Johann Tetzel – Wikipedia, wolna encyklopedia

Johann Tetzel
Inkwizytor heretyckiej przewrotności
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 1465
Pirna

Data i miejsce śmierci

11 sierpnia 1519
Lipsk

Miejsce pochówku

Kościół św. Pawła w Lipsku

Inkwizytor Polski
Okres sprawowania

1509–1519

Komisarz generalny do spraw odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim
Okres sprawowania

1517–1519

Wyznanie

Rzymskokatolickie

Inkardynacja

Zakon Kaznodziejski (O.P.)

Śluby zakonne

1489

Johann (lub Johannes) Tetzel OP (ur. 1465 w Pirnie, zm. 11 sierpnia 1519 w Lipsku) – niemiecki duchowny katolicki, dominikanin, przeor klasztoru w Głogowie, inkwizytor Polski. Znany głównie ze sprzedaży odpustów, który to proceder stał się jedną z istotnych przyczyn reformacji[1][2]. Kojarzony z dwuwierszem Gdy tylko złoto w misce zadzwoni, do nieba jakaś duszyczka pogoni (niem. Sobald der Gülden im Becken klingt im huy die Seel im Himmel springt)[potrzebny przypis].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Tetzel urodził się w saksońskim mieście Pirna w 1465 roku, jako syn lipskiego złotnika, Hansa Tetzla. Pilnie studiował w Pirnie teologię i filozofię. W 1489 wstąpił do zakonu dominikanów. Odnosił pewne sukcesy jako kaznodzieja. W 1502 wyznaczony przez papieża do propagowania odpustu jubileuszowego, którego udzielał odtąd przez całe swoje życie. W 1509 został ustanowiony inkwizytorem na obszarze polskiej prowincji dominikańskiej, natomiast w 1517 został wyniesiony przez papieża Leona X do godności komisarza ds. odpustów w Świętym Cesarstwie Rzymskim.

W swojej działalności handlowej Tetzel posunął się do sporządzenia listy opłat za odpuszczenie różnych rodzajów grzechów[potrzebny przypis]. Według Lutra twierdził, że jego odpusty mogą chronić dusze, które znieważyły Marię Pannę, oraz sprzedawał odpusty za zmarłych, a także za grzechy jeszcze nie popełnione. W 1517 próbował dokonać zbiórki pieniędzy na trwającą w Rzymie budowę bazyliki św. Piotra, co stanowiło inspirację dla Marcina Lutra przy pracy nad 95 tezami, w części poświęconej tetzlowej akcji.

W 1517 zdobył tytuł licencjata Świętej Teologii na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą, a następnie doktora Świętej Teologii (1518), za obronę w dwóch mowach doktryny o odpustach przeciwko nauce Lutra. Oskarżenie, iż sprzedaje pełne odpuszczenie grzechów jeszcze nie popełnionych wywołało ogromny skandal. Marcin Luter uznał jego działalność za złą i niedopuszczalną oraz rozpoczął publicznie wypowiadać się przeciwko niemu.


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Monica Marie Eden, German at the University of Minnesota: A Case Study for Articulation and Accountability in a Proficiency-based System, University of Minnesota, 1998, s. 28 [dostęp 2021-04-28], Cytat: Tetzel was a German monk ( 1465-1519 ) infamous for the sale of indulgences , a practice which helped spark Martin Luther's Reformation (ang.).
  2. Hans Joachim Hillerbrand, The Oxford Encyclopedia of the Reformation, Oxford University Press, 1996, s. 149, ISBN 978-0-19-506493-3 [dostęp 2021-04-28], Cytat: German preacher of indulgences who was important in the indulgences controversy with Martin Luther (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]