Kalafior – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kalafior
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	kapusta
Gatunek	kapusta warzywna
Odmiana	kalafior
	Nazwa systematyczna
	Brassica oleracea var. botrytis L.; Sp. pl. 2:667. 1753
Synonimy
	Brassica cretica subsp. botrytis (L.) O. Schwartz;
	Brassica cretica subsp. botrytis (L.) O. Schwartz;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kalafior (Brassica oleracea var. botrytis L.)^[4] – odmiana kapusty warzywnej. Jest to roślina jednoroczna należąca do rodziny kapustowatych.

Morfologia

Łodyga: Pęd główny jest silnie skrócony i walcowaty. Podczas wzrostu wytwarza tzw. różę – zwarte skupienie skróconych, mięsistych pędów kwiatowych. Róże mogą być białe, kremowe, zielone. Z wiekiem róża się rozluźnia, a na jej obwodzie wyrastają pędy wykształcające płodne kwiaty.
Liście: Wyrastają z dolnej części łodygi i częściowo okrywają olbrzymi kwiatostan (różę). Czasem przerastają ją (tj. wyrastają między pędami skróconymi).
Kwiaty: Wykształcają się na pędach bocznych wyrastających na obwodzie mięsistej róży, podobne jak u innych kapustnych, jasnożółte, drobne.
Owoce: Łuszczyna.

Zastosowanie

Warzywo: Częścią jadalną są mięsiste pędy skrócone (tzw. róża). Ich masa waha się w granicach od 25 dag do 2 kg. Roślina znana była już w starożytnym Rzymie i Grecji, skąd rozprzestrzeniła się do innych krajów. W Polsce zaczęto uprawiać to warzywo na przełomie XVI i XVII wieku. Prawdopodobnie sprowadziła go do Polski Bona Sforza.
Wartości odżywcze: Kalafior zaliczany jest do cenniejszych warzyw z uwagi na swój skład chemiczny, a także walory smakowe i dietetyczne. Zawiera m.in.: sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, cynk, fosfor, fluor, chlor, jod, karoteny, witaminy: K, B₁, B₂, B₆, C; kwasy: nikotynowy i pantotenowy. Poza tym w skład kalafiora wchodzą olejki eteryczne, nadające mu przykry zapach podczas gotowania, w trakcie którego wydziela się siarka.

Uprawa

Najlepszym stanowiskiem pod uprawę kalafiora są miejsca nasłonecznione. Roślina wymaga gleb bogatych w próchnicę i związki mineralne (zwłaszcza wapń). Należy unikać gleb piaszczystych – ze względu na płytki system korzeniowy należy uprawiać go w ziemi dobrze zatrzymującej wilgoć. Ze względu na duże wymagania pokarmowe, wskazane jest zasilenie gleby w roku poprzedzającym uprawę obornikiem lub kompostem. W zależności od odmiany kalafiora wysadza się go do skrzynek w lutym, marcu bądź nawet w czerwcu. Sadzonki należy sadzić w rozstawie co około 40 cm^[5].

Niektóre kultywary

Idol
Pionier
Zelandia
Master
Stella Nowa
Erfurcki 150
Ekspres
Inspektowy z Mor

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].
↑ Magdalena Michalak: Kalafior. Murator S.A., 2013. [dostęp 2013-04-24]. (pol.).

Bibliografia

H. Czarnocka: Warzywa kapustne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1976.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).

[checklist-3] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].

[5] Magdalena Michalak: Kalafior. Murator S.A., 2013. [dostęp 2013-04-24]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]