Kościół świętych Cyryka i Julity w Rzymie – Wikipedia, wolna encyklopedia
Kościół tytularny | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | Rzym |
Wyznanie | |
Kościół | |
Parafia | Santa Maria ai Monti |
Wezwanie | |
Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Włoch | |
Położenie na mapie Lacjum | |
Położenie na mapie Rzymu | |
41,89404°N 12,48757°E/41,894041 12,487567 | |
Strona internetowa |
Kościół świętych Cyryka i Julity w Rzymie (wł. Chiesa dei Santi Quirico e Giulitta) – rzymskokatolicki kościół tytularny w Rzymie.
Świątynia ta jest kościołem rektoralnym parafii Santa Maria ai Monti oraz kościołem tytularnym[2].
Lokalizacja
[edytuj | edytuj kod]Kościół znajduje się w I Rione Rzymu – Monti przy Via di Tor de’ Conti 31/A. Świątynia jest zlokalizowana za Forum Augusta.
Patroni
[edytuj | edytuj kod]Patronami świątyni są święci Julita i Cyryk – matka i bardzo młody syn, którzy ponieśli śmierć męczeńską za wiarę chrześcijańską w IV wieku w Tarsie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy kościół w tym miejscu został zbudowany w VI wieku za pontyfikatu papieża Wigiliusza, który (według starodawnego epigrafu) w świątyni tej poświęcił ołtarz dedykowany świętym diakonom Szczepanowi i Wawrzyńcowi.[1] Dedykacja kościoła świętym Cyrykowi i Julicie po raz pierwszy pojawiła się w Itinerarium z Einsiedeln z VIII wieku.[1]
Na początku XII wieku dobudowano dzwonnicę.[3] W 1475 roku dokonano renowacji kościoła pod kierunkiem Baccio Pontelli.[3] Z kolei w 1584 roku przeprowadzono zmianę orientacji kościoła – został obrócony o 180 stopni.[3] W 1608 roku na polecenie papież Pawła V nastąpiły kolejne zmiany: podniesiono poziom podłogi (w celu rozwiązania problemu wody wlewającej się do kościoła) oraz wybudowano nową fasadę.[1] Za pontyfikatu papieża Urbana VIII odrestaurowano wnętrze i wstawiono nowe ołtarze.[1]
W 1716 roku kościół został zniszczony przez pożar. Papież Innocenty XIII (dla którego wcześniej świątynia ta była kościołem tytularnym) zlecił odbudowę. Ruiny zostały przekazane pod opiekę dominikanom i w 1727 roku rozpoczęła się odbudowa według projektu Filippo Raguzziniego.[1] W 1734 roku odbyło się poświęcenie odbudowanego kościoła.[1] Dominikanie administrowali kościołem do 1921 roku, wówczas został przejęty przez księży diecezjalnych.[1] Parafię istniejącą przy kościele, jako zbyt małą, zlikwidowano w 1910 roku.[1] W 1930 roku pod świątynią prowadzono wykopaliska archeologiczne.[1]
Od 1951 r. kościołem opiekuje się Trzeci Zakon Regularny św. Franciszka.[1] Ostatnia renowacja została przeprowadzona w latach 1965–1970.[1]
Architektura i sztuka
[edytuj | edytuj kod]Wnętrze kościoła jest jednonawowe.[3]
Na sklepieniu centralny fresk z 1856 roku autorstwa Pietro Gagliardi przedstawia Apoteozę św. Cyryka i Julity.[3]
Ołtarz główny pochodzi z 1600 roku, został odrestaurowany w 1736 roku.[1] Cztery alabastrowe korynckie kolumny podtrzymują cztery słupki, wewnętrzna para jest lekko wysunięta do przodu i podtrzymuje segmentowy naczółek z zagłębioną częścią środkową.[1] Obraz ołtarzowy pochodzi z 1631 roku i przedstawia świętych patronów kościoła (jako autora dzieła sugerowano Mattia Preti).[1]
Muzeum
[edytuj | edytuj kod]W krypcie kościoła znajduje się Międzynarodowe Muzeum Szopek Angelo Stefanucciego założone w 1967 roku.[1] Jest to kolekcja wszystkiego, co ma związek z bożonarodzeniowymi szopkami.[1]
Kardynałowie prezbiterzy
[edytuj | edytuj kod]Kościół świętych Cyryka i Julity jest jednym z kościołów tytularnych nadawanych kardynałom-prezbiterom (Titulus Sanctorum Quirici et Iulittae)[4]. W 1477 do kościoła tego przeniesiony został stary tytuł kościoła S. Ciriaco alle Terme (Sancti Ciriaci in Thermis). Początkowo jednak zachowano starą denominację, lub stosowano nazwę łączoną S. Ciriaco e Ss. Quirico e Giulitta (Sancti Ciriaci & Sancti Quirici et Iulittae)[5][6]. 13 kwietnia 1587 ostatecznie przyjęto nazwę tytułu kardynalskiego jako Ss. Quirico e Giulitta[4]
Kardynałowie S. Ciriaco alle Terme
[edytuj | edytuj kod]- Konstanty (udokumentowany w 721)
- Prokop (udokumentowany w 743-745)
- Saxolus (udokumentowany w 761)
- Leon (udokumentowany w 853)
- Maio (udokumentowany w 861-869)
- Maryn (w 942)
- Jan (udokumentowany w 1069)
- Romanus (udokumentowany w 1099), w obediencji wibertyńskiej
- Rustico de Rustici (1129-1131)
- Niccolò (1143-1151)
- Lombardo da Piacenza (1171)
- Riccardo di Montecassino OSB (1255?-1259?)
- Étienne de Suisy (1305-1311)
- Guillaume Teste (1312-1326)
- Bernard d'Albi (1339-1349), in commendam (1349-1350)
- Niccolò Caracciolo Moschino OP (1378-1389), w obediencji rzymskiej
- Giovanni Piacentini (1388-1404), w obediencji awiniońskiej
- Cristoforo Maroni (1389-1404), w obediencji rzymskiej
- Johann von Bucka OPraem (1426-1430)
- Dénes Szécsi (1440-1465)
- Thomas Bourchier (1468-1477), od 1477 kardynał prezbiter S. Ciriaco e Ss. Quirico e Giulitta
Kardynałowie S. Ciriaco e Ss. Quirico e Giulitta
[edytuj | edytuj kod]- Thomas Bourchier (1477-1486)
- Bernardino Lunati (1493-1497)
- Pietro Isvalies (1500-1507), in commendam (1507-1511)
- Scaramuccia Trivulzio (1517-1527)
- Agostino Spinola (1527-1534)
- Francesco Cornaro (1534-1535)
- Giacomo Simoneta (1535-1537)
- Girolamo Aleandro (1538)
- Pietro Bembo OSHier (1539-1542)
- Pomponio Cecci (1542)
- Gregorio Cortese OSB (1542-1548)
- Bernardino Maffei (1549-1553)
- Giovanni Andrea Mercurio (1553-1560)
- Ludovico Simonetta (1561-1566)
- Giovanni Francesco Commendone (1566-1574)
- Pedro de Deza (1580-1584)
Kardynałowie Ss. Quirico e Giulitta
[edytuj | edytuj kod]- Alessandro Ottaviano de' Medici (1584-1591)
- Francesco Maria Bourbon del Monte (1591-1592)
- Lucio Sassi (1593-1604)
- Marcello Lante della Rovere (1606-1628)
- Gregorio Naro (1629-1634)
- vacat (1634-1643)
- Angelo Giori (1643-1662)
- Lorenzo Raggi (1664-1679)
- Galeazzo Marescotti (1681-1700)
- vacat (1700-1710)
- Fulvio Astalli (1710)
- Michelangelo Conti (1711-1721)
- Henri-Pons de Thiard de Bissy (1721-1730)
- Troiano Acquaviva d’Aragona (1732-1733)
- Domenico Riviera (1733-1741)
- vacat (1741-1755)
- Luca Melchiore Tempi (1755-1756)
- vacat (1756-1759)
- Giuseppe Alessandro Furietti (1759-176)
- vacat (1764-1817)
- Antonio Lante Montefeltro Della Rovere (1817)
- vacat (1817-1829)
- Giovanni Antonio Benvenuti (1829-1838)
- Gabriele Ferretti (1839-1853)
- vacat (1853-1857)
- Juraj Haulík Váralyai (1857-1869)
- vacat (1869-1877)
- Miguel Payá y Rico (1877-1891)
- Giuseppe Maria Graniello B (1893-1896)
- Salvador Casañas i Pagès (1896-1908)
- vacat (1908-1916)
- Tommaso Pio Boggiani OP (1916-1929)
- vacat (1929-1958)
- Paul Richaud (1958-1968)
- vacat (1968-2007)
- Seán Brady (2007-nadal)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Santi Quirico e Giulitta. Churches of Rome. [dostęp 2019-03-22]. (ang.).
- ↑ Chiesa rettoria santi Quirico e Giulitta. Diocesi di Roma. [dostęp 2019-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-07)]. (wł.).
- ↑ a b c d e Spacerkiem przez Monti Cz.1 Suburra/. Zagubieni w Rzymie. [dostęp 2019-03-22].
- ↑ a b Kościół świętych Cyryka i Julity w Rzymie [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2019-03-22] (ang.).
- ↑ Carol Richardson: Reclaiming Rome: Cardinals in the Fifteenth Century. Leiden - Boston: BRILL, 2009, s. 269-270. ISBN 978-90-04-17183-1.
- ↑ Onofrio Panvinio: De Episcopatibus, Titulis et Diaconiis Cardinalium Liber. [w:] Romani Pontifices et Cardinales S. R. E. ab eisdem a Leone IX. a d Paulum IV. per quingentos posteriores a Christi natali annos creati [on-line]. 1557. s. 55. [dostęp 2020-03-11].