Kolbuszowa Górna (gmina) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kolbuszowa Górna
	gmina wiejska
	1934–1942, 1944–1954
Państwo	Polska
Województwo	1934–39: lwowskie; 1945–54: rzeszowskie
Powiat	1934–39: kolbuszowski; 1945–54: kolbuszowski
Siedziba	Kolbuszowa Górna
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	11
brak współrzędnych

Kolbuszowa Górna – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1934–1942 i 1944–1954 w woj. lwowskim i rzeszowskim (dzisiejsze woj. podkarpackie). Siedzibą władz gminy była Kolbuszowa Górna.

Gmina zbiorowa Kolbuszowa Górna została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie kolbuszowskim w woj. lwowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Domatków, Kłapówka, Kolbuszowa Górna, Kupno, Poręby Kupieńskie, Przedbórz, Werynia i Widełka^[2].

Podczas II wojny światowej w Generalnym Gubernatorstwie (dystrykt krakowski), początkowo w Landkreis Reichshof, gdzie w 1940 roku liczyła 9903 mieszkańców^[3]. W 1942 roku zniesiona i podzielona między hitlerowskie twory, gdzie większość miejscowości wysiedlono^[4].:

SS-Gutsbezirk Truppenübungsplatz Heidelager w Landkreis Debica – części wsi Domatków, Kolbuszowa Górna i Przedbórz;
nowej gminy Kolbuszowa w Landkreis Reichshof – Kłapówka, Kupno, Poręby Kupieńskie, Werynia i Widełka oraz części wsi Domatków, Kolbuszowa Górna i Przedbórz.

Po wojnie reaktywowana w odtworzonym powiecie kolbuszowskim w nowo utworzonym rzeszowskim.

31 maja 1947 z częsci gromady Przedbórz w gminie Kolbuszowa Górna utworzono nową gromadę Huta Przedborska^[5].

1 stycznia 1949 z gminy Kolbuszowa Górna wyłączono gromadę Huta Przedborska, włączając ją do nowo utworzonej gminy Niwiska; natomiast z gminy Niwiska^[6] wyłączono gromady Kolbuszowa Dolna i Nowa Wieś, włączajac je do gminy Kolbuszowa Górna^[7].

Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 11 gromad: Bukowiec, Domatków, Kłapówka, Kolbuszowa Dolna, Kolbuszowa Górna, Kupno, Nowa Wieś, Poręby Kupieńskie, Przedbórz, Werynia i Widełka^[8].

Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[9]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin^[10].

Przypisy

↑ W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 647
↑ Miasta - ludność - Polska - 1939-1945 r. ; Generalne Gubernatorstwo (1939-1945) - podział administracyjny ; Spisy
↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG
↑ Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.4, nr 4 (31 maja 1947) = nr 12, „Biblioteka Jagiellońska, 9187 III czasop.”, 31 maja 1947 [dostęp 2025-01-03] .
↑ Gminę tę utworzono tego samego dnia z obszaru zniesionej gminy Kolbuszowa Dolna.
↑ Dz.U. z 1949 r. nr 28, poz. 208
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

Zobacz też

[1] W czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 647

[3] Miasta - ludność - Polska - 1939-1945 r. ; Generalne Gubernatorstwo (1939-1945) - podział administracyjny ; Spisy

[4] Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG

[5] Rzeszowski Dziennik Wojewódzki. R.4, nr 4 (31 maja 1947) = nr 12, „Biblioteka Jagiellońska, 9187 III czasop.”, 31 maja 1947 [dostęp 2025-01-03] .

[6] Gminę tę utworzono tego samego dnia z obszaru zniesionej gminy Kolbuszowa Dolna.

[7] Dz.U. z 1949 r. nr 28, poz. 208

[8] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[9] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[10] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[a-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e podczas okupacji 1939–45 większość gmin powiatu zniesiono kosztem utworzenia obszarów specjalnych; jedynie miasta Kolbuszowa i Sokołów oraz gminę Sokołów włączono do Landkreis Reichshof (dystrykt krakowski, GG)

[a-12] ursywą opisano jednostki utworzone przez władze hitlerowskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[A]

[A]

Przynależność wojewódzka	woj. lwowskie (1920–39) woj. rzeszowskie (1945–75)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Kolbuszowa (od 1934) Sokołów (od 1934)
Miasteczka (1920–34)	Kolbuszowa (→) Majdan Sokołów (→)
Gminy miejskie (1920–39^[A] i 1945–75)	Kolbuszowa^[A] Sokołów (Małopolski)^[A]
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39^[A], 1945–54 i 1973–75)	Cmolas (do 1939 i od 1944) (Stary) Dzikowiec (do 1939 i od 1944) Kolbuszowa (od 1973) Kolbuszowa Dolna (de facto do 1942, de jure do 1948) Kolbuszowa Górna (do 1942 i 1945–54) Majdan (Królewski) (do 1942 i od 1944) Niwiska (de facto od 1944, de jure od 1949) Raniżów (do 1942 i od 1944) Sokołów (Małopolski)^[A]
Gromady (1954–72)	Cmolas (1954–72) Domatków (1954–59) Dzikowiec Stary (1954–72) Górno (1954–72) Jagodnik (1954–72) Kolbuszowa Dolna (1954–72) Kolbuszowa Górna (1954–72) Krzątka (1954–72) Kupno (1954–72) Lipnica (1954–59) Majdan (Królewski) (1954–72) Mazury (1954–61) Mechowiec (1954–59) Nienadówka (1954–72) Niwiska (1954–72) Ostrowy Tuszowskie (1954–59) Przedbórz (1954–72) Raniżów (1954–72) Siedlanka (1954–72) Sokołów (Małopolski) (1954–72) Staniszewskie (1954–59) Stary Dzikowiec (1954–72) Trzeboś (1954–68) Trzęsówka (1954–59) Werynia (1954–61) Widełka (1954–59) Wilcza Wola (1954–72) Wola Raniżowska (1954–72) Wola Rusinowska (1954–61) Zapole (1954–59)