Karabin Lee-Metford – Wikipedia, wolna encyklopedia

Lee-Metford

Państwo	Wielka Brytania
Rodzaj	karabin powtarzalny
Historia
Produkcja	1888-1895
Dane techniczne
Kaliber	7,7 mm
Nabój	.303 British
Magazynek	wymienny, pudełkowy,
Wymiary
Długość	1257 mm (karabin Mk II) 1016 mm (karabinek)
Długość lufy	767 mm 527 mm (karabinek)
Masa
broni	4,3 kg (karabin Mk II) 3,36 kg (karabinek)
Inne
Prędkość pocz. pocisku	607 m/s (karabin Mk II)

Lee-Metford – karabin skonstruowany przez Jamesa Parrisa Lee. Pierwszy karabin powtarzalny przyjęty do uzbrojenia armii brytyjskiej.

W 1879 roku James Parris Lee opatentował swój pierwszy karabin powtarzalny z czterotaktowym zamkiem ślizgowo obrotowym. Pomimo że później zaprojektował szereg innych karabinów (np. Lee M1895), to właśnie ten pierwszy karabin jest jego najsławniejszą konstrukcją.

Pierwszym producentem karabinu Lee był Remington. W zakładach tych wyprodukowano serię karabinów kalibru 11,43 mm oznaczonych jako Lee M1885 (Remington-Lee) które znalazły się na uzbrojeniu US Navy. US Army nie wyraziła zainteresowania nowym karabinem uznając za wystarczające dotychczas używane karabiny jednostrzałowe Springfield.

Niezrażony niepowodzeniem w USA konstruktor próbował zainteresować swoim karabinem armie europejskie. Kiedy w 1884 roku powołano w Wielkiej Brytanii komisję mającą wyłonić następcę karabinu Martini-Henry wśród kandydatów znalazł się karabin Lee. Pierwszy testowany egzemplarz miał kaliber 10,21 mm i lufę zaprojektowaną przez Williama Ellisa Metforda. Karabin zasilany był z pięcionabojowego wymiennego magazynka.

W wyniku prób do dalszych testów wybrano karabin Lee, ale komisja zaleciła zmniejszenie kalibru broni. W 1888 roku odbyły się próby ostatecznej wersji zasilanej nabojem kalibru 7,7 × 56 mm R (.303 British) elaborowanym prochem czarnym. W tym samym roku rozpoczęto produkcję nowego karabinu który otrzymał oznaczenie Magazine Rifle Mark I.

W 1891 roku nazwę karabinu zmieniono na Lee-Metford Magazine Rifle Mark I. W tym samym roku powstałą nowa wersja naboju .303 British elaborowana kordytem. Wprowadzenie nowej amunicji spowodowało, że gwałtownie spadła trwałość luf. Badania wykazały, że winę ponosi zastosowany przez Metforda kształt gwintu. W 1895 roku wprowadzono do uzbrojenia nowy karabin Lee-Enfield różniący się od Lee-Metforda zastosowaniem nowej lufy opracowanej w Royal Small Arms Factory.

Pomimo wprowadzenia karabinu Lee-Enfield karabiny Lee-Metford były używane jeszcze na początku XX wieku. Karabiny Lee-Metford były używane bojowo przez armię brytyjską podczas wojen burskich.

• karabiny
  • Mark I – pierwsza wersja z magazynkiem o pojemności 8 naboi.
  • Mark I* – wersja Mark I z celownikiem zmodernizowanym w związku z wprowadzeniem nabojów elaborowanych kordytem.
  • Mark II – wersja z nowym dwurzędowym magazynkiem o pojemności 10 naboi, pozbawiona bezpiecznika nastawnego (uznano go za zbędny)
  • Mark II* – wersja Mark II z przywróconym bezpiecznikiem.
• karabinek – skrócona, kawaleryjska wersja karabinu Mark II, z sześcionabojowym magazynkiem. Rączkę zamkową załamano w dół, a jej gałkę spłaszczono. Modyfikacje umożliwiły przewożenie karabinka w olstrze przy siodle

Karabin Lee-Metford Mk II* był indywidualną bronią powtarzalną. Zamek czterotaktowy, ślizgowo-obrotowy. Ryglowanie za pomocą dwóch rygli umieszczonych w tylnej części trzonu. Zasilanie ze wymiennego magazynka pudełkowego o pojemności dziesięciu naboi. Przyrządy celownicze składały się z muszki i celownika ramkowego o nastawach do 1829 m. Broń była wyposażona w bagnet.

• Ilustrowana Encyklopedia, Broń strzelecka XIX wieku, ESPADON 1995, ISBN 83-85489-14-2