczkach miała miejsce bitwa pod Racławicami. U stóp wzgórza zwanego Zamczyskiem – gdzie odbyła się bitwa – okoliczna ludność i wojsko usypała w 1934 kopiec Kościuszki. Wysokość kopca wynosi 13,80 m, u jego podstawy wmurowano w ziemię pamiątkową tablicę.
Na placu u podnóża Zamczyska w dwusetną rocznicę bitwy racławickiej, 22 maja 1994 roku odsłonięto pomnik Bartosza Głowackiego autorstwa Mariana Koniecznego. Obok znajduje się zabytkowy dworek i mogiła kosynierów oraz willa Walerego Sławka, premiera rządu II Rzeczypospolitej.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0264064 | Podemłynie | część wsi |
0264070 | Zakościele | część wsi |
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6]:
- kopiec Kościuszki;
- Willa Walerego Sławka z lat 1934–1935. Położona jest w środkowej części wsi, po północnej stronie drogi prowadzącej z Racławic przez Janowiczki do Wrocimowic i Dziemięrzyc. Willa wzniesiona została przez przyjaciół Walerego Sławka wywodzących się z dawnej Organizacji Bojowej PPS, skupionych od 1928 r. w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem Józefa Piłsudskiego. W 1958 r. willę przejęto na rzecz Skarbu Państwa, a w 1992 przeszła na własność gminy Racławice. Obecnie mieści się w niej m.in. Towarzystwo Ziemi Racławickiej. Willa wzniesiona została w duchu modernizmu i nawiązuje bryłą do architektury polskich dworków. Parterowa, z użytkowym poddaszem, wybudowana jest z cegły, z użyciem kamienia. Budynek nakrywa czterospadowy dach łamany. Od frontu poprzedzona jest gankiem o czterech kolumnach wspierających balkon poddasza;
- kopiec z fosami po średniowiecznej wieży rycerskiej typu motte – rezydencja na wzgórzu Zamczysko powstała zapewne w 1 poł. XIV w. Budowniczym zamku był Dziersław Karwacjan, ojciec Dziersława Karwacjana herbu Zadora, będącego w latach 1388–1403 stolnikiem sandomierskim. Od 1423 r. zamek posiadali potomkowie Dziersława, Jan i Dziersław Karwacjanowie. Około połowy XV w. zamek zaczął popadać w ruinę. W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w latach 1978–1980 i 1983–1986 znaleziono w ruinach m.in. srebrny denar Władysława Łokietka, 5 zbrojników pancerza, kościane szpile i szydła, 2 kościane kołki do naciągu strun instrumentu. Z zamkiem i jego ostatnimi właścicielami Dziersławem i Zbigniewem wiąże się zapiska źródłowa z 1445 r. Otóż Stanisław z Ilikowic ukradł z zamku pawia wartości 10 grzywien (ówczesna cena blisko 5 koni), a ponadto płaszcz i stół. Sprawa znalazła swoje zakończenie w krakowskim sądzie.
Galeria
[edytuj | edytuj kod]- Widok na pomnik Bartosza Głowackiego ze wzgórza Zamczysko
- Błonia
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 44112
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 367 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 .