Judea Pearl – Wikipedia, wolna encyklopedia

Judea Pearl

Judea Pearl (2013)
Data i miejsce urodzenia	4 września 1936 Tel Awiw, Brytyjski Mandat Palestyny
Zawód, zajęcie	Informatyk, filozof, statystyk i fizyk
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Technion, New Jersey Institute of Technology, Uniwersytet Rutgersa, New York University Tandon School of Engineering
Uczelnia	Uniwersytet Kalifornijski w Los Angeles
Wydział	Cognitive Systems Laboratory
Stanowisko	kierownik
Pracodawca	Radio Corporation of America
Odznaczenia
Nagroda Turinga
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Judea Pearl (ur. 4 września 1936 w Tel Awiwie) – izraelsko-amerykański informatyk i filozof z polskimi korzeniami, znany dzięki wiodącej roli między innymi w naukowej formalizacji wnioskowania przyczynowego, rozwojowi probabilistycznego rozumienia sztucznej inteligencji, i opracowaniu sieci bayesowskich.

Jest laureatem Nagrody Turinga z 2011 r. za „fundamentalny wkład w dziedzinę sztucznej inteligencji przez opracowanie formalnego rachunku wnioskowania probabilistycznego i przyczynowego”^[1].

Jego syn, Daniel Pearl, był dziennikarzem The Wall Street Journal, który został uprowadzony i zabity w 2002 r. w Pakistanie przez bojowników powiązanych z Al-Ka’idą^[2].

Judea urodził się w ówczesnym Tel Awiwie w Brytyjskim Mandacie Palestyny w 1936 w rodzinie żydowskich imigrantów z Polski^[3]; jednym z jego przodków był Menachem Mendel Morgenstern. Po służbie w Siłach Obronnych Izraela i okresie życia w kibucu, odbył studia na Technionie uzyskując w 1960 licencjat z elektrotechniki, gdzie poznał także swoją przyszłą żonę Ruth. Emigrował następnie do USA, gdzie w 1961 zdobył tytuł magistra elektrotechniki na New Jersey Institute of Technology (wtedy Newark College of Engineering), magistra fizyki Uniwersytetu Rutgersa, i doktora elektrotechniki NYU Tandon (wtedy Polytechnic Institute of Brooklyn) dzięki dysertacji Vortex Theory of Superconductive Memories^[1].

Rozpoczął karierę w laboratoriach RCA, gdzie zajmował się materiałami nadprzewodzącymi; ponieważ dziedzina ta została – jak to określił w wywiadzie – „wymieciona” przez rozpowszechnienie się technologii półprzewodników^[4], podjął następnie pracę w 1970 na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Jego wczesna praca akademicka poświęcona była probabilistycznej sztucznej inteligencji. Był jednym z redaktorów-założycieli Journal of Causal Inference. Początkowo zasiadał w kadrze Wydziału Elektrotechniki, szybko przeniósł się jednak do nowo powstałego Wydziału Informatyki^[1].

W 1976 otrzymał pełną profesurę. W 1978 założył Cognitive Systems Laboratory. Zajmował się wówczas głównie algorytmami heurystycznymi i kombinatorycznymi, i prowadził kursy teorii prawdopodobieństwa i teorii decyzji. Pracuje na UCLA do dziś, gdzie pozostał profesorem informatyki i statystyki, oraz dyrektorem Cognitive Systems Laboratory^[1].

Ma z żoną Ruth trójkę dzieci. Ich syn, Daniel Pearl, został jako reporter The Wall Street Journal zabity w 2002 r. w Pakistanie; rodzice założyli na jego cześć NGO Daniel Pearl Foundation, której misją jest promocja międzykulturowego porozumienia poprzez współpracę dziennikarską i kulturalną. Judea wystąpił w filmie dokumentalnym z 2015 r. na temat rodzinnych tragedii^[5], opublikował także w 2009 esej opisujący jego krytyczną wobec paradoksów polityki „Wojny z terroryzmem” perspektywę w The Wall Street Journal^[6]. Miał powiedzieć w rozmowie: „Nienawiść zabiła mojego syna. Dlatego jestem zdeterminowany zwalczać nienawiśc^[7].” Pearl określa się jako ateista, który czuje się jednak przywiązany do żydowskich modlitw, tradycji i etyki^[8].

Judea Pearl był jednym z pionierów sieci bayesowskich, i pomysłodawcą wielu sposobów matematycznej formalizacji i modelowania przyczynowości. Jego obszary zainteresowania obejmują filozofię nauki, reprezentacje wiedzy i logiki nieklasyczne^[1].

• Heuristics, Addison-Wesley, 1984
• Probabilistic Reasoning in Intelligent Systems, Morgan-Kaufmann, 1988
• Causality: Models, Reasoning, and Inference, Cambridge University Press, 2000
• I Am Jewish: Personal Reflections Inspired by the Last Words of Daniel Pearl, Jewish Lights, 2004.
• Causal Inference in Statistics: A Primer, Wiley, 2016. ISBN 978-1119186847 (z Madelyn Glymour i Nicholasem Jewellem)
• The Book of Why: The New Science of Cause and Effect, Basic Books, 2018. ISBN 978-0-465-09760-9 (z Dana Mackenziem)

• 2015–Tytuł Fellow, Association for Computing Machinery (ACM)
• 2014–Wybrany do National Academy of Sciences
• 2011–Nagroda Turinga
• 2011–IEEE Intelligent Systems’ AI’s Hall of Fame

• 1990–Tytuł Fellow, American Association for Artificial Intelligence (AAAI)
• 1988–Tytuł Fellow, Institute of Electrical and Electronic Engineers (IEEE)
• 1975–NATO Senior Fellowship in Science
• 1965–RCA Laboratories Achievement Award