Kapitałka – Wikipedia, wolna encyklopedia
Kapitałka – rodzaj tkaniny introligatorskiej w postaci tasiemki szerokości 13–15 mm z wyraźnie pogrubionym jednym z brzegów, zwanym lamówką, o grubości około 2 mm, chroni krawędź bloku książki[1].
Kapitałka jest naklejana na oba końce grzbietu wkładu (w główce i nóżkach) w oprawach złożonych składających się z większej liczby składek (zwykle powyżej 10 arkuszy). Służy do mechanicznego wzmocnienia oprawy, stanowiąc jednocześnie element ozdobny, zakrywający widok na krawędź grzbietu wkładu z widocznym jego klejeniem i szyciem. Elementem zakrywającym jest właśnie lamówka.
Kapitałka jest wyrabiana z jedwabiu (naturalnego lub sztucznego), półjedwabiu (mieszanka z bawełną), bawełny, barwy najczęściej białej lub lekko kremowej, z charakterystycznym jedwabistym połyskiem lamówki bądź skóry[2]. Jest tkaniną z zasady nieapreturowaną (jedynie w nakładach maszynowych jest delikatnie apreturowana). W przypadku kapitałek w innych kolorach zabarwienie pochodzi od koloru nici, z których jest tkana kapitałka[3].
Kapitałka bywa również pleciona lub szyta bezpośrednio na wkładzie, jej kolor powinien odpowiadać barwie oprawy[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ P.J.M. Marks , The British Library Guide to Bookbinding: History and Techniques, University of Toronto Press, 1998, s. 40, ISBN 978-0-8020-8176-6 [dostęp 2023-10-12] (ang.).
- ↑ Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, 1999, s. 73, ISBN 978-83-904036-3-2 (pol.).
- ↑ Aleksander Birkenmajer: Encyklopedia wiedzy o książce. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971, s. 1106. (pol.).
- ↑ Jan Kuglin , Poligrafia książki, Ossolineum, 1968, s. 350 [dostęp 2023-10-12] (pol.).