Jodłowice – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość | 115–125 m n.p.m. |
Liczba ludności (III 2011) | 169[2] |
Strefa numeracyjna | 71 |
Kod pocztowy | 56-120[3] |
Tablice rejestracyjne | DWL |
SIMC | 0873047 |
Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego | |
51°16′56″N 16°47′37″E/51,282222 16,793611[1] | |
Strona internetowa |
Jodłowice, dawna nazwa niemiecka Tannwald – wieś widlicowa w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Brzeg Dolny.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Położona w dolinie potoku Jodłowa Woda, na skraju Wysoczyzny Rościsławickiej, w odległości 5 km od Brzegu Dolnego w kierunku wschodnim i 30 km od Wrocławia w kierunku północno-zachodnim. Otoczona lasami, w których swój bieg zaczyna potok Jodłówka.
Historia i czasy obecne
[edytuj | edytuj kod]Najstarsza wzmianka w dokumentach pochodzi z 1313 r., kiedy Otto von Tannynwald sprzedał Wencelowi de Preczov z Wrocławia młyn wraz ze stawem rybnym. Kolejne zapiski pochodzą z lat 1666-1667, kiedy wieś funkcjonowała pod nazwą Tannewald. Odtąd aż do 1810 r. należała do cystersów z Lubiąża. W okresie przedwojennym wieś bogata, o czym świadczy murowany kościół w stylu barokowym. We wsi znajdowała się również m.in. kopalnia torfu zamknięta w latach 20. XX wieku. Przed melioracją przeprowadzoną w latach 60. XX wieku okolice dodatkowo urozmaicały liczne mokradła i bagna, jednakże po przeprowadzeniu prac melioracyjnych krajobraz ten zanikł. Obecnie we wsi znajduje się leśniczówka, studnie wodociągowe i stacja pomp. Przez wieś przepływa rzeka Jodłówka, prawy dopływ Odry, której źródło znajduje się w pobliskich lasach.
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jodłowice, po jej zniesieniu w gromadzie Brzeg Dolny.
Demografia
[edytuj | edytuj kod]W roku 1933 wieś liczyła 363 mieszkańców, a w 1939 – 351. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 169 mieszkańców[2].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:
- kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, wzmiankowano już w roku 1499. W roku 1783 otrzymał on swój obecny, barokowy, charakter, przebudowany na początku XX w. Kościół jest jednonawowy, murowany i tynkowany. Nawa przekryta trójspadowym dachem. Prezbiterium jest węższe od nawy, podobnie jak ona przekryte trójspadowym dachem. Przylega do niego półkolista absyda. Kwadratowa wieża posiada cebulasty hełm z prześwitem. Hełm jest zwieńczony kulą z krzyżem[5].
Lasy wokół wsi
[edytuj | edytuj kod]Na skraju lasu za wsią znajduje się obelisk upamiętniający ofiary I wojny światowej, w której zginęło wielu żołnierzy pochodzących z tej oraz okolicznych wsi. Obok pomnika umiejscowiono katolicki cmentarz w połowie niemiecki, w połowie polski. Na północ od wsi znajduje się rezerwat jodłowy "Jodłowice" z olbrzymim głazem narzutowym i krzyżem pokutnym – Kamieniem-Chłopem w pobliżu. Głaz narzutowy znajduje się na skraju rezerwatu ścisłego Jodłowice. Jego niemiecka nazwa – Roemerstein – pochodzi od nazwiska profesora Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1855–1891 Katedrę Geologii i Mineralogii na Uniwersytecie Wrocławskim piastował Carl Ferdinand Roemer (1818-1891), geolog i paleontolog, twórca i pierwszy dyrektor otwartego w 1868 r. uniwersyteckiego muzeum mineralogiczno-geologicznego o nazwie: Muzeum Mineralogiczne Królewskiego Uniwersytetu Wrocławskiego (Das Mineralogische Museum der Königlichen Universität Breslau). Profesor Roemer dokładnie opisał geologię pobliskich lasów.
Las w otoczeniu wsi Tannwald nazwany został Lasem Królewskim ze względu na dużą różnorodność fauny i flory. Według anegdoty w pobliskich lasach w czasie II wojny światowej na polowania przyjeżdżał sam wódz III Rzeszy, czego dowodem ma być kamień, na którym ponoć ów zbrodniarz odpoczywał (obecnie ten kamień jest pomnikiem cierpienia ludzkiego i wyzysku więźniów przez hitlerowców w podobozach Dyhernfurth I i II obozu pracy Gross-Rosen i znajduje się przed głównym budynkiem zakładów chemicznych PCC Rokita w Brzegu Dolnym). Dodatkowo okoliczne lasy skrywają ruiny nieistniejących dwóch wsi Vogtswalde – Wojcieszów oraz Hauffen.
Znane osobistości
[edytuj | edytuj kod]Karol Józef Fiebig – burmistrz Kątów Wrocławskich w latach 1816–1861. Urodził się 6 kwietnia 1789 w Tannwaldzie. W młodym wieku (mając 27 lat), 12 maja 1816 został powołany na stanowisko burmistrza Kątów Wrocławskich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47076
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 409 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 193. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Andrzej Manasterski: Historia kościoła w Jodłowicach. [dostęp 2011-05-17].