Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem – Wikipedia, wolna encyklopedia

Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem

Miejsce katastrofy
Państwo	Polska
Miejsce	Goleniów
Data	28 lutego 1973
Godzina	22:52 czasu lokalnego 22:52 czasu polskiego
Rodzaj	Zderzenie samolotu z ziemią
Przyczyna	gwałtowna turbulencja połączona z oblodzeniem skrzydeł
Ofiary śmiertelne	18 osób
Statek powietrzny
Typ	Antonow An-24W
Użytkownik	Specjalny Pułk Lotniczy
Numer	012
Start	Warszawa
Cel lotu	Szczecin
Liczba pasażerów	13 osób
Liczba załogi	5 osób
Położenie na mapie Polski miejsce zdarzenia
53°33′50,6″N 14°56′36,8″E/53,564056 14,943556
Multimedia w Wikimedia Commons

Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem – katastrofa lotnicza, która miała miejsce 28 lutego 1973 roku w pobliżu portu lotniczego Szczecin-Goleniów. W wypadku zginęła pięcioosobowa załoga i wszyscy pasażerowie, łącznie osiemnaście osób. O katastrofie cenzura PRL zakazała informacji w mediach^[1].

Katastrofie uległ Antonow An-24W o numerze seryjnym 97305702, który został wyprodukowany w 1969 roku. Samolot rozpoczął służbę w lotnictwie polskim 24 grudnia 1969 roku. Należał do Specjalnego Pułku Lotniczego i nosił numer boczny 012.

28 lutego 1973 roku samolot wykonywał rejs na trasie Warszawa – Szczecin. Pasażerami samolotu byli przedstawiciele delegacji polsko-czechosłowackiej, która miała zamiar następnego dnia odwiedzić port morski w Szczecinie oraz kilkuosobowa ochrona złożona z pracowników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Delegacja miała dotrzeć do Szczecina pociągiem, jednak w ostatniej chwili zmieniono plany^[2]. Wśród członków delegacji byli: minister spraw wewnętrznych Polski Wiesław Ociepka, minister spraw wewnętrznych Czechosłowacji Radko Kaska oraz kierownik wydziału administracji państwowej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji Michal Kudzej^[3].

Samolot An-24W prowadzony przez polskich pilotów wojskowych rozbił się o godzinie 22:52 UTC+1 podczas podchodzenia do lądowania przed pasem startowym lotniska Szczecin-Goleniów. Katastrofy nikt nie przeżył. Zginęli w niej m.in. funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu: mjr Szumowski, kpt. Wulkiewicz, plut. Tomala.

Komisja badająca wypadek za jego przyczynę uznała gwałtowną turbulencję połączoną z oblodzeniem skrzydeł^[4].

Do turbulencji miało dojść na skutek starcia się frontów zimnego i ciepłego na małej wysokości. W wyniku tego zjawiska doszło do nagłej utraty wysokości lotu samolotu (głębokie przeciągnięcie), której pilotowi nie udało się opanować^[3]. Samolot uderzył w ziemię w zalesionym terenie, czego skutkiem był pożar maszyny^[5].

Delegacja czechosłowacka

• Radko Kaska – Minister Spraw Wewnętrznych Czechosłowacji
• Michal Kudzej – Kierownik Wydziału Administracji państwowej Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Czechosłowacji
• płk Jaroslav Klíma, MSW Czechosłowacji
• ppłk Ladislav Hužvík, MSW Czechosłowacji
• mjr dr Olga Merunová, MSW Czechosłowacji
• Antonín Dufek, MSW Czechosłowacji

Delegacja polska

• Wiesław Ociepka – Minister Spraw Wewnętrznych
• płk Czesław Karski, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
• płk Wiesław Zajda, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
• mjr Włodzimierz Strzelecki, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
• mjr Mieczysław Szumowski, Biuro Ochrony Rządu
• ppor. Włodzimierz Andrzej Wulkiewicz, Biuro Ochrony Rządu
• plut. Mikołaj Stefan Tomala, Biuro Ochrony Rządu

Załoga samolotu

• mjr pil. Edward Jedynak, lat 43,
• kpt. pil. Kazimierz Marczak, lat 34,
• kpt. nawig. Daniel Sterna, lat 39,
• kpt. Janusz Główka, lat 48,
• sierż. sztab. Tadeusz Błażejczyk, lat 44.

Wszyscy członkowie załogi oraz delegacji polskiej (z wyjątkiem Wiesława Ociepki), spoczywają na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kw.33 A, rząd 6, miejsca 1-11^[6]).

• Bartłomiej Kozłowski: Katastrofa samolotu rządowego pod Szczecinem”, polska.pl, 2007.
• Adam Zadworny: „Katastrofa ubeków”, wyborcza.pl, 23.11.2012
• Jan Kalous: "Poslední cesta ministra Kasky," Ústav pro studium totalitarních režimů ČR, revue Paměť a dějimy 2013/1