Jedwabnik morwowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jedwabnik morwowy
	Bombyx mori
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Podgromada	owady uskrzydlone
Rząd	motyle
Rodzina	prządkowate
Rodzaj	Bombyx
Gatunek	jedwabnik morwowy
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Jedwabnik morwowy^[1] (Bombyx mori) – gatunek nocnego motyla z rodziny prządkowatych. Ciało duże, owłosione, kolor białawy, skrzydła pokryte delikatnymi żyłkami. Rozpiętość skrzydeł: 4–6 cm. Odżywia się liśćmi morwy.

Hodowany głównie w Chinach i na Półwyspie Indyjskim ze względu na cenne, jedwabne nici oprzędu (kokonu)^[2]. Kokony jedwabnika zbudowane są z niezwykle długich nici (1,5 do 3 km z pojedynczego oprzędu) o szczególnych właściwościach fizycznych i wielkiej wytrzymałości. Dlatego hodowla tego gatunku, obok hodowli jedwabnika dębowego (Atheraea pernyi) jest podstawą produkcji jedwabiu. Jego białawy kolor może być modyfikowany: jeżeli do pokarmu gąsienic doda się związków fluorescencyjnych barwnik zostaje wbudowany do nici^[3]. Jedwabnik morwowy został udomowiony prawdopodobnie już ok. 5500 lat temu i obecnie nie występuje w naturze. Przypuszcza się, że pochodzi z Himalajów. Tysiące lat hodowli spowodowały, że owad ten nie jest w stanie przetrwać bez opieki człowieka. Osobniki dorosłe mają zredukowane skrzydła i nie potrafią latać, są powolne, nie mają barw maskujących i nie wykazują odruchów chroniących je przed drapieżnikami^[4].

Samice jedwabników morwowych wydzielają feromon płciowy – bombikol, który może zwabić samca z odległości 10 km^[5].

Galeria

Jaja
Żerujące gąsienice
Kokony
Owad dorosły

Przypisy

↑ ZoltánZ. Mészáros ZoltánZ., AndrásA. Vojnits AndrásA., Motyle i ćmy, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 282, ISBN 83-01-01078-9 .
↑ Encyklopedia Popularna PWN
↑ Ann Chin. Zagadka. „Świat Nauki”. nr. 6 (238), s. 8, czerwiec 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.
↑ Marian R. Goldsmith, Toru Shimada, Hiroaki Abe. The genetics and genomics of the silkworm, Bombyx mori. „Annual Review of Entomology”. 50. s. 71-100. DOI: 10.1146/annurev.ento.50.071803.130456.
↑ Feromony różnych gatunków zwierząt. W: Leszek Konopski, Michael Koberda: Feromony człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003. ISBN 83-7383-039-1.

Linki zewnętrzne

[1] ZoltánZ. Mészáros ZoltánZ., AndrásA. Vojnits AndrásA., Motyle i ćmy, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 282, ISBN 83-01-01078-9 .

[2] Encyklopedia Popularna PWN

[3] Ann Chin. Zagadka. „Świat Nauki”. nr. 6 (238), s. 8, czerwiec 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.

[4] Marian R. Goldsmith, Toru Shimada, Hiroaki Abe. The genetics and genomics of the silkworm, Bombyx mori. „Annual Review of Entomology”. 50. s. 71-100. DOI: 10.1146/annurev.ento.50.071803.130456.

[5] Feromony różnych gatunków zwierząt. W: Leszek Konopski, Michael Koberda: Feromony człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2003. ISBN 83-7383-039-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]