Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
	kościół parafialny
	; Kościół św. Krzysztofa
Państwo	Polska
Miejscowość	Podkowa Leśna
Adres	ul. Jana Pawła II 7; 05-807 Podkowa Leśna
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	Parafia św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
Wezwanie	św. Krzysztof
Wspomnienie liturgiczne	25 lipca
Historia
Data zakończenia budowy	1933
Data poświęcenia	5 listopada 1933
Aktualne przeznaczenie	Dekanat brwinowski, Archidiecezja warszawska
Dane świątyni
Architekt	Bruno Zborowski
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
	Położenie na mapie powiatu grodziskiego Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
	Położenie na mapie Podkowy Leśnej Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej
	52°07′16″N 20°43′37″E/52,121111 20,726944
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej – kościół rzymskokatolicki w Podkowie Leśnej przy ul. Jana Pawła II 7. Kościół parafialny w parafii pod tym samym wezwaniem.

14 stycznia 1968 roku w kościele po raz pierwszy w historii polskiego rocka została zaprezentowana msza beatowa, „Pan przyjacielem moim”.

Historia

Okres przedwojenny

Miasto-Ogród Podkowa Leśna zostało założone w 1925 roku. W 1930 roku rozpoczęto zbieranie ofiar na budowę kościoła. Komitet Budowy Kościoła został zarejestrowany 28 stycznia 1932 roku, a jego pierwszym przewodniczącym został profesor i dyplomata Karol Bertoni^[1], członek Towarzystwa Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna, mieszkający tam przez wiele lat^[2]. W listopadzie tego samego roku Zarząd Dóbr Podkowy Leśnej przekazał działkę pod budowę kościoła, a 11 listopada wmurowano kamień węgielny^[1]. W trakcie uroczystości poświęcenia i wmurowania kamienia węgielnego Karol Bertoni odczytał akt erekcyjny, przygotowany przez Jarosława Iwaszkiewicza^[2]. Na patrona świątyni Komitet Budowy wybrał św. Krzysztofa, patrona podróżnych i kierowców. Budynek zaprojektował profesor Politechniki Warszawskiej, Bruno Zborowski, zainspirowany przypuszczalnie pawilonem polskim z Międzynarodowej Wystawy Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w Paryżu w 1925 roku^[1]. Materiał budowlany (marmur i granit z rozebranego soboru św. Aleksandra Newskiego) przekazał Prezydent Warszawy. Obraz w ołtarzu głównym, przedstawiający św. Krzysztofa, namalował Jan Henryk Rosen; on też zaprojektował cztery witraże^[2]. Budowa trwała od kwietnia do listopada 1933 roku. 5 listopada tego samego roku arcybiskup Antoni Szlagowski poświęcił nowy kościół. W roku 1934 projektant ogrodów, prof. Zygmunt Hellwig, przygotował projekt terenów zielonych wokół kościoła, zrealizowany później razem z Eweliną Krzyżewską, Władysławem Milewskim i Kujathem^[3].

Okres powojenny

W czasach powojennych władze komunistyczne długo odmawiały zgody na rozbudowę kościoła i urządzanie przykościelnego ogrodu. Dopiero w roku 1964 ks. Franciszek Barański otrzymał zatwierdzenie projektu i zezwolenie na rozbudowę istniejącej już wtedy tzw. „Kancelarii”, stojącej przy kościele^[3].

W czerwcu Kuria mianowała ks. Leona Kantorskiego na nowego proboszcza, który objął swój urząd 31 lipca 1964. 15 sierpnia tego samego roku rozpoczął on budowę plebanii i przystąpił do urządzania ogrodu przy kościele^[3].

14 stycznia 1968 roku w kościele po raz pierwszy w historii polskiego rocka została zaprezentowana msza beatowa, „Pan przyjacielem moim”, skomponowana przez Katarzynę Gärtner do tekstów Kazimierza Grześkowiaka. 8 utworów składających się na mszę, wykonał jeden z czołowych zespołów big beatowych, Czerwono-Czarni. Mszę zamówił u niej rok wcześniej ks. Leon Kantorski z inicjatywy zespołu Trapiści, którym już w 1965 roku zezwolił na przygrywanie podczas mszy^[4].

W maju 1980 w świątyni miała miejsce głodówka – protest solidarnościowy działaczy polskiej opozycji demokratycznej.

W latach 1985–1988 w związku z koniecznością zapewnienia odpowiednich warunków uczestnictwa w liturgii, kościół rozbudowano według projektu arch. Janusza Tofila i inż. Andrzeja Gierosa. Wyłoniona w zamkniętym konkursie koncepcja obejmowała powiększenie nawy głównej o 250 m², utrzymanie dotychczasowego stylu istniejącej świątyni, zachowanie przejazdu dla pojazdów biorących udział w autosacrum, otwarcie widoku na prezbiterium z nawy głównej oraz stworzenie przylegającej do niej przeszklonej przestrzeni dla matek z dziećmi^[3].

Wnętrze kościoła wypełniają dzieła Stanisława Słoniny oraz Kazimierza Gustawa Zemły^[3].

Posłuchajmy nagrania fragmentu – zakończenia Noworocznej Mszy Świętej w Kościele Św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej, w dniu 1 stycznia 2018 (nagr. ok. godz. 13.55) – „Gdzie Ksiądz Leon swych parafian pilnie wypatruje” – na patriotyczną, chwytającą za serce, góralską nutę: „O Janicku”^[5]

Na początku lat 80. XX wieku kościół był ośrodkiem sprzeciwu wobec totalitarnych praktyk ówczesnego reżimu komunistycznego, sprzeciwu, któremu patronował ówczesny ks. proboszcz Leon Kantorski. Wyrazem tego protestu była między innymi powszechnie znana podjęta w dniach 7–17 maja 1980 przez krajowe środowiska demokratyczne głodówka. Jak to określił Leszek Budrewicz: „Była to trzecia głodówka protestacyjna zorganizowana przez KSS KOR przy współudziale innych środowisk opozycji, w intencji uwolnienia więzionych działaczy opozycji oraz jako akt solidarności z głodującymi w więzieniu Mirosławem Chojeckim i Dariuszem Kobzdejem”^[6]^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Maria Konopka-Wichrowska, Bogdan Wróblewski (opr.): Inwentarz zbioru akt ks. Leona Kantorskiego do dziejów parafii i kościoła św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej 1930-2005. podkowalesna-tppl.pl. [dostęp 2022-10-19].
↑ ^a ^b ^c Krzysztof Smolana. Karol Bertoni (1876 – 1967) – zapomniany współtwórca polskiej służby zagranicznej. „Głos Prawa”. Nr 2 (6). 3, 2020. Kraków: Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów. ISSN 2657-800X. [dostęp 2022-10-19].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e O parafii. parafiapodkowa.pl. [dostęp 2022-10-19].
↑ Msza, która przyciągnęła nastolatków do kościoła. Polskie Radio. [dostęp 2022-10-19].
↑ Por.także hymn państwowy Republiki Słowackiej – „Nad Tatrou sa blýska”-https://web.archive.org/web/20041019082238if_/http://www.navyband.navy.mil/anthems/ANTHEMS/Slovack%20Republic.mp3.
↑ Zob.: Leszek Budrewicz: Głodówka w Podkowie Leśnej. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” nr 3 z marca 2010. s. 85–91. [dostęp 2013-09-01].
↑ Grzegorz Waligóra: Głodówka w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej – https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13429,Glodowka-w-kosciele-sw-Krzysztofa-w-Podkowie-Lesnej.html [dostęp 31 marca 2021].

[Inwentarz-1] Maria Konopka-Wichrowska, Bogdan Wróblewski (opr.): Inwentarz zbioru akt ks. Leona Kantorskiego do dziejów parafii i kościoła św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej 1930-2005. podkowalesna-tppl.pl. [dostęp 2022-10-19].

[Głos_Prawa-2] Krzysztof Smolana. Karol Bertoni (1876 – 1967) – zapomniany współtwórca polskiej służby zagranicznej. „Głos Prawa”. Nr 2 (6). 3, 2020. Kraków: Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów. ISSN 2657-800X. [dostęp 2022-10-19].

[Parafia-3] O parafii. parafiapodkowa.pl. [dostęp 2022-10-19].

[4] Msza, która przyciągnęła nastolatków do kościoła. Polskie Radio. [dostęp 2022-10-19].

[5] Por.także hymn państwowy Republiki Słowackiej – „Nad Tatrou sa blýska”-https://web.archive.org/web/20041019082238if_/http://www.navyband.navy.mil/anthems/ANTHEMS/Slovack%20Republic.mp3.

[6] Zob.: Leszek Budrewicz: Głodówka w Podkowie Leśnej. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” nr 3 z marca 2010. s. 85–91. [dostęp 2013-09-01].

[7] Grzegorz Waligóra: Głodówka w kościele św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej – https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13429,Glodowka-w-kosciele-sw-Krzysztofa-w-Podkowie-Lesnej.html [dostęp 31 marca 2021].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]