Jodłowice – Wikipedia, wolna encyklopedia

Jodłowice
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wołowski

Gmina

Brzeg Dolny

Wysokość

115–125 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

169[2]

Strefa numeracyjna

71

Kod pocztowy

56-120[3]

Tablice rejestracyjne

DWL

SIMC

0873047

Położenie na mapie gminy Brzeg Dolny
Mapa konturowa gminy Brzeg Dolny, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Jodłowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Jodłowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Jodłowice”
Położenie na mapie powiatu wołowskiego
Mapa konturowa powiatu wołowskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jodłowice”
Ziemia51°16′56″N 16°47′37″E/51,282222 16,793611[1]
Strona internetowa
Krzyż pokutny, datowany na XIV-XVI wiek, Jodłowice

Jodłowice, dawna nazwa niemiecka Tannwaldwieś widlicowa w Polsce w województwie dolnośląskim, w powiecie wołowskim, w gminie Brzeg Dolny.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Położona w dolinie potoku Jodłowa Woda, na skraju Wysoczyzny Rościsławickiej, w odległości 5 km od Brzegu Dolnego w kierunku wschodnim i 30 km od Wrocławia w kierunku północno-zachodnim. Otoczona lasami, w których swój bieg zaczyna potok Jodłówka.

Historia i czasy obecne

[edytuj | edytuj kod]

Najstarsza wzmianka w dokumentach pochodzi z 1313 r., kiedy Otto von Tannynwald sprzedał Wencelowi de Preczov z Wrocławia młyn wraz ze stawem rybnym. Kolejne zapiski pochodzą z lat 1666-1667, kiedy wieś funkcjonowała pod nazwą Tannewald. Odtąd aż do 1810 r. należała do cystersów z Lubiąża. W okresie przedwojennym wieś bogata, o czym świadczy murowany kościół w stylu barokowym. We wsi znajdowała się również m.in. kopalnia torfu zamknięta w latach 20. XX wieku. Przed melioracją przeprowadzoną w latach 60. XX wieku okolice dodatkowo urozmaicały liczne mokradła i bagna, jednakże po przeprowadzeniu prac melioracyjnych krajobraz ten zanikł. Obecnie we wsi znajduje się leśniczówka, studnie wodociągowe i stacja pomp. Przez wieś przepływa rzeka Jodłówka, prawy dopływ Odry, której źródło znajduje się w pobliskich lasach.

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Jodłowice, po jej zniesieniu w gromadzie Brzeg Dolny.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

W roku 1933 wieś liczyła 363 mieszkańców, a w 1939 – 351. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 169 mieszkańców[2].

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[4]:

  • kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, wzmiankowano już w roku 1499. W roku 1783 otrzymał on swój obecny, barokowy, charakter, przebudowany na początku XX w. Kościół jest jednonawowy, murowany i tynkowany. Nawa przekryta trójspadowym dachem. Prezbiterium jest węższe od nawy, podobnie jak ona przekryte trójspadowym dachem. Przylega do niego półkolista absyda. Kwadratowa wieża posiada cebulasty hełm z prześwitem. Hełm jest zwieńczony kulą z krzyżem[5].

Lasy wokół wsi

[edytuj | edytuj kod]

Na skraju lasu za wsią znajduje się obelisk upamiętniający ofiary I wojny światowej, w której zginęło wielu żołnierzy pochodzących z tej oraz okolicznych wsi. Obok pomnika umiejscowiono katolicki cmentarz w połowie niemiecki, w połowie polski. Na północ od wsi znajduje się rezerwat jodłowy "Jodłowice" z olbrzymim głazem narzutowym i krzyżem pokutnym – Kamieniem-Chłopem w pobliżu. Głaz narzutowy znajduje się na skraju rezerwatu ścisłego Jodłowice. Jego niemiecka nazwa – Roemerstein – pochodzi od nazwiska profesora Uniwersytetu Wrocławskiego. W latach 1855–1891 Katedrę Geologii i Mineralogii na Uniwersytecie Wrocławskim piastował Carl Ferdinand Roemer (1818-1891), geolog i paleontolog, twórca i pierwszy dyrektor otwartego w 1868 r. uniwersyteckiego muzeum mineralogiczno-geologicznego o nazwie: Muzeum Mineralogiczne Królewskiego Uniwersytetu Wrocławskiego (Das Mineralogische Museum der Königlichen Universität Breslau). Profesor Roemer dokładnie opisał geologię pobliskich lasów.

Las w otoczeniu wsi Tannwald nazwany został Lasem Królewskim ze względu na dużą różnorodność fauny i flory. Według anegdoty w pobliskich lasach w czasie II wojny światowej na polowania przyjeżdżał sam wódz III Rzeszy, czego dowodem ma być kamień, na którym ponoć ów zbrodniarz odpoczywał (obecnie ten kamień jest pomnikiem cierpienia ludzkiego i wyzysku więźniów przez hitlerowców w podobozach Dyhernfurth I i II obozu pracy Gross-Rosen i znajduje się przed głównym budynkiem zakładów chemicznych PCC Rokita w Brzegu Dolnym). Dodatkowo okoliczne lasy skrywają ruiny nieistniejących dwóch wsi Vogtswalde – Wojcieszów oraz Hauffen.

Znane osobistości

[edytuj | edytuj kod]

Karol Józef Fiebig – burmistrz Kątów Wrocławskich w latach 18161861. Urodził się 6 kwietnia 1789 w Tannwaldzie. W młodym wieku (mając 27 lat), 12 maja 1816 został powołany na stanowisko burmistrza Kątów Wrocławskich.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 47076
  2. a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 409 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 193. [dostęp 2012-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  5. Andrzej Manasterski: Historia kościoła w Jodłowicach. [dostęp 2011-05-17].