Koszatka leśna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Koszatka leśna
	Dryomys nitedula
	(Pallas, 1778)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	wiewiórkokształtne
Rodzina	popielicowate
Podrodzina	koszatki
Rodzaj	koszatka
Gatunek	koszatka leśna
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Koszatka leśna^[3], dawniej: koszatka^[4]^[5] (Dryomys nitedula) – gatunek niewielkiego, nadrzewnego gryzonia z rodziny popielicowatych.

Nazewnictwo

W polskiej literaturze zoologicznej gatunek Dryomys nitedula był oznaczany nazwą „koszatka”^[4]^[5]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi nadano nazwę „koszatka leśna”, rezerwując nazwę „koszatka” dla rodzaju tych gryzoni^[3].

Opis

Długość od 8 do 10 cm, ogon do 10 cm. Ciężar 15-40 g. Sierść od góry ubarwiona na kolor rudawy lub popielaty, sierść pod brzuchem ubarwiona na kolor biały. Ma ciemne obwódki wokół oczu zwężające się w kierunku uszu, niewielkie uszy, ogon puszysty, żółtoszary, jednobarwny, pokryty długimi włosami tworzącymi kitę. Pyszczek skondensowany różowy z dość sporym noskiem.

Występowanie i biotop

Europa środkowo-wschodnia oraz północno-wschodnia i zachodnia Azja od Afganistanu i Iranu po Mongolię i Chiny^[6]^[2]. W Polsce występuje rzadko, przeważnie w południowej (m.in. w Sudetach Wschodnich) i wschodniej części kraju. Latem 2020 r. koszatkę leśną zaobserwowano na terenie Stobrawskiego Parku Krajobrazowego, w granicach Nadleśnictwa Kluczbork^[7]. Zamieszkuje lasy liściaste, iglaste oraz strefę kosodrzewiny. Gniazduje w dziuplach, gniazdach ptasich, szczelinach skalnych, skrzynkach dla ptaków, a także w zabudowaniach znajdujących się w lesie. Gniazdo kulistego kształtu wyścielane liśćmi i mchami. Przebudowuje zajęte ptasie gniazda.

Tryb życia

Prowadzi nadrzewny aktywny nocny tryb życia. Odżywia się bezkręgowcami, jajami ptaków, owocami i nasionami. Pokarm uzupełnia owadami i ich larwami. Na zimę zapada w sen zimowy od października do kwietnia, który spędza w dziuplach lub pod korzeniami starych drzew. Na zimę gromadzi zapasy, które zjada, kiedy budzi się z zimowego snu. W trakcie zimowego snu temperatura ciała znacznie spada i jest zaledwie o kilka stopni Celsjusza wyższa niż temperatura otoczenia. Serce koszatki bije wówczas zaledwie kilka razy na minutę.

Rozród

Ciąża trwa 90 dni. Samica rodzi od 2 do 6 młodych. W ciągu roku samica wydaje do dwóch miotów. Młode żywią się mlekiem matki przez 4 tygodnie. Samce koszatek dbają o samicę i potomstwo. Koszatki mogą zajść w ciążę od 45. dnia życia.

Znaczenie

Na koszatkę polują sowy, kuny, łasice i lisy.

Ochrona

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)^[2]. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[8].

Zobacz też

Ssaki Polski

Przypisy

↑ Dryomys nitedula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Dryomys nitedula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ ^a ^b Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.
↑ ^a ^b Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dryomys nitedula. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 12 grudnia 2009]
↑ IlonaI. Raczyńska IlonaI. (oprac.), Stobrawski Park Krajobrazowy. Koszatka wróciła do lasów po stu latach [online], turystyka.wp.pl, 31 sierpnia 2020 [dostęp 2020-09-02] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419)

[itis-1] Dryomys nitedula, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Dryomys nitedula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[miiz-3] Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, 2015, s. 297. ISBN 978-83-88147-15-9.

[ssaki-4] Kazimierz Kowalski (redaktor naukowy), Adam Krzanowski, Henryk Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Mały słownik zoologiczny: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991. ISBN 83-214-0637-8.

[kracz-5] Zygmunt Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.

[6] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Dryomys nitedula. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 12 grudnia 2009]

[7] IlonaI. Raczyńska IlonaI. (oprac.), Stobrawski Park Krajobrazowy. Koszatka wróciła do lasów po stu latach [online], turystyka.wp.pl, 31 sierpnia 2020 [dostęp 2020-09-02] (pol.).

[RMS2011-8] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2011 r. nr 237, poz. 1419)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]