Kolegium jezuitów w Kaliszu – Wikipedia, wolna encyklopedia

Kolegium jezuitów w Kaliszu

kolegium jezuitów
nr rej. 256/62 z 22 września 1930, 28/A z 12 grudnia 1964, 70/A z 22 lutego 1965[1]
Budynki byłego kolegium (1858)
Państwo	I Rzeczpospolita
Miejscowość	Kalisz
Data założenia	1583
Data zamknięcia	1773
Położenie na mapie Polski w 1771 r. Kolegium jezuitów w Kaliszu
51°45′45″N 18°05′33″E/51,762500 18,092500
Multimedia w Wikimedia Commons

Kolegium jezuitów w Kaliszu, także kolegium Karnkowskiego (łac. Collegium Karnkovianum) – jezuicka szkoła wyższa działająca w Kaliszu w latach 1583–1773.

Kolegium należało do prowincji polskiej jezuitów, a od 1756 do prowincji wielkopolskiej^[2].

Ufundowane w 1583 przez prymasa i arcybiskupa gnieźnieńskiego Stanisława Karnkowskiego, zatwierdzone przywilejem przez króla Stefana Batorego w 1585^[3].

Budynek kolegium ocalał od pożaru miasta w 1609, który spalił m.in. kolegiatę Marii Panny, kościół św. Mikołaja i seminarium duchowne. Część uczniów wyjechała w jego wyniku z miasta^[4]. W 1652 zaraza, która dotknęła miasto, spowodowała śmierć wielu uczniów i nauczycieli, a kolegium przez pewien czas zaprzestało działalności. W czasie potopu szwedzkiego miasto okupowali Szwedzi. Kolegium rozpuszczono, a w jego budynkach i majątku stacjonowało wojsko^[5].

Przez okres jego istnienia urzędowało w nim 58 rektorów^[2].

W kolegium filozofię studiował m.in. Kazimierz Łyszczyński, autor traktatu O nieistnieniu Boga (łac. De non existentia Dei), oskarżony o bezbożność (ateizm) i z wyroku sądu sejmowego stracony przez ścięcie i spalenie w 1689 w Warszawie^[6].

W 1773, wraz z kasatą zakonu jezuitów, majątek kolegium przeszedł na własność Komisji Edukacji Narodowej^[7].

 Z tym tematem związane są kategorie: Wykładowcy kolegium jezuitów w Kaliszu, Absolwenci i studenci kolegium jezuitów w Kaliszu.

• StanisławS. Załęski StanisławS., Jezuici w Polsce. t. IV. Dzieje 153 kolegiów i domów jezuitów w Polsce, Kraków 1905 .

• Andrzej Drewicz, Kolegium jezuickie, wkaliszu.pl